ناهید خداکرمی _ رئیس کمیته سلامت شورای اسلامی شهر تهران
حمید سوری _ اپیدمیولوژیست و عضو هیأت علمی دانشگاه
پاندمی کرونا علاوه بر خسارات جانی، خسارات عظیم اقتصادی و تبعات اجتماعی بسیاری را به اغلب کشورهای جهان تحمیل کرده است و به‌نظر می‌رسد پس‌لرزه‌های آن تا مدت‌ها جهان را دگرگون خواهد کرد و چنانچه کشوری آینده‌نگری با کرونا و پس از کرونا را همین امروز مورد توجه قرار ندهد محکوم به تحمل آسیب‌های جبران‌ناپذیر، با ابعاد گسترده سیاسی اجتماعی توأم با تزلزل اقتصادی خواهد شد، کشورهای توسعه یافته‌ای مانند ژاپن با اقتصاد رشد یافته و درآمد ناخالص ملی بیش از 11برابری کشور ما، خسارت و کاهش رشد 20درصدی در اقتصاد خود را به‌دلیل اپیدمی کرونا پیش‌بینی کرده است و در حال برنامه‌ریزی برای مقابله و تغییر شیوه مدیریتی پس از این بحران است. بدیهی است کشور ما نیز با وجود اینکه به‌دلیل تحریم‌های طولانی و به‌خصوص بعد از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام سهم چندانی در بازار جهانی ندارد و تبعات بین‌المللی پاندمی کرونا ویروس تأثیر چندانی بر آن نداشته است اما مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم و کاهش فعالیت‌های اقتصادی در زمان همه‌گیری کرونا ویروس می‌تواند علاوه بر افزایش چالش‌های دولت و حاکمیت، اثرات مخرب وسیعی بر زندگی و معیشت مردم و رفتار‌های اجتماعی شهروندان داشته باشد و شیوه زندگی مردم دستخوش تغییرات چشمگیری شود. بی‌شک مدیریت کلان کشور نیز مجبور است تا در مسیری که ویروس کرونا ترسیم می‌کند گام بردارد و بسیاری از عادات حاکمیتی و مدیریتی خود را تغییر دهد.
آنچه گذر از دوران شیوع کرونا ویروس را تسهیل می‌کند و راه را برای سیاستگذاران و به‌خصوص دولت هموار می‌سازد توانایی جلب اعتماد عمومی و مشارکت اجتماعی است که متأسفانه مدت‌هاست دچار آسیب جدی شده است و در این میان کرونا ویروس است که با وجود تبعات منفی بی‌شماری که پیش روی حاکمیت قرار داده است، ولی یک فرصت بی‌بدیل برای ترمیم روابط مردم با دولت و سایر نهاد‌های حکومتی فراهم کرده است.
اتخاذ روشی برای اعتماد‌سازی عمومی نسبت به مدیریت کلان کشور و تقویت مشارکت اجتماعی می‌تواند اثرات غیرمستقیمی بر موفقیت کشور در کنترل اپیدمی و عبور از شرایط سخت باشد.
بسیاری از مردم انتظارات بی‌شماری از دولت دارند و گروهی نیز دغدغه همراهی و کمک به هموطنان خود را مطرح می‌کنند و می‌پرسند چگونه می‌شود به اقتصاد آسیب‌دیده کشور کمک کنیم تا بتوانیم سختی‌های معیشتی ناشی از فاصله‌گذاری اجتماعی جدی را پشت‌سر بگذاریم؟ چگونه اعتماد کنیم که کمک به کمیته امداد امام یا هلال‌احمر به‌دست هموطنان نیازمند می‌رسد؟
اخیرا یکی از استادان برجسته دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تمامی حقوق دریافتی خود، طی 30سال خدمتش را طی چکی به دانشگاه محل خدمت خود بازگرداند تا صرف مبارزه با اپیدمی کرونا شود، احتمالا از این نوع اقدامات قابل تحسین در کشور بازهم اتفاق افتاده است. مردم ما بارها نشان داده‌اند که اگر فضای فرهنگی و رسانه‌ای مناسبی شکل بگیرد و مسئولان کشور خود پیشقدم شوند از جان و دل به کمک هموطنان نیازمندتر خود خواهند شتافت و علاوه بر پایبندی مستمر بر فرهنگ وقف، نذر و خدمات خیریه‌ای، رفتار‌های اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ در وقوع بحران‌هایی نظیر سیل، زلزله و جنگ، در حمایت از آسیب‌دیدگان اینگونه حوادث، قابل ستایش و اثرات شگرفی از خود به‌جای گذارده‌اند. بنابراین پیشنهاد می‌شودحداقل برای 2ماه اقدامات خاصی برای تقویت امید و مشارکت اجتماعی بیشتر مردم صورت پذیرد و بودجه تامین شده در یک حساب جداگانه که از طرف سازمان‌های مورد وثوق مردم یا دولت اعلام می‌شود واریز و برای اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی جدی و کنترل و خاموشی این اپیدمی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر هزینه شود. بدیهی است پیشقدم شدن سازمان‌هایی نظیر بنیاد مستضعفان، آستان قدس رضوی، ستاد اجرایی فرمان امام و... که منابع و ثروت‌های مردم کشور را در اختیار دارند و پس از آن مدیران و مسئولان دولتی و نهاد‌های مختلف می‌تواند حرکت زیبایی را برای ارتقای مشارکت اجتماعی و همراهی مردم محقق کنند. به همین منظور به‌عنوان شروع هدفمند یک حرکت و اقدام فراگیر حمایتی پیشنهاد می‌شود تا دولت و مجلس امکان‌سنجی موارد ذیل را مدنظر قرار داده و نسبت به تسهیل‌گری و حل مسائل حقوقی و قانونی احتمالی آن اقدام عاجل به‌عمل آورد:
بدون نگرانی از افزایش نقدینگی با توجه به شرایط حال حاضر کشور، یارانه نقدی به میزان حداقل دستمزد کارگران در سال1399 به‌حساب کارگران فصلی، رانندگان تاکسی، دستفروشان، کسبه آسیب‌دیده، زنان سرپرست خانوار یا بدسرپرست و سرپرستان خانواده‌هایی که شغل خود را از دست داده‌اند واریز شود. (حداقل 2ماه فروردین و اردیبهشت).
واریز ماهانه 300هزارتومان برای دانشجویان و دانش‌آموزان
اختصاص یک‌ماه حقوق و مزایای نمایندگان مجلس، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان، مدیران بنیاد‌ها و سازمان‌های اقتصادی، اعضای دولت، سفرا، اعضای شوراهای اسلامی شهر، اعضای هیأت مدیره و مدیران عامل شرکت‌ها، بانک‌ها، مشاوران ارشد؛ استانداران و...
برای تامین بخشی از این هزینه‌ها بررسی راهکارهای ذیل مدنظر قرار گیرد:
کاهش 20درصد بودجه سازمان‌های دولتی که به‌دلیل اپیدمی فعالیت‌شان متوقف یا کاهش جدی داشته است.
اختصاص 50درصد بودجه‌های فرهنگی و فعالیت‌های فوق برنامه تمامی سازمان‌های دولتی، عمومی به برنامه‌های ستاد مبارزه با کووید-19 یا سازمان نظام پزشکی
توقف هرگونه همایش و نشست که از بودجه دولتی استفاده می‌شود.
به حداقل رساندن تعداد کارکنان وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در خارج از کشور
ایجاد بانک غذا در شهرداری‌های سراسر کشور و به‌خصوص تهران برای جمع‌آوری کمک‌های غذایی
علاوه بر هلال‌احمر تسهیل شرایط افتتاح حساب کمک‌های مردمی برای سازمان نظام پزشکی به‌عنوان یک سازمان مردم‌نهاد بزرگ و مورد اعتماد مردم، برای هدایت یک حرکت فراگیراجتماعی به‌منظور تامین تجهیزات، دارو، هزینه‌های بخش درمان در بحران و کمک به خانواده‌های بیماران نیازمند
فراخوان شهرداری‌ها برای دریافت کمک‌های نقدی و غیرنقدی شهروندان ایرانی ساکن داخل و خارج از کشور برای شرکت در تامین هزینه‌های مدیریت شهری زادگاه خود
تسهیل شرایط و فراهم شدن امکانات برای سازمان‌ها و نهاد‌های مورد اعتماد مردم نظیر سازمان نظام پزشکی کشور برای دریافت کمک‌های مالی خیرین و ایرانیان مقیم خارج از کشور.
زمانی برای بهبود مشارکت‌های اجتماعی
در همینه زمینه :
