تابلوی جدید قیمت‌ها در بازار خودرو

علی ابراهیمی _ خبرنگار

در آستانه بازار داغ شب عید، خودرو سونامی تازه گرانی را تجربه می‌کند؛ برخی معتقدند این سونامی روی موج افزایش قیمت بنزین سوار شده، هرچند برخی فعالان بازار نوسان قیمت دلار و کاهش عرضه را عامل گرانی می‌دانند. یافته‌های آماری همشهری نشان می‌دهد که قیمت خودرو، از اواخر آبان امسال یعنی درست پس از گرانی بنزین تا میانه بهمن ماه، به‌طور متوسط 20درصد افزایش یافته، گزارش میدانی خبرنگاران همشهری نشان می‌دهد در 10روز اخیر، روند رشد قیمت خودرو ابعاد تازه‌ای به‌خود گرفته است. در این مدت قیمت انواع خودروهای داخلی افزایش 6 تا 15میلیون تومانی را تجربه کرده است. دیروز در مراکز اصلی فروش خودرو در تهران، نرخ پراید151 تا 65میلیون، پراید 111 تا 65میلیون، تیبا2 تا 71میلیون و پژو206 تیپ‌دو فول تا 100میلیون تومان افزایش یافته است. به این ترتیب شکاف قیمت کارخانه و بازار برخی خودروهای پرتیراژ داخلی به 25 تا 55میلیون تومان رسید.

به‌گزارش همشهری، فاصله بین قیمت بازار و کارخانه خودروهای پرتیراژ داخلی در موج اول صعود قیمت، یعنی از شهریور تا آبان‌ماه امسال 10 تا 20میلیون تومان شده بود، اما در موج دوم رشد یعنی، پس از گرانی بنزین و در فاصله زمانی 20آبان‌ماه تاکنون فاصله بین قیمت کارخانه و بازار به 25 تا 55میلیون تومان رسید. این افزایش قیمت‌ها در حالی اتفاق افتاد که در طول آذر و دی امسال تیراژ تولید انواع خودروهای داخلی با تکمیل خودروهای ناقص کف کارخانه و رشد عرضه و کاهش تعهدات معوق تحویل خودروهای ثبت‌نامی از رشد 40درصدی برخوردار بوده است. برخی معتقدند گرانی بنزین و افزایش چندبرابری نرخ حمل‌ونقل یکی از عوامل مؤثر برای رشد تقاضای خرید خودروهای پرتیراژ داخلی به‌خصوص برای ساکنان شهرک‌های حاشیه کلانشهر تهران بوده است؛ عاملی که موجب شده این متقاضیان خرید نقد و اقساط خودروهای گران و جبران بخشی از این هزینه از طریق مسافرکشی را بر پرداخت هزینه‌های بالای حمل‌ونقل ترجیح دهند. البته فعالان بازار نوسان نرخ ارز در 2‌ماه گذشته، عرضه قطره‌چکانی خودروهای پرتقاضا را عامل کشف و اعلام قیمت‌های جدید برای خودروهای پرتیراژ تلقی می‌کنند؛ قیمت‌هایی که تا چند ‌ماه پیش غیرواقعی و حتی فکاهی قلمداد می‌شد.

افزایش شکاف کارخانه و بازار خودرو 
بررسی قیمت کارخانه و حاشیه بازار خودروهای تولید و مونتاژ داخل در هفته پایانی آبان‌ماه، یعنی قبل از گرانی بنزین، نسبت به قیمت‌های دیروز نشان می‌دهد شکاف بین قیمت کارخانه و حاشیه بازار این خودروها افزایش یافته است. به‌نحوی که هفته قبل از گرانی بنزین (24 آبان ماه) قیمت بازار پژو206 تیپ2 فول 84میلیون و 600هزار تومان، پراید151 معادل 48میلیون، پراید111 برابر 52میلیون و تیبا2 معادل 60میلیون و 800هزار تومان بود اما در کمتر از 3‌ماه این قیمت‌ها به‌ترتیب 15میلیون و 400هزار تومان، 17میلیون، 11میلیون و 10میلیون تومان افزایش یافته است.
بررسی اختلاف قیمت دیروز کارخانه و بازار برخی خودروهای کمتر از 100میلیون تومانی نیز نشان می‌دهد؛ این فاصله در بسیاری از محصولات به 25 تا 55میلیون رسیده، قیمت کارخانه پژو207 دنده‌ای 96میلیون و 730هزار تومان است اما قیمت بازار این خودرو با اختلاف 47میلیون تومانی به 144میلیون تومان رسیده است. همچنین قیمت پژو206 تیپ‌دو در کارخانه 67میلیون و 283هزار تومان است که با اختلاف 33میلیون تومانی به 100میلیون تومان، پراید111 در کارخانه 39میلیون و 800هزار تومان که با اختلاف 23میلیون تومانی به 63میلیون تومان، قیمت کارخانه دنا از 83میلیون و 623هزار تومان با اختلاف 55میلیون تومانی به 139میلیون تومان رسیده است. با وجود این گمانه‌زنی‌های مختلفی در مورد علت جهش قیمت خودرو به‌ویژه ظرف 10روز اخیر مطرح است.

