قلمرو توفان

فصل توفان در جهان با شکل‌گیری جبهه‌های توفانی در 7منطقه مختلف در 3حوزه اقیانوس اطلس، اقیانوس هند و اقیانوس آرام آغاز می‌شود. در طول سال2019 در مجموع 150سامانه توفانی در این حوزه‌ها شکل گرفتند که 102سامانه از این تعداد، فراتر از حوزه‌های شکل‌گیری خود رفته و توسط مراکز هشداردهنده توفان نامگذاری شدند. قدرتمندترین توفان گرمسیری سال2019 توفان هالونگ نام داشت که فشار اتمسفریک آن 905پاسکال تخمین زده شد. پس از آن توفان دوریان با سرعت برابر 295کیلومتر بر ساعت سریع‌ترین و قدرتمندترین توفان سال2019 نام گرفته‌ است.
وقوع توفان‌ها، ‌ارتباطی مستقیم با فعالیت‌ها و شیوه حیات بشر روی زمین دارد. افزایش آلودگی‌های انسانی عامل اصلی بالارفتن میانگین دمای سیاره زمین است و این گرم‌تر شدن دما، احتمال وقوع توفان‌ها را در جهان افزایش می‌دهد. در سال2019 مشابه سال قبل از آن، تعداد توفان‌ها در جهان بالاتر از متوسط پیش‌بینی شده بود. فعال‌ترین حوزه توفان‌زا در این سال حوزه اقیانوس آرام غربی بود که 29سامانه توفانی در آن نامگذاری شد. حوزه اقیانوس آرام شرقی فصل توفانی معمولی را پشت سر گذاشت و بیشتر توفان‌های شکل گرفته در این حوزه بسیار ضعیف بوده و عمری کوتاه داشته‌اند، از این‌رو تعداد توفان‌های جدی و نامگذاری شده در این حوزه از سال 2010 به کمترین میزان رسید. حوزه توفان‌زای اطلس شمالی نیز اگرچه تعداد بالاتر از حد متوسطی به‌خود دید، اما این توفان‌ها نیز غالبا ضعیف و خفیف بودند. فعال‌ترین حوزه پس از حوزه آرام غربی، حوزه توفان‌زای اقیانوس هند شمالی بوده است که رکورد‌های جدیدی را در سال 2019به نام خود ثبت کرد. توفان کیار، قدرتمند‌ترین توفان دریای عربی و دومین توفان قدرتمند اقیانوس هند شمالی ازجمله این رکورد‌هاست. 3حوزه نیمکره‌جنوبی 25توفان شدید را ایجاد کردند که شدید‌ترین آنها آمبالی نام گرفت؛ توفانی که سرعت آن به 250کیلومتر بر ساعت رسید.
همچنین مرگبارترین توفان سال2019 آیدای نام داشت که حوزه تشکیل آن جنوب غرب اقیانوس هند بود و جان 1303نفر را در کشورهای موزامبیک، مالاوی، زیمبابوه و ماداگاسکار گرفت. عنوان پرخسارت‌ترین توفان سال نیز به توفان‌ هاگیبیز رسیده است که در غرب اقیانوس آرام شکل گرفت و خسارتی بالغ بر 15میلیارد دلار روی دست دولت ژاپن گذاشت. مجموع خسارت‌های مالی ناشی از توفان‌هایی که در سال2019 رخ داده‌اند، بالغ بر 60میلیارد دلار برآورد شده است.
بیشترین توفان‌های نامگذاری‌شده در حوزه توفانی اقیانوس آرام رخ داده‌است. در سال2019 در این حوزه 52سامانه توفانی شکل گرفته‌است که 29توفان در میان این سامانه‌ها نامگذاری شده‌اند. کشورهای ویتنام، مالزی، تایلند، میانمار، فیلیپین، پالائو، گوام، میکرونزیا، تایوان، چین، ژاپن، کره، روسیه، آلاسکا، لائوس و جزایر ناتونا، مارشال، کارولین، ماریانا، یاپ، ریوکیو، کوریل و بونین بیشترین سهم آسیب‌ها را از توفان‌های سال2019 داشته‌اند. مجموع خسارت‌های وارد شده به این کشورها 34.1میلیارد دلار بوده‌است و 388نفر در اثر وقوع این حوادث جان خود را از دست داده‌اند.
محاسبه حدودی دفعات وقوع توفان در کشورهای مختلف جهان نیز باری دیگر بر نام کشورهای حوزه اقیانوس آرام تأکید می‌کند. فیلیپین در میان این کشورها بیشترین آسیب را از وقوع توفان‌های گرمسیری دیده است. در سال2019 فیلیپین 19بار دچار توفان‌های شدید شده‌است. پس از این کشور، ژاپن 10توفان، ازجمله توفان سهمگین هاگیبیز را در این سال پشت سر گذاشته‌است و کشورهای چین با 9مورد، ماداگاسکار با 8مورد و هندوستان با 6مورد بیشترین دفعات وقوع توفان‌های سهمگین را تجربه کرده‌اند.
دسته‌بندی حوزه‌های توفان‌زای جهان از نظر تعداد تلفات اما حوزه توفانی جنوب-غرب اقیانوس هند را در اولویت قرار می‌دهد که در فصل 2018-2019 آن بیش از 1380نفر جان خود را از دست دادند و خسارتی بیش از 2میلیارد دلار از این توفان‌ها برجا ماند. در این دسته‌بندی حوزه توفانی اقیانوس آرام در رتبه دوم و حوزه توفانی اقیانوس اطلس با 111 قربانی و بیش از یک میلیارد دلار خسارت مالی، در رتبه سوم قرار دارد. همچنین کمترین میزان خسارات جانی و مالی به کشورهای حوزه توفان‌زای اقیانوس آرام جنوبی تعلق دارد که با وجود وقوع 4توفان نامگذاری شده، هیچ آسیب جانی به کسی وارد نشده و خسارت مالی کمتر از 52میلیون دلار به 7 کشور واقع در این منطقه وارد شده‌است.


بالا رفتن دمای زمین و توفان
افزایش آلودگی‌های انسانی عامل اصلی بالارفتن میانگین دمای سیاره زمین است و این گرم‌ترشدن دما، احتمال وقوع توفان‌ها را در جهان افزایش می‌دهد