بی‌فهرست

اصلاح‌طلبان پس از 3دوره مشارکت فعال در انتخابات ریاست‌جمهوری92، مجلس94و شوراها و ریاست جمهوری 96 تصمیم گرفتند در انتخابات مجلس یازدهم فهرست ندهند. این تصمیم به‌معنای پایان مشارکت سازمان‌یافته آنان در انتخابات پیش‌رو است. اعتراض اصلاح‌طلبان به رد صلاحیت گسترده چهره‌های شاخص این جریان از سوی نهادهای اجرایی و نظارتی، چنین نتیجه‌ای را از جلسات آنان رقم زد.

اعضای جبهه اصلاح‌طلبان از جلسه شب‌هنگام 15بهمن‌ماه خودشان گزارش دادند طبق مصوبه شورای‌عالی سیاستگذاری جبهه اصلاح‌طلبان مورخ ۱۵بهمن‌ماه۱۳۹۸، آنها هیچ فهرست ائتلافی تحت این عنوان و یا هر عنوان دیگری که تداعی‌کننده ائتلاف اصلاح‌طلبان باشد، نخواهند داشت و هر ائتلافی تحت این عناوین قویاً تکذیب می‌شود. در بیانیه آنان ضمن دعوت مردم به مشارکت درپای صندوق رأی آمده است: «متأسفانه عمده دبیران کل احزاب و چهره‌های نام‌آور ما در اکثر حوزه‌های انتخابیه به‌گونه‌ای رد صلاحیت شده‌اند که امکان حضور کاندیداهای این جبهه به‌صورت کامل در سطح 208حوزه انتخابیه سراسر کشور فراهم نیست و امکان رقابت عادلانه برای جریان اصلاح‌طلب میسر نیست.» بیانیه قبلی جبهه اصلاح‌طلبان تصریح داشت:«بیش از 90درصد کاندیداهای حزبی ما نیز از گردونه رقابت در انتخابات با دلایلی نظیر عدم‌التزام به نظام و اسلام و قانون اساسی یا رد صلاحیت شده‌اند و یا صلاحیتشان احراز نشده است.» در ادامه آن هم تأکید شده بود:«متأسفانه تکلیف بیش از ۱۶۰کرسی مجلس، از پیش معلوم است و اساسا هیچ رقابتی در آنها، حتی بین اصولگرایان نیز شکل نخواهد گرفت و در نزدیک 70کرسی، در بهترین حالت، رقابتی کم‌رمق فقط بین اصولگرایان برقرار است.»
محمدرضا عارف، رئیس شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نیز به‌دنبال این تصمیم جمعی شورا با انتقاد از ردصلاحیت چهره‌های خدوم و برجسته اصلاح‌طلب که در دوره گذشته دارای مسئولیت‌های کلیدی در نظام بوده‌اند، گفته است: عده‌ای می‌گویند می‌خواهند مجلس انقلابی تشکیل دهند. مگر مجالس ده‌گانه که از ابتدای انقلاب شکل گرفت انقلابی نبوده است؟ چرا با واژه انقلابی می‌خواهید جریان ریشه‌دار و اصیل اصلاح‌طلب را حذف کنید؟ مگر انقلابی‌تر از اصلاح‌طلبان سراغ دارید؟ کسانی که مدعی انقلابی بودن هستند، بسیاری از آنها هیچ نقشی در انقلاب نداشتند.
به گزارش همشهری، فرایند 50روزه بررسی صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس در هیأت‌های اجرایی، نظارت و شورای نگهبان منجر به احراز عدم‌صلاحیت بسیاری از چهره‌های شاخص حزبی و نمایندگان جریان اصلاح‌طلبی برای رقابت‌های دور بعدی شده است. علی مطهری، محمود صادقی، طیبه سیاوشی، غلامرضا حیدری و قاسم میرزایی‌نیکو ازجمله نمایندگان مجلس هستند که شانس حضور در مجلس یازدهم را از دست داده‌اند. علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت، آذر منصوری، علی صوفی، شهیندخت مولاوردی دستیار سابق رئیس‌جمهور، محمدعلی افشانی شهردار پیشین تهران و ابراهیم اصغرزاده نیز چهره‌های شاخص سیاسی و حزبی ردصلاحیت شده در این دوره از انتخابات بوده‌اند.
فرایند بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس در دوره یازدهم حتی انتقاد برخی چهره‌های اصولگرا را نیز به همراه داشته است. ازجمله احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده اصولگرای مجلس نهم، اخیرا در نامه‌ای به اعضای شورای نگهبان درخصوص ردصلاحیت‌های صورت گرفته در جریان اصلاح‌طلبی، این نوع برخورد را نیازمند اصلاح دانست. او در این نامه نوشته بود «اصلاح‌طلبان یک جریان غیرمنضبط و طیفی هستند، ولی تفکر آنان در میان مردم طرفداران زیادی دارد و نمی‌توان و نباید آنها را نادیده گرفت. شرط عقل و حکومتداری علوی به‌حساب آوردن آنان است. از بی‌اعتنایی و سختگیری فقط دلخوری و حتی نفرت زاییده می‌شود. آن وقت اهداف سیاسی حکومت که وحدت ملی از اهم آنهاست از دسترس دور می‌شود. حذف نامزدها شبیه افرادی که در فهرست پیوست نام‌برده شده‌اند، به جای وحدت، شقاق ایجاد می‌کند و در وضعیتی که ما در آن به سر می‌بریم این امر خطرناک است.» محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری نیز مهرماه امسال گفته بود که در انتخابات پیش روی مجلس، اصولگرایان «رقیب قدری» ندارند و «اگر به نقاط ضعف خود نبازیم» این انتخابات «میدان بازی اصولگرایان است». صحبت یکی دیگر از چهره‌های اصولگرا نیز غیرمستقیم اشاره به همین ردصلاحیت‌ها داشت. حمیدرضا ترقی، نایب‌رئیس شورای مرکزی حزب موتلفه اخیرا گفته بود:«آمار دقیق داریم که ۱۳۴تن از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب در سراسر کشور تأیید صلاحیت شده‌اند.» این در حالی است که اصولگرایان تنها در شهر تهران توانسته بودند به فهرستی 159نفره از نامزدهای نمایندگی انتخابات مجلس دست یابند.

   پاسخ دبیر شورای نگهبان به انتقادها

دبیر شورای نگهبان در جلسه چهارشنبه صبح این شورا با بیان اینکه در 40سال گذشته مردم با اعتماد به نهادهای برگزار‌کننده انتخابات و شورای نگهبان پای صندوق‌های رأی آمده‌اند و به سلامت انتخابات ایمان داشته‌اند، گفت: نباید با اظهارات ناصحیح، اعتماد مردم به انتخابات را خدشه‌دار کرد. به گزارش ایسنا، آیت‌الله  احمدجنتی گفت: تمام دقت‌مان را کردیم تا داوطلبان را با شرایط قانون انتخابات مطابقت دهیم و آنها را احراز و تأیید صلاحیت کنیم چراکه اگر بی‌دقتی در این زمینه صورت بگیرد و انسانی فاقد شرایط وارد مجلس شود، دیگر نمی‌شود کاری کرد. متأسفانه سازوکار خودنظارتی مجلس با نام هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان هم کارآمدی لازم را ندارد. او به تأیید بیش از ۷هزار نفر نامزد از طیف‌های گوناگون سیاسی و افراد مستقل اشاره کرد و گفت: با این حجم از نامزدها، انتخابات پیش‌رو همچون گذشته، ان‌شاءالله رقابتی و سالم برگزار خواهد شد.