اجرای هزار پروژه درمحله‌‌های تهران

محمد سرابی _ خبر‌نگار

زیرگذر استادمعین طولانی‌ترین و عمیق‌ترین تونل شهری تهران نیست اما ساخت آن از دیگر زیرگذر‌های شهری دشوارتر بود. زیرا تمام عملیات عمرانی در فاصله نیم متری از سقف تونل مترو و چند متری از تاسیسات زیر خیابان آزادی انجام شد. در این مدت حرکت خط4 مترو و عبور خودرو‌ها و بی‌آرتی در خیابان آزادی متوقف نشد و دیروز این زیرگذر با حضور شهردار، رئیس شورای شهر و دیگر مدیران شهری افتتاح شد. در این مراسم اجرای  هزار پروژه برای محلات تهران در سال آینده اعلام شد. پروژه‌هایی که به خواست شهروندان و با توجه به نیاز محلی طراحی و ساخته می‌شود.
تلاش برای برقراری ارتباط خیابان‌های استاد معین و شهید اکبری در مرز مناطق 9 و 2 از سال1393 آغاز شد اما تا سال1396 فقط 16درصد پیشرفت کرده بود. طراحی پروژه در همین زمان انجام شده بود اما در مرحله اجرا به مشکلات زیادی برخورد کرد. عرض تونل 16متر و طول قسمت مسقف آن 216متر است.
شهردار تهران در مراسم افتتاح این پروژه با تبریک ایام دهه فجر گفت: در دورانی که مبارزه کردن هزینه زیادی داشت و هرکسی این هزینه را نمی‌پرداخت کسانی بودند که برای تحقق انقلاب تلاش کردند و پس از آن هم در دوران دفاع‌مقدس از آن محافظت کردند. اکنون شرایط مانند سال67 شده است با این تفاوت که در آن زمان در جنگ بودیم و اکنون درگیر فشار اقتصادی هستیم و هیچ راهی به‌جز اتحاد نداریم.
پیروز حناچی با اشاره به اعتراض اهالی محله استاد معین به یک‌طرفه‌ بودن مسیر زیرگذر اظهار کرد: ما نقشی در تعریف پروژه استاد معین نداشتیم. اکنون نیز هیچ مانعی برای دوطرفه شدن مسیر وجود ندارد اما باید مطمئن شویم که همه تأثیرات آن را دیده‌ایم. با اتفاقی که امروز افتاد با سرعت بیشتری این مطالعات را انجام خواهیم داد.
او بیان کرد: در راه اجرای پروژه‌های شهری 2چالش عمومی داریم. یکی بدنه شهرداری که نتوانسته است یا این تجربه را نداشته است که چطور خواسته‌های مردم را تبدیل به پروژه کند. خیلی اوقات آنچه ما به‌عنوان مدیران ارشد تصور می‌کنیم لزوما چیزی نیست که برای مردم مهم است. دوم سازوکاری که درخواست‌های مردم را به لایه‌های بالاتر منتقل کنند. ما نهاد‌های مدنی که به این موضوعات بپردازند کم داریم.
حناچی گفت: ما باید یاد بگیریم که خواسته‌های خود را چطور مطرح کنیم تا تأثیر خودشان را داشته باشد. کسانی که خواسته خود را مطرح می‌کنند باید محاسبه کنند که آیا این روش و نحوه طرح این مسائل درست است یا خیر؟ 80درصد پروژه در یک سال گذشته انجام شد و روزهایی بود که این نگرانی وجود داشت که خاک حرکت کند. این پروژه به جهت فنی خیلی مشکل بود زیرا نباید زندگی را در اطراف آن مختل می‌کردیم. درحالی‌که ایده اولیه این بود که به‌صورت ترانشه باز کار کنیم و انحراف ترافیکی ایجاد شود.
شهردار تأکید کرد: در پلان شهر بعضی نقاط وجود دارد که در نگاه اول اتصال آنