سال نفت‌زدایی از رشد اقتصادی ایران

اقتصاد ایران در نیمه نخست سال 96 به روایت بانک مرکزی رشدی 6/4درصدی با احتساب ارزش‌افزوده بخش نفت و 3/4 درصدی بدون نفت را تجربه کرد. استمرار روند مثبت نرخ رشد اقتصادی چالش اصلی دولت ایران در سال آینده است و باید دید اقتصاد ایران از کدام کانال می‌خواهد به قدکشیدن خود ادامه دهد؟ شتاب گرفتن موتور اقتصاد از بهار سال 95 تا تابستان سال 96 عمدتا ناشی از گشایش‌های پسابرجامی بود و نشان به همان نشان که ایران توانست، هم نفت بیشتری تولید کند و هم بیشتر بفروشد و بخشی از بازار از دست‌رفته‌اش در نتیجه دوران تحریم را پس بگیرد. بزرگ‌ترشدن کیک اقتصاد ایران در سال‌های گذشته در شرایطی رخ داد که بخش مسکن به عنوان یکی از محورهای پیشران اقتصادی همواره با رشدی منفی مواجه بود و آمارهای رسمی نشان می‌دهد در سال 96 سرانجام این صنعت اشتغال‌آفرین از رکود سنگین خارج شد و انتظار دولت بر این مبنا قرار دارد که با ایجاد انبساط پولی نسبی و اجرای طرح بازگشت رونق به بنگاه‌های تعطیل‌شده و نیمه‌تعطیل می‌تواند از کندتر شدن موتور اقتصاد جلوگیری کند. رشد بخش کشاورزی ایران هم همیشه تابع نوسانات جوی و پدیده‌هایی چون خشکسالی است و انتظار می‌رود بخش خدمات رشد مستمری را تجربه کند.

سال 97

به دنبال رشد پایدار

سال آینده برای اقتصاد ایران و البته دولت دوازدهم تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز خواهد بود که چگونه و با چه سیاستی هم اقتصاد را در مدار رشد نگه‌ دارد و هم سال نفت‌زدایی از رشد اقتصادی را رقم بزند؛ چرا که دیگر خبری از افزایش تولید و صادرات نفت نیست و دیگر اینکه با چالش ایجادشده از سوی منتقدانش مواجه است که عدالت را بر رشد اولویت می‌دهند. کانالی که دولت از مسیر آن می‌تواند به رشد پایدار و مستمر برسد، بی‌تردید در گروی بهبود فضای کسب‌وکار و موانع گاه 40 ساله به ارث‌رسیده از گذشته است و البته تلاش برای جلوگیری از بسته شدن راه‌های ورود سرمایه‌خارجی با دیپلماسی حفظ برجام و ناکام گذاشتن دونالد ترامپ در کاخ سفید. سال آینده را می‌توان سال نفت‌زدایی از رشد اقتصادی ایران قلمداد کرد؛ مشروط بر اینکه دولت به اصلاح ساختارها بپردازد تا دستکاری در اولویت‌ها. خطای بزرگ و تهدید جدی، انبساط پولی و رشدزدایی با پمپاژبودن است به جای اصلاح مسیر آینده.