بودجه 99در تعلیق

با رأی منفی اکثریت نمایندگان مجلس دهم به کلیات لایحه بودجه سال آینده کشور، تصمیم‌گیری درباره سند دخل و خرج سال 99در وضعیت تعلیق قرار گرفته است؛ چرا که براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، درصورت رد کلیات بودجه سالانه، نمایندگان باید درباره بودجه چند دوازدهم تصمیم بگیرند. حداکثر مدتی که مجلس می‌تواند برای بودجه چند دوازدهم تصویب کند هم سه دوازدهم خواهد بود و به این ترتیب با توافق دولت و مجلس ممکن است یک بودجه موقت حداکثر تا پایان خردادماه تصویب و اجرایی شود. مشکل جدی اینجاست که با فرض تصویب بودجه موقت تا پایان خردادماه سال آینده، درصورتی که دولت لایحه فعلی را اصلاح و دوباره به مجلس بفرستد، نمایندگان فعلی مجلس فرصت کافی برای تصمیم‌گیری ندارند و به این ترتیب تصمیم‌گیری نهایی به دور آینده مجلس موکول خواهد شد. براساس آیین‌نامه داخلی مجلس روند شکل‌گیری و بررسی اعتبارنامه‌های نمایندگان مجلس آینده دست‌کم 2‌ماه طول خواهد کشید و با این توصیف عملا دولت برای اداره کشور پس از پایان خرداد سال آینده و تا زمان فعالیت رسمی مجلس آینده، بودجه لازم را در اختیار ندارد.

آخرین خبرها حکایت از آن دارد از آنجایی که در آیین‌نامه داخلی مجلس، پیش‌بینی لازم در ارتباط با رد کلیات لایحه بودجه سالانه در بازه زمانی جایگزینی مجلس فعلی و مجلس بعدی نشده است، هیأت رئیسه مجلس دهم دیروز چندباره نشست ویژه برگزار کرده تا به بن‌بست ایجاد شده پایان دهد که البته این نشست هیأت‌رئیسه مجلس خروجی مشخصی نداشته است. به گزارش همشهری، براساس ماده 184آیین‌نامه داخلی مجلس، لایحه بودجه سالانه پس از چاپ و توزیع در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. ابتدا  نماینده دولت و سپس دو مخالف و دو موافق به‌ترتیب هرکدام به‌مدت 5 دقیقه صحبت می‌کنند و سپس کلیات لایحه به رأی گذاشته می‌شود که درصورت تصویب، رسیدگی به لایحه در ردیف اول دستور جلسه علنی بعد قرار می‌گیرد و درصورت عدم‌تصویب نسبت به عدد چند دوازدهم پیشنهادی دولت رأی‌گیری می‌شود که مجلس چند دوازدهم بودجه را بر مبنای آخرین قانون بودجه سالانه مصوب مجلس رسیدگی می‌کند و حداکثر مدتی که مجلس می‌تواند برای بودجه چند دوازدهم تصویب نماید سه‌ دوازدهم است.

