حامد فوقانی _ دبیر گروه شهری
شهرداری تهران از همان ابتدا که بحث شیوع کووید- 19در کشور مطرح شد، با تمام قوا برای مبارزه با این ویروس نوظهور دست به‌کار شد؛ آن زمان که هنوز گزارشی از ابتلای شهروندی به کرونا در تهران مخابره نشده بود. با وجود این، مدیریت شهری آستین‌ها را بالا زد تا هرچقدر که امکان دارد کرونا از توان بیفتد. با این حال، ویروس منحوس روزگار ما، آنقدر نیرو داشت که خیلی‌ها را از پا درآورد و بزرگ‌ترین شهر کشور را مثل خیلی دیگر از شهرهای ایران و جهان درگیر خود کند.
معاونت‌ها، شهرداری‌های مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری تهران، همگی گوش به اعلام دستورالعمل‌هایی بودند که ستاد مبارزه با کرونا اعلام می‌کرد. آنها که بعضا خود ایده و امکانات خوبی هم داشتند، پای کار آمدند اما گاهی نمی‌توانستند سرخود، دست به عمل ببرند. منطق همین را می‌گوید که یک‌تصمیم‌گیری واحد، نتیجه درست‌تری خواهد داشت. به همین‌خاطر هرچه که خواست ستاد و مردم بود، از سوی نیروهای شهری به اجرا درآمد. قاعده جنگ با کووید- 19تا حدود زیادی درست تنظیم شده بود به غیراز آنکه نفس‌های مالی شهرداری به شماره افتاده است. یک‌موضوع حیاتی که باید سال‌ها پیش علاج می‌شد اما دردی مضاعف شد بر دردهای پاندمی یک بیماری جدید.
واقعیت آن است که از اواخر بهمن 98به این سو، شهرداری تهران از یک‌سو هم باید در صف نخست مبارزه با کرونا می‌جنگید، هم از سوی دیگر بدهی به ارث برده کلان (بیش از 60هزار میلیارد تومانی) از دوره گذشته را به دوش می‌کشید و هم از طرف دیگر قید درآمدهای حاصل از شهرسازی مثل صدور پروانه، تغییر کاربری، پایان‌کار و... را می‌زد. با این حال، شهرداری تهران حتی از خیر تفکیک زباله‌ها برخلاف برخی شهرهای بزرگ، گذشت تا حفظ سلامت تک‌تک شهروندان همچنان در اولویت باشد. جالب آنکه شهرداری بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی را هم انجام داد؛ عملیاتی که وظیفه‌ای در قبال آن ندارد. همین اقدامات باعث شده تا بی‌انصافانه‌ترین نگاه‌ها هم نتواند چشم بر تلاش‌های شهرداری و نیروهایش ببندد. اما انصاف می‌گوید در این اوضاع و احوال، مگر شهرداری تهران چقدر دیگر می‌تواند اینچنین جلو برود؟ آن هم بدون آنکه نظرات مدیران شهری را جویا شود.
همین سؤال و مسئله باعث شده تا اعضای شورای شهر تهران گلایه‌هایی را برای دست تنها گذاشتن مدیریت شهری مطرح کنند. آنچنان که محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران دیروز در ابتدای جلسه پارلمان شهری بگوید: «انتظار مدیریت شهری آن است که در تصمیمات ستاد ملی و شهری کرونا، همه جوانب سنجیده و از تجربیات و تخصص مدیریت شهری و شورای شهر استفاده شود.»
مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورا هم فرد دیگری بود که مطالب بیشتری را درباره لزوم حمایت از مدیریت شهری تهران بیان کرد. او گفت: « تلاش و اقدام به موقع شهرداری‌ها در سراسر کشور و تهران با اتکا به منابع اندکی بود که تا پیش از بروز آثار مالی کرونا در خزانه داشتند و اکنون تداوم خدمات شهرداری‌ها با توجه به کاهش منابع شهرداری‌ها در آستانه تحمل خود قرار گرفته است و احتمالا در ماه‌های آتی زنگ خطر بحران مالی شهرداری‌ها نیز به صدا درآید. متأسفانه ظاهراً هم‌اکنون راهبرد خاصی برای ادامه مسیر با مشارکت فعال و مؤثر دولت، فعالان اقتصادی اعم ازخصوصی و نهادهای عمومی در حوزه اقتصادی و مالی وجود ندارد یا اعلام نشده است.» فراهانی حتی برای «لزوم اتخاذ راهبرد مدیریتی، اقتصادی مشخص توسط دولت برای ادامه مقابله با کرونا و شرایط پساکرونا در حمایت از مدیریت شهری» به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور هم تذکر داد. سیدمحمود میرلوحی، رئیس کمیته اقتصادی شورا هم در نطق پیش از دستورش به کاهش یک‌سومی درآمدهای نقدی شهرداری اشاره کرد و گفت: «طی 2ماه 3هزار میلیارد تومان کسری درآمد داشته‌ایم و هنوز وضعیت اردیبهشت و خرداد مبهم است. از رئیس‌جمهور و دولت انتظار توجه داریم، اگر چنین نشود، پرداخت حقوق کارکنان و نگهداشت شهر با مشکل مواجه خواهد شد.»
نامه‌ای به رئیس‌جمهور و کلانشهرهای جهان
مدیریت شهری تهران برای آنکه ابعاد مهم درگیری با کرونا در کلانشهرها بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، دست به نگارش نامه‌ای برده‌اند که یکی به سوی رئیس‌جمهور کشور و دیگری به سوی شوراهای شهر کلانشهرها و پایتخت‌های کشورهای جهان ارسال شده است.
در نامه‌ای که به حسن روحانی فرستاده شده و امضای محسن هاشمی، رئیس شورای شهر و پیروز حناچی، شهردار تهران را دارد، محتوا دریافت کمک از دولت است. حال اینطور که شنیده شده گویا رئیس‌جمهور با این موضوع موافقت کرده و برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در ترددهای شهری، ناوگان اتوبوسرانی با چندهزار دستگاه جان تازه‌ای می‌گیرد.
در نامه به مجامع جهانی نیز اصل بر تدوین یک کنوانسیون جهانی جدید متناسب با شرایط و فضای کنونی ساکنین زمین با رویکردهای جدید است. از طرف دیگر به برخی از تبعات دامنه‌دار تحریم‌های اقتصادی علیه ایران اشاره و خواسته شده روسای شوراهای تعدادی از کلانشهرهای جهان با به‌کار گرفتن تمام توان و ظرفیت قانونی پارلمان‌های محلی در مذاکره با پارلمان و دولت ملی، در مسیر رفع تحریم‌ها گام بردارند.
حال باید دید که با نزدیک شدن به روزهای پایانی فروردین 99 و اینکه بوی جنب و جوش بیشتر در پایتخت به مشام می‌رسد، آیا دولت دست شهرداری تهران را بهتر از قبل می‌گیرد؟ آیا مجامع جهانی که همیشه شعار توسعه پایدار با همگرایی جهانی را سر داده‌اند، قدمی برای برداشتن تحریم برمی‌دارند؟ اگر چنین شود می‌توان امیدوار بود که روزهای باقی بهارمان، خوش‌‌تر از راه می‌رسند.
مدیریت شهری تهران برای باقی ماندن در مسیر مبارزه با کرونا نیازمند حمایت‌های دولتی است
چشم انتظار روزهای خوش بهار
در همینه زمینه :
گفت وگو
بهار بندگی
