پسماند
کاهش پسماند با اجرای برنامه‌های نوین
نشست مشترک معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری و سازمان مدیریت پسماند با موضوع اجرای طرح کاپ برگزار شد
شهرداری تهران با اجرای طرح کاهش تولید پسماند موسوم به «کاپ» که طرحی تازه است قصد دارد یکی از نیازهای روزانه شهر و شهروندان یعنی جمع‌آوری پسماند را با کاهش و سپس تفکیک از مبدا ساماندهی کند. به گزارش همشهری، طرح کاپ در گام نخست، فرهنگسازی اقشار مختلف شهروندان برای کاهش تولید پسماندهای خانگی را هدفگذاری کرده و پس از آن قصد دارد جمع‌آوری و بازیافت پسماند از مبدا را پس از سال‌ها به درستی اجرایی کند. با اینکه جمع‌آوری زباله یکی از دم‌دستی‌ترین ضرورت‌های شهرها به‌حساب می‌آید اما کوچک‌ترین کوتاهی در این زمینه می‌تواند بزرگ‌ترین بحران محیط‌زیستی را برای شهروندان به‌دنبال داشته باشد. به همین‌خاطر است که سازمان مدیریت پسماند هشتم دی‌ماه امسال تفاهمنامه مشترکی را با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شهرداری منطقه ۷ به امضا رساند و طرح کاهش تولید پسماند را به اجرا درآورد. اجرای چنین طرحی از آن جهت اهمیت دارد که به‌رغم اینکه جمع‌آوری پسماند در بسیاری از کشورها منبع قابل اتکای درآمد پایدار شهرداری‌هاست اما در شهری مانند تهران، این حوزه هزینه‌های زیادی را هم برای مدیریت شهری دربردارد. فقط در بودجه سال آینده شهرداری تهران که اخیرا به شورا رفته، سهم حوزه پسماند 100میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که این موضوع باید طی سال‌های آینده روند معکوس به‌خود بگیرد و حوزه پسماند به جای تحمیل هزینه به شهرداری بخش عمده‌ای از درآمدهای پایدار شهر را تأمین کند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با بیان اینکه یکی از محورهای طرح کاپ (کاهش پسماند)، تحول در انتقال زباله است، گفت: «با اقدامات انجام شده در راستای کاهش تولید زباله و اجرای طرح «کاپ» هفته گذشته برای نخستین بار آمار جمع‌آوری پسماند که پیش از این حدود 7هزار و 500تن بود به کمتر از 5هزار تن رسیده است.
علیپور در نشست مشترک معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری و سازمان مدیریت پسماند با موضوع اجرای طرح کاپ، با بیان اینکه بازیافت و استفاده دوباره پسماند‌ها می‌تواند از لحاظ اقتصادی اشتغال هم ایجاد کند، اظهار کرد:«اگر بتوانیم نظام کاری را در بحث تفکیک و ایجاد پردازش فعال کنیم می‌توانیم پسماندهای قابل بازیافت را افزایش دهیم و از سوی دیگر با فرهنگسازی و شرکت خانواده‌ها در تفکیک زباله‌ها می‌توانیم اثرات مهمی در نظام اقتصادی و محیط‌زیستی نیز داشته باشیم.»صدرالدین علیپور اضافه کرد: «امروز پسماندهای حجیم همانند سرشاخه‌ها، لاستیک‌ها و شیشه‌ها به‌صورت جداگانه جمع‌آوری شده و برخلاف رویه پیشین به آرادکوه منتقل نمی‌شوند، بلکه از ابتدا در پروسه تفکیک از مبدا، جداسازی و به مواد اولیه خود تبدیل می‌شوند.» او با اشاره به اینکه ذخیره‌سازی زباله تبعات بسیاری به‌دنبال دارد، گفت:« ازجمله این موارد می‌توان به زباله‌گردی که یکی از دغدغه‌های جامعه به شمار می‌رود اشاره کرد. این رویه تا زمانی که در هر ساعت از شبانه روز بتوان زباله را داخل مخازن موجود در سطح شهر و معابر انداخت، ادامه خواهد داشت و تنها راه برون‌رفت از این چالش، تفکیک پسماند و منظم کردن ساعت دفع زباله است.» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران به مطالعات طرح جامع و بررسی‌های انجام شده توسط سازمان هم اشاره کرد و ادامه داد: «براساس این اطلاعات، تولید نامتعارف، عدم‌جداسازی، نبود ساعت مشخص برای جمع‌آوری، هزینه‌هایی که به شهر تحمیل می‌شود و مخازن فعلی ازجمله مشکلات اصلی مدیریت پسماند شهر تهران به شمار می‌آیند.»
به گفته علیپور، 6 محور اصلی شامل کاهش تولید، هزینه، سمی بودن پسماند، حجم، رطوبت و افزایش تفکیک در مبدا ازجمله مشکلات سازمان پسماند به‌حساب می‌آید.
او با اشاره به اینکه یکی از محورهای اصلی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، هوشمندسازی و توسعه زیرساخت‌های حوزه فرهنگی و اجتماعی است، عنوان کرد: «نخستین اقدام سازمان، تغییر در فرم ذخیره‌سازی زباله و تعبیه مخازن جدید است.» این مدیر ارشد شهری با تأکید بر اینکه یکی از محورهای اصلی و اثرگذار در اجرای طرح کاپ (کاهش پسماند) حوزه فرهنگی و اجتماعی است، تصریح کرد:« در سال 1347مکانیسمی در شهر تهران ایجاد شده بود که در قالب آن کیسه‌هایی برای جداسازی زباله در اختیار شهروندان قرار می‌گرفت. این امر موجب شده بود تا پسماند به‌صورت تفکیک شده جمع‌آوری شود. این درحالی است که امروز با گذشت 50سال از آن زمان، نخستین گام‌ها را در زمینه فرهنگسازی کاهش تولید، تفکیک و تعبیه مخازن برمی‌داریم. به گفته علیپور، قسمت عمده مشکلات مدیریت پسماند، مشارکت کم شهروندان و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای تحقق این مهم است.
شیوه جدید کاهش پسماند به‌صورت تدریجی انجام و ابتدا از ساختمان‌های بزرگ و ادارات آغاز می‌شود و طبق برنامه در چند سال آینده بیشتر مخازن بزرگ از سطح شهر جمع‌آوری می‌شوند
علاوه بر ایستگاه‌هایی که برای جمع‌آوری مخازن خشک درنظر گرفته شده دستگاه‌های RVM (دستگاه‌های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک دریافت پسماند خشک) در سطح شهر و در برخی نقاط عمومی قرار خواهد گرفت
در حال مذاکره با شرکت‌هایی هستیم که اپلیکیشن‌هایی در زمینه پسماند تهیه می‌کنند؛ برخی اپلیکیشن‌های خدمات‌دهنده به مردم هم اعلام آمادگی کرده‌اند که در این زمینه فعال شوند
صدای واحد در تغییر رفتار شهروندان
محمدرضا جوادی‌یگانه، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران
در یک نظرسنجی که اخیرا برگزار شد، دو موضوع ترافیک و آلودگی هوا با ۹۰درصد نارضایتی و فاصله طبقاتی شمال و جنوب تهران با ۸۰درصد نارضایتی مهم‌ترین چالش‌های ما به‌حساب می‌آید.فضای تهران گسترش یافته و مشکلات را زیاد کرده که خیلی از مشکلات تعمدی هم نبوده و خیلی‌ها به‌دلیل نبود ارزیابی‌های اشتباه یا نبود مطالعه مناسب در اجرای پروژه‌ها ایجاد شده است. یکی از مشکلات مهم ما به‌ویژه در تهران، بحث تولید پسماند است. مثلا جاگذاری مخزن‌ها سر کوچه‌ها، راه‌حلی پیش‌رو بود، اما مخزن‌ها ناقص اجرا شد و به این مسائل و برداشت زباله اصلا توجه نشد. یا مثلا بحث تفکیک زباله دنبال نشد، اپلیکیشن‌ها خیلی موفق نبودند، تولید برق جدی گرفته نشد، برای بحث تفکیک و کاهش تولید آموزش هم نداشتیم. اما به هرحال به باور من بسیاری از مسائل و مشکلات در حوزه پسماند راه‌حل اجتماعی و فرهنگی دارد؛ ترغیب مردم به تغییر رفتار حائز اهمیت است. از این‌رو از همه استراتژی‌ها باید برای تغییر رفتار استفاده کرد؛ درحالی‌که تصور عمومی این است که اگر ابزاری در اختیار مردم قرار دهیم، شهروندان از ابزار درست استفاده می‌کنند، اما اینگونه نیست. از سوی دیگر، یکی از مسائل اصلی شهر که چهره شهر را بد و آلوده کرده، فضایی ایجاد شده که تعدادی از اتباع، کار راحتی دارند و آن زباله‌گردی است که از همه کارهای دیگر راحت‌تر است و مورد دلسوزی هم قرار گرفته‌اند. طرح کاپ و کاهش پسماند بسیار موضوع مهمی است اما باید تغییر رفتار را هم ایجاد کنیم و در این زمینه باید به صدا و عمل واحد برسیم.نکته بعدی این است که در دوره فعلی مدیریت شهری بسیاری از مسائل راه‌حل‌های فرهنگی و اجتماعی دارند. ازجمله ترافیک یا همین پسماند که نیاز به تغییر رفتار داریم. در هر تغییر رفتار، یک ایده کلان متمرکز لازم است و باید در هر محله هر دستگاه نوع مواجهه‌اش متفاوت باشد. یعنی رویکرد هماهنگ با صداهای مختلف اجرا شود.
در همینه زمینه :