گمانه‌زنی‌های‌ علت گرانی خودرو 
احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگو با همشهری، بروز شکاف بین قیمت کارخانه و بازار خودرو را به‌عنوان انگیزه مناسبی برای ورود موج تقاضای غیرمصرفی به بازار خودرو مطرح کرد و گفت: اگرچه تولید خودرو افزایش یافته اما حرکت سرمایه‌های سرگردان به سمت خودرو مشکلی است که دامنگیر بازار شده است. اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودرو به رشد تقاضای غیرمصرفی دامن زده، با این روند درصورت تزریق نشدن نقدینگی به‌خودروسازان و پرداخت نشدن مطالبات قطعه‌سازان، وضع بازار شب عید خودرو بدتر از این هم خواهد شد. احمد نعمت‌بخش تنها راه مقابله با گرانی و دلال‌بازی خودرو را آزادسازی قیمت و اجازه فروش محصولات بر مبنای قیمت حاشیه بازار به‌ خودروسازان دانست و گفت: بررسی‌های شرکت بازرسی برای اطلاع از میزان رضایت خریداران خودروهای صفر کیلومتراز کیفیت خدمات پس از فروش دوره گارانتی نیز بیانگر این مدعاست چرا که در تماس تلفنی با این مشتریان برای سنجش میزان رضایت‌مندی آنها از خدمات گارانتی اولیه، بیش از 70درصد کسانی که خودرو صفرکیلومتر به‌نام آنها ثبت شده اعلام می‌کنند که این خودروها را فروخته‌اند. او افزود: در شرایطی که دلال‌ها با ثبت‌نام برخی خودروها 40 تا 50میلیون تومان سود برده و هیچ مالیاتی نمی‌دهند، شرکت‌های خودروسازی برای تولید و فروش خودرو به نرخ مصوب متضرر می‌شوند. براساس آمارهای رسمی نیز در 6‌ ماه نخست امسال ایران‌خودرو و سایپا هرکدام 5هزارو200میلیارد تومان زیان کرده و سهم ایران‌خودرو و سایپا از این زیان در سال گذشته نیز تا 8هزار میلیارد تومان بوده است.

افزایش شیب قیمت‌ها
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در گفت‌وگو با همشهری، انحصار عرضه در بازار و نوسان نرخ ارز و تمایل خودروسازان به فروش محصولات خود با قیمت بالاتر را عامل گرانی خودروهای پرتیراژ تلقی کرد و گفت: اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی که شهریورماه امسال 3 تا ۱۳میلیون تومان بود، این روزها به ۲۵ تا ۵۵میلیون تومان رسیده و شیب قیمت‌ها به‌تدریج افزایش یافته است. سعید مؤتمنی، افزود: همچنین با افزایش نرخ ارز، آرامش کسبه به هم خورده و قدرت تصمیم‌گیری از آنان سلب می‌شود و با این شرایط راهکار ثبات بازار و فروکش کردن التهاب قیمت‌ها در بازار خودرو بهتر شدن عرضه از سوی خودروسازان است. سعید مؤتمنی، در مورد چشم‌انداز بازار شب عید خودرو، افزود: اگر از امروز به‌مدت 10روز عرضه خودرو افزایش یافته و نرخ ارز نوسان نداشته باشد، فروشنده خودرو زیادشده و قیمت‌ها حتی در بازار شب عید می‌شکند. به‌گفته او، افزایش چند روز اخیر قیمت خودرو ناشی از نوسان 100 تا 300تومانی نرخ ارز در هفته گذشته بوده و موجب شد تا کسی خودرواش را نفروشد. گرچه در بازار خودرو مشتری صف نکشیده و خرید و فروشی انجام نمی‌شود اما کسانی که خودروهای ثبت‌نامی را به قصد کسب سود ثبت‌نام کرده‌اند نیز از عرضه خودروهای خریداری شده خودداری می‌کنند، با وجود این اگر مشتری نیاز داشته و مجبور باشد خودرو می‌خرد. مؤتمنی تأکید کرد، همانطور که در خرداد‌ماه با رشد عرضه، قیمت خودروها ریزش کرد و به کف بازار رسید؛ به نحوی که حتی برخی ثبت‌نام‌کنندگان خواستار بازپس گرفتن وجه خودروهای ثبت‌نامی شدند اما از شهریورماه با کاهش عرضه و نوسان نرخ ارز، قیمت‌ها دوباره اوج گرفت.

 یافته‌های آماری همشهری نشان می‌دهد که قیمت خودرو، پس از گرانی بنزین به‌طور متوسط 20درصد افزایش یافته است