با وضعیتی که کرونا به‌وجود آورده و تعطیلی سالن‌های سینما و انبوه فیلم‌های پشت خط مانده، اکران اینترنتی تنها راه نمایش عمومی برخی از آثار سینمایی است
راه گریزی نیست
مهرنوش سلماسی _روزنامه نگار
فرض کنید شما تهیه‌کننده فیلمی هستید که یک سال پیش ۲میلیارد تومان برای تولیدش هزینه کرده‌اید. فیلمی که قرار بوده سال۹۹ اکران شود. سالی که کرونا فصل طلایی اکرانش را پرپر کرد. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، سینماها از خرداد بازگشایی خواهند شد. اتفاقی که اگر هم رخ دهد با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و همه باید‌ها و نبایدهای این روزهای کرونایی صورت خواهد گرفت. یعنی در بهترین حالت یک اکران نیم‌بند و با ترس و لرز. اکرانی که در ابتدا قرار است سهم فیلم‌های پرامید گیشه شود. هر سال چند درصد فیلم‌های در نوبت اکران، از دید سینمادار و پخش‌کننده نوید گیشه‌ای پررونق را می‌دهند؟ حداکثر 10 درصد. بنابراین احتمال اینکه پروژه 2میلیاردی شما در اولویت اکران قرار گیرد خیلی بالا نیست.
شما باید صبر کنید و منتظر رخدادهای آتی بمانید. احتمال اینکه نوبت به اکران عمومی فیلمتان نرسد بالاست. هیچ‌کس هم نمی‌تواند تضمین کند سینماها کی و چگونه بازگشایی خواهند شد. و اینکه اگر سینماها باز شدند دیگر تعطیل نخواهند شد. تصمیم‌گیرنده هم نه سازمان سینمایی که وزارت بهداشت است. در واقع تصمیم نهایی را میزان شیوع کرونا می‌گیرد و تا وضعیت عادی نشود هیچ اطمینانی در مورد سرنوشت اکران و وضعیت سالن‌های سینما وجود نخواهد داشت. حالا امکانی به نام اکران اینترنتی فراهم آمده و یک فیلم پرهزینه و پر سر و صدا پیشگام ورود به راهی شده که در شرایط فعلی از اکران نشدن و منتظر تحولات آتی ماندن بهتر به‌نظر می‌رسد. می‌دانید که اگر فیلمتان در فضای مجازی عرضه شود، خیلی زود سر از تلگرام در می‌آورد و قاچاق می‌شود.
تهدید بزرگی که شاید پای بسیاری را برای ورود به این عرصه سست کند. چه باید کرد؟ باید همچنان صبوری پیشه کرد و منتظر ماند که ان‌شاالله کرونا برود و ان‌شاالله سینماها به روال عادی بازگردند و ان‌شاالله فیلم شما هم در این ترافیک اکران، جزو آثار واجد اولویت نمایش عمومی باشد؟ در این شرایط هر فردی که کمی با مناسبات اکران آشنا باشد می‌تواند متوجه شود تعداد قابل توجهی از تولیدات سینمایی، بخت چندانی برای نمایش عمومی در سینماها (که معلوم نیست کی باز شوند و مردم چقدر از این بازگشایی استقبال کنند) نخواهند داشت. اگر خوش‌شانس باشید و فیلم شما در اولویت اکران قرار گیرد، و اگر در خرداد سالن‌ها باز شوند، شما ۴۵درصد سهمتان از گیشه را در پاییز ۹۹ دریافت خواهید کرد. درحالی‌که در اکران اینترنتی سهم مالک فیلم ۷۰درصد و پرداخت مبلغ هم خیلی کوتاه‌تر از سیستم سنتی اکران عمومی در سینماهاست. با این وضعیت، شما باید تصمیم بگیرید که مثل سازندگان فیلم اوج عمل کنید یا همچنان منتظر بمانید.
در ایران همه عاشق اکران در سینماها هستند. سازنده هر فیلمی با هر کیفیت و جذابیتی مدعی اکران است. نسبت تولیدات سالانه با ظرفیت اکران همچنان بی‌قاعده است که هر سال تعدادی فیلم پشت خط می‌مانند و تعداد بیشتری هم به اکران نامناسب تن می‌دهند. با این همه همچنان هر فیلمساز و تهیه‌کننده‌ای می‌کوشد سهمی از بازار اکران را در اختیار بگیرد. در این سال‌ها به یمن گروه هنر و تجربه فیلم‌هایی روی پرده بزرگ سینما آمده‌اند که در بهترین حالت مناسب اکران‌های خصوصی و دوستانه بوده‌اند. اینکه این فیلم‌ها چقدر فروخته‌اند اهمیتی ندارد، مهم اکران عمومی در سینماهاست. اکرانی که به فیلمسازان جوان مشروعیت می‌بخشد. در نقطه مقابل فلان فیلمساز باتجربه هم که آخرین فیلم موفقش را کسی به‌خاطر نمی‌آورد هم مدعی است و خواهان بهترین سالن‌ها در بهترین زمان ممکن است. البته همه این داستان‌ها متعلق به دوران قبل از کروناست. حالا دیگر اکرانی در کار نیست. تا اطلاع ثانوی سینماها تعطیل خواهند ماند. باز هم که شوند تازه اول دعواست. با این همه زمان از دست رفته و این همه فیلم پشت خط مانده، چشم‌انداز اکران مه‌آلود‌تر از همیشه است.
رویاپردازی است که بخواهیم اکران آنلاین و اینترنتی را در اینجا با غولی چون نتفلیکس مقایسه کنیم. ولی باید از جایی شروع کرد. چه کرونا زود شرش را کم کند و چه زمانی طولانی بماند، فرقی نمی‌کند. همه فیلم‌ها نمی‌توانند در سینماها اکران شوند. ورود به جاده اکران اینترنتی گریزناپذیر است. دیر یا زود این مسیر رهروان بسیار خواهد یافت.