تصویب بودجه در شرایط اضطرار
مجلس کلیات لایحه بودجه سال آینده را با 114رای مخالف در برابر 67رای موافق و 3رای ممتنع رد کرد. حالا کابینه حسن روحانی باید 2کار انجام دهد، نخست برای تعیین دخل و خرج کوتاه‌مدت دولت، یک لایحه برای دوره‌های یک تا 3ماهه به مجلس بفرستد و دوم اینکه لایحه جدیدی برای بودجه 99آماده و به مجلس تقدیم کند. البته کار به همین راحتی هم نیست؛ چنان‌که به گفته علی لاریجانی، رئیس مجلس، تصمیم دیروز مجلس موجب می‌شود تا بودجه سال آینده، در خوش‌بینانه‌ترین حالت مهر یا آبان‌ 99آن هم در مجلس جدید بررسی شود. مجلسی که با توجه به ترکیب آن احتمالا در تقابل با دولت فعلی اقدام خواهد کرد. البته گزاره جدی‌تری هم مطرح است مبنی براینکه با توافق دولت و مجلس، لایحه اصلاح شده جدید زودتر ارائه شود و تا قبل از پایان دوره فعلی مجلس به تصویب برسد تا دولت برای اداره کشور بودجه داشته باشد. این گزارش می‌افزاید: رأی اکثریت نمایندگان مجلس، که تعدادی از آنها در انتخابات مجلس آینده رأی نیاورده یا رد صلاحیت شده‌اند، موجب خواهد شد شدت عدم‌قطعیت‌ها در اقتصاد ایران افزایش یابد. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه که ظاهرا در هنگام دفاع از کلیات لایحه بودجه به این جمع‌بندی رسیده بود، ممکن است کلیات این لایحه به تصویب نرسد، خطاب به نمایندگان گفت: آیا می‌دانید اگر بودجه در قالب سه دوازدهم بسته شود، سال آینده چه میزان حقوق برای کارمندان دولت درنظر گرفته خواهد شد؟ البته دیروز جو مجلس چنان بود که دفاع نوبخت و نمایندگان موافق بودجه هم جواب نداد و اکثریت به این جمع‌بندی رسیدند که لایحه دولت حتی با چکش‌کاری صورت گرفته در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، به‌کار نمی‌آید؛ در نتیجه به آن رأی منفی دادند.
سید علی ادیانی، عضو هیأت رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه سال ۹۹ پس از مشخص شدن تصمیم مجلس به خبرنگاران گفت: براساس تبصره 3ماده 182آیین‌نامه داخلی جدید مجلس، لایحه بودجه به دولت ارجاع خواهد شد و دولت دو هفته برای اصلاح این لایحه فرصت دارد و پس از آن مجلس بلافاصله لایحه اصلاح شده را در صحن علنی مطرح و بررسی کند، البته کلیات بودجه بار دیگر رأی‌گیری خواهد شد.
به گزارش همشهری، دولت لایحه بودجه سال آینده را در موعد قانونی به مجلس فرستاده بود و به همین دلیل انتظار می‌رفت سرنوشت آن تا پایان سال‌جاری روشن شود، حالا اما سرنوشت بودجه 99در پرده ابهام قرار گرفته زیرا احتمالا اصولگرایان پیروز انتخابات مجلس این فرصت را دارند تا پس از شکل‌گیری مجلس جدید؛ چنان که خودشان در شبکه‌های مجازی گفته‌اند با تیز کردن کلنگ‌ها و استفاده از آجرهای جدید، بنایی نو را در تاریخ بودجه ایران بسازند؛ بنایی که معماری و نمای آن هنوز مشخص نیست.

