پایان باز

در روزهای گذشته تاثیر جشنواره فجر از ابتدای برگزاری تا پایان دهه 80 شمسی، بر اکران عمومی فیلم‌ها مورد بررسی قرار گرفت و فراز و نشیب‌های آن معلوم شد. هنوز چند وقتی تا پایان این دهه مانده ولی نقش جشنواره در سال‌های گذشته همچنان قابل تامل است.
در سال‌های ابتدایی دهه 90 دولت تغییر یافت؛ رنگ باختن قانونی که فیلم‌ها را اجبار می‌کرد برای اکران عمومی حتما در جشنواره فجر شرکت کنند، شرایطی ایجاد کرد تا راه گیشه از جشنواره کاملا جدا شود. در این دهه هیچکدام از فیلم‌های پرفروش سال در جشنواره فجر حتی شرکت هم نداشته‌اند؛ ازجمله فیلم محمد رسول الله (ص) مجید مجیدی که به دلایل مختلف حاضر به شرکت در این فستیوال نشد. با اینکه در سال‌های اخیر عقلانیت بیشتری در برپایی جشنواره فجر حکمفرما شده و این مسئله بخصوص در یکی دو سال اخیر در مراسم اهدای جوایز بیشتر مشهود است ولی جشنواره هنوز براساس سلایق خود پیش می رود و مردم هم انتخاب‌های خود را دارند. شاید مهم‌ترین نقش جشنواره در این دهه معرفی فیلمسازان جوانی باشد که مورد توجه فجر قرار گرفتند و توانستند با فراز و نشیبی راه خود را در گیشه نیز پیدا کنند. شاخص‌ترین آنها هومن سیدی و سعیدروستایی محسوب می‌شوند اما حتی ساخته‌های خوب آنان نیز همچنان عقب‌تر از سلایق عمومی است.  
رشد فزاینده قیمت بلیت سینما در این سال‌ها نیز موجب شده مخاطبان، فیلم‌هایی را برای تماشا در سینما انتخاب کنند که نسبت به ترکیب کارگردان و بازیگران آن شناخت قبلی داشته و براساس ذائقه خود، بیشتر به تماشای کمدی‌هایی بنشینند که شاید چندان هم فاخر نباشد. اگرچه می‌شود ردپای چنین قاعده‌ای را در سال‌های قبل‌تر هم یافت اما در سال‌های اخیر، غیر از اکران سال 94 که با حمایت ارگان‌های مختلف، فیلم مجیدی پرفروش‌ترین سال شد، در باقی سال‌ها کمدی اولین انتخاب مردم بوده است. این درحالی است که در دهه‌های گذشته فیلم‌های اکشن جنگی ایرانی مقبولیت زیادی داشتند اما در این دهه حتی آنها نیز نتوانستند به گردپای فیلم‌های کمدی برسند و فروش آنها از ملودرام‌ها هم کمتر است. قیمت بلیت سینما هم در شرایطی پرشتاب زیاد شد که نرخ تورم در میانه این دهه آهنگ کاهش یافته بود.
با در نظر گرفتن فروش چند فیلم کمدی در هر سال شاید این‌گونه به نظر برسد که شرایط گیشه در سال‌های اخیر بهتر شده و تعداد مخاطبان سینما رو به فزونی دارد ولی باید در نظر داشت که منتخبان فجر چندان بهره‌ای از این گیشه  ندارند. درحالی که میانگین تماشاگر فیلم‌های سینما از 2.5 میلیون نفر برای پرفروش‌ترین فیلم‌ها بیشتر شده، میانگین تعداد مخاطبان بهترین فیلم‌های جشنواره در سال‌های پشت سرگذاشته شده این دهه حدود 367‌هزار نفر است که نشان می‌دهد این نسبت، در مقایسه با همه سال‌های پیش کمتر شده است. حتی فیلم‌های منتخب مردم در جشنواره نیز نسبت به دهه‌های قبلی کاهش یافته و استقبال عموم در اکران از آنها پایین‌تر از گذشته است.