برنامه ‌های تنظیم بازار گوشت و مرغ در ماه رمضان

علی ابراهیمی_دبیرگروه بازار

امسال روزه داران ایرانی درحالی به استقبال‌ماه مبارک رمضان می‌روند که نرخ برخی کالاهای اساسی و مواد پروتئینی در بازار مصرف، تحت‌تأثیر قرنطینه و شیوع کرونا نوسان داشته است. در 40روز گذشته قیمت برنج خارجی و شکر سیر صعودی داشته اما در عین حال  قیمت هر کیلوگرم مرغ به 8هزار تومان رسیده است. همزمان دپوی 300هزار راس دام سبک و سنگین زنده، موجب گلایه تولید‌کنندگان و ضرر و زیان آنها شده است. با وجود این قیمت گوشت قرمز گوسفندی و گوساله با کاهش چشمگیری در بازار خرده فروشی مواجه نشده است. ریزش قیمت مواد پروتئینی در شرایطی است که امسال نیز با آغاز‌ماه مبارک رمضان ستاد تنظیم بازار از تامین و عرضه کالاهای اساسی و گوشت قرمز و مرغ با نرخ مصوب یا قیمت‌های توافقی با تولید‌کنندگان برای تامین نیاز بازار و آسایش خاطر روزه داران در این‌ماه خبر می‌دهد. حسن عباسی معروفان، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام وزارت جهادکشاورزی در گفت‌وگو با همشهری آخرین وضعیت بازار و شرایط قیمت و عرضه انواع مواد پروتئینی در‌ماه مبارک رمضان را تشریح کرد.

امسال چه کالاهایی در چارچوب طرح تنظیم بازار‌ماه مبارک رمضان عرضه می‌شود؟ 
خوشبختانه امسال رشد تولید و افت تقاضا را، در بازار مواد پروتئینی، مانند گوشت گوساله، گوسفندی و مرغ، شاهد هستیم که به سیر نزولی قیمت‌ها منجر شده و بازار را متعادل کرده است. با وجود این چون شرایط بازار مصرف مواد پروتئینی در این‌ماه رمضان، خاص است، هر سال ستاد تنظیم بازار تصمیماتی را برای تامین نیاز بازار اجرا می‌کند و در چارچوب مصوبات این ستاد و تحت عنوان طرح ضیافت رمضان به فاصله 2هفته مانده به آغاز این‌ماه انواع کالاهای اساسی پرمصرف و مورد نیاز روزه‌داران عرضه می‌شود. امسال نیز برای تنظیم بازار‌ماه مبارک رمضان توزیع 50هزار تن برنج، 50هزار تن روغن و 50هزار تن شکر به نرخ رسمی دولتی آغاز شده است. در زمینه تامین اقلام پروتئینی نیز عرضه 25هزار تن گوشت مرغ تولید داخل و 10هزار تن گوشت قرمز منجمد گوساله برزیلی وارداتی و 100هزار تن خرما با نرخ‌های توافقی حداقلی با توجه به افزایش مصرف عمومی در این‌ماه عرضه می‌شود.

نرخ مصرف‌کننده گوشت قرمز و مرغ در‌ماه مبارک رمضان چقدر است؟
گوشت منجمد گوساله برزیلی با نرخ هر کیلوگرم 38هزار تومان در اختیار موزعان و فروشگاه‌ها قرار می‌گیرد تا با قیمت خرده‌فروشی هر کیلوگرم 42هزار تومان در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد. همچنین هر کیلوگرم گوشت مرغ منجمد به نرخ 11هزار و 600تومان در اختیار فروشگاه‌ها و موزعان قرار می‌گیرد و این فروشندگان موظفند این فراورده را با قیمت هر کیلوگرم 12هزار تومان عرضه کنند. اما این امر به‌معنای ناگزیری مصرف‌کنندگان به خرید گوشت و مرغ دولتی با این قیمت نیست.

نرخ گوشت گوسفندی و گوساله تازه با توجه به رشد تولید و افت تقاضا چگونه تعیین می‌شود؟
گوشت گوسفندی تولیدی دامداران در اختیار واحدهای قصابی قرار گرفته و با قیمت پایه تمام‌شده روزانه عرضه می‌شود. نرخ هر کیلوگرم گوشت شقه گوسفند داخلی در روز دوشنبه (اول اردیبهشت ماه) 92هزار تومان بود؛ اما این نرخ در روزهای مختلف در نقاط مختلف شهر تهران از 75تا 100هزار تومان نیز در نوسان است. نرخ سایر مشتقات گوشت گوسفندی تازه نیز بنابر نوع و کیفیت در نقاط مختلف شهر تهران متفاوت است. قیمت گوشت تازه گوساله نیز بین 70تا 80هزار تومان در نوسان است.

اما دامداران از دپوی گوساله و گوسفند زنده در مراکز تولید و نبود تقاضا در بازار خبر می‌دهند، برای رفع این مشکل چه اقدامی شده است؟
در نشستی که به تازگی با دامداران داشتیم مقرر شد تا آنها طرح تحویل 3هزار تن گوشت دام سبک و 10هزار تن گوشت دام سنگین را با مشخص کردن قیمت و زمان تحویل ماهانه به شرکت پشتیبانی امور دام ارائه کنند. درصورتی که دام سبک و سنگین مازاد باشد این شرکت آمادگی دارد تا مازاد نیاز بازار را با نرخ توافقی خریداری کند همانطور که تاکنون 70هزار تن مرغ مازاد نیاز بازار را از مرغداران در حالی با قیمت هر کیلوگرم 12هزار و 900تومان خریداری کرده که مرغداران قادر به فروش این محصول با قیمت هر کیلوگرم 11هزار تومان نیز در بازار نیستند. همچنین امسال هیچ مرغ منجمدی وارد نشده است. با اعلام نرخ دامداران برای گوشت دام سبک و سنگین و تعیین قیمت توافقی، ما نیز از جایگزینی تولیدات دامی داخلی به جای گوشت منجمد یا دام زنده وارداتی استقبال می‌کنیم.

این نرخ چگونه تعیین می‌شود؟
این نرخ با درنظر گرفتن قیمت تمام‌شده تولید و قطعا بالاتر از نرخ گوشت گوساله و گوسفند وارداتی است؛ به‌گونه‌ای که برای تولید‌کنندگان نیز صرفه اقتصادی داشته باشد. شرکت پشتیبانی امور دام با مطرح کردن این موضوع در جلسات و تصویب و ابلاغ کتبی آن به دامداران برای خرید گوشت دام سبک و سنگین مازاد دامداران، با نرخ توافقی، اعلام آمادگی کرده و این موضوع اصلا شعاری نیست.

با توجه به شیوع کرونا و مشکلات تامین و تخصیص ارز چرا واردات گوشت قرمز هنوز هم ادامه دارد؟
شرکت پشتیبانی امور دام به‌عنوان دولت از ابتدای سال 98تا ابتدای اردیبهشت‌ماه امسال گوشت گوسفندی، گوساله و مرغ وارد نکرده. اما این احتمال وجود دارد که بخش خصوصی نسبت به واردات گوشت قرمز با ارز نیمایی اقدام کرده باشد؛ ولی این بخش هم در بازار مرغ وارداتی نداشته است. در سال 99نیز مقرر شده تا دولت واردات گوشت قرمز و مرغ نداشته باشد مگر آنکه با وقوع مشکلات احتمالی برای تولید، بازار دچار کمبود و افزایش قیمت شود و به واردات این اقلام ناچار شویم. با این شرایط درصورتی که با رشد تولید گوشت و مرغ، مازاد تولید روی دست آنها ماند شرکت پشتیبانی امور دام آمادگی دارد تا اقلام مازاد برنیاز بازار را برای حمایت از تولید‌کنندگان به نرخ توافقی بخرد.

مگر اقدام بخش خصوصی برای واردات گوشت و مرغ با مجوز و هماهنگی ستاد تنظیم بازار و سنجش میزان تولید و نیاز بازار انجام نمی‌شود؟
ستاد تنظیم بازار با بررسی میزان تولید داخل و نیاز بازار به گوشت و مرغ تصمیم‌گیری می‌کند اما شرکت پشتیبانی امور دام در وزارت جهادکشاورزی متولی حمایت از تولید است و نیاز سنجی بازار را ستاد انجام می‌دهد. اینکه ستاد تنظیم بازار تشخیص بدهد برای تامین نیاز بازار باید واردات گوشت و مرغ انجام شود به ما ربطی ندارد اما شرکت پشتیبانی امور دام گوشت قرمز و مرغ وارد نکرده است.

با توجه به نبود قیمت مصوب برای گوشت قرمز، ستاد تنظیم بازار و شرکت پشتیبانی امور دام با رسیدن قیمت اقلام پروتئینی تا چه محدوده قیمتی به عرضه ذخایر گوشت و مرغ در بازار اقدام می‌کند؟
در زمینه مرغ هر زمان که قیمت این فراورده در بازار مصرف از 17هزار تومان عبور کند و مصرف‌کنندگان متضرر شوند، مرغ منجمد با نرخ مصوب دولتی در بازار عرضه می‌شود و با کاهش قیمت مرغ به کمتر از 10تا 11هزار تومان نیز باید با خرید مرغ مازاد نیاز بازار از زیان تولیدکنندگان جلوگیری کند. در گوشت قرمز نیز هر گاه قیمت هر کیلوگرم دام سنگین گوساله زنده به کمتر از 28هزار تومان رسید، شرکت پشتیبانی امور دام، اقلام مازاد بر نیاز بازار را می‌خرد و در زمان افزایش قیمت‌ها یا رشد تقاضای فصلی به عرضه گوشت ذخیره‌سازی‌ شده در بازار و تعدیل قیمت‌ها اقدام می‌کند. هدف اینگونه اقدامات تنظیم بازار به‌گونه‌ای است که نه تولید‌کننده و نه مصرف‌کنندگان از کاهش یا افزایش بیش از حد نرخ گوشت و مرغ متضرر نشوند. اما نرخ گوشت قرمز گوسفندی به‌شدت تابع شرایط تولید و عرضه است، یعنی در برخی ایام سال که دام زیاد است، قیمت‌ها نزولی می‌شود ولی در فصولی مانند زمستان که دام و کشتار آن کاهش می‌یابد، قیمت مصرف‌کننده در بازار نیز سیر صعودی به‌خود می‌گیرد. با وجود این به پیشنهاد شرکت پشتیبانی امور دام و با تصویب ستاد تنظیم بازار، حداکثر و حداقل قیمت گوشت گوسفندی، برای عرضه ذخایر و کاهش قیمت‌ها یا خرید و ذخیره‌سازی‌ به نرخ توافقی، به‌صورت ماهانه تعیین می‌شود.

تأمینبازار رمضان
عرضه 50 هزار تن شکر، 50 هزار تن برنج خارجی، 50هزارتن روغن، 25هزار تن مرغ منجمد ، 10 هزار تن گوشت گوساله منجمد برزیلی و 100 هزار تن خرما برای تنظیم بازار ماه مبارک رمضان آغاز شد