نه؛ به دفاعیات نوبخت
رئیس سازمان برنامه و بودجه دیروز در دفاع از لایحه بودجه در بهارستان، با بیان اینکه فقط ۸.۵ درصد تکیه بر درآمدهای حاصل از فروش نفت در بودجه ۹۹ از افتخارات مجلس دهم است، تأکید کرد: این سومین سال تحریم بوده که در آن لایحه بودجه تنظیم می‌شود. او افزود: مجلس دهم در شرایطی لایحه بودجه 99را بررسی می‌کند که از یک سو مردم در داخل، نظاره گر ایفای ماموریت و نقش خطیر مجلس در آخرین اقداماتش هستند و از سوی دیگر چون این لایحه بودجه در سومین سال تحریم تنظیم شد، دشمنان منتظر هستند که ببینند آیا تحریم‌ها و تهدیدها اثر کرده و کشور را متوقف کرده یا خیر. نوبخت برخی انتقادها از لایحه بودجه را فراتر از مأموریت قانونی در فرآیند تدوین و تصویب آن دانست و با بیان اینکه خدمات این مجلس در طول تاریخ ثبت شده و آیندگان در مورد آن قضاوت خواهند کرد، اعلام کرد: در این بودجه 14میلیارد دلار برای تامین کالاهای اساسی با ارز 4200تومانی درنظر گرفته‌ایم تا از گران‌شدن کالاها جلوگیری شود؛ همچنین قرار شد 100درصد درآمد حاصل از افزایش نرخ بنزین به‌خود مردم بازگردد. رئیس سازمان برنامه و بودجه در پایان با تأکید بر اینکه اگر مجلس وظیفه خود را انجام ندهد و لایحه را تصویب نکند در مظان اتهام قرار می‌گیرد، تأکید کرد: پیشنهادهای متعددی وجود دارد که می‌توانیم با آن لایحه بودجه را اصلاح کنیم، اما مردم منتظر هستند تا ببینند بعد از فراز و فرودهای انتخاباتی قصد دارید چه اثری بگذارید.
هادی قوامی، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه هم با اشاره به برخی ارقام و ویژگی‌های بودجه سال آینده اعلام کرد: در سال‌های گذشته روزانه 2میلیون و 450هزار بشکه نفت و میعانات گازی به فروش می‌رسید درحالی‌که این تعداد به یک میلیون بشکه کاهش یافته و قرار شده در سال آینده از خانه‌ها و خودروهای لوکس مالیات دریافت شود که از این محل 4هزار میلیارد تومان منبع درآمدی حاصل می‌شود. او تأکید کرد: در تبصره 4لایحه بودجه برای تقویت بنیه دفاعی کشور از صندوق توسعه ملی منابع اختصاص یافت تا زمینه برای امنیت بیشتر فراهم شود. او با بیان اینکه براساس تبصره 18حدود یک میلیون اشتغال در سال آینده ایجاد می‌شود، گفت: از آن جا که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توانایی شناسایی جامعه‌ای که مستحق دریافت یارانه هستند را ندارد، براساس تصمیم کمیسیون مقرر شد یارانه معیشتی و یارانه نقدی ادغام و به همه یارانه بگیران پرداخت شود.

    دیدگاه مخالفان 

  فروش یک میلیون بشکه در روز در بودجه ۹۹ غیرواقعی است و اگر به لایحه رأی دهیم به سمت خودتحریمی می‌رویم.
 لایحه بودجه سال ۹۹ بیشترین تخلف را نسبت به قوانین بالادستی دارد و هیچ اقدامی برای کاهش بیکاری انجام نگرفته است.
 بودجه پیشنهادی دولت به هیچ عنوان متناسب با شرایط جنگ اقتصادی نیست، و فروش اوراق قرضه نسل آینده را بدهکار می‌کند.
 فروش اوراق قرضه دولتی باعث ایجاد تورم می‌شود و نباید با این اوراق مملکت را ویران و آینده فروشی کنیم.
 لایحه بودجه سال 99به قانون جامع ایثارگران توجه کافی نداشته و با آن در تعارض است.
 لایحه بودجه سال آینده پاسخگوی مشکلات مردم نیست و نباید این بودجه به پای مجلس نوشته شود.

    دیدگاه موافقان

 با توجه به تحریم‌ها منابع حاصل از نفت دولت اصلاح شده و بودجه سال 99تحریم محور است و به تعبیر رئیس‌جمهور مقاومتی است.
 شفاف‌سازی‌ یارانه‌ها، مالیات ستانی از خانه‌ها و خودروهای لوکس و افزایش وام ازدواج از نقاط قوت بودجه ۹۹ است. 
 تجمیع یارانه‌ها در بودجه سال آینده یکی از جنبه‌های مثبت بودجه است که بسیاری از ناعدالتی‌ها را کاهش می‌دهد.
 واگذاری ۶۰۰ طرح ملی در لایحه بودجه سال ۹۹ به استان‌ها، اختیارات استانداران و فرمانداران را افزایش داده است.
 با توجه به اینکه ۵۰ درصد جمعیت کشور زیر خط فقر هستند، ۱۸ هزار میلیارد تومان برای کمک به فقرا در بودجه سال ۹۹ اختصاص یافته است.
 در بودجه سال آینده از منابع بانک مرکزی استفاده نشده، بنابراین اقدامات لازم برای جلوگیری از تورم پیش‌بینی شده است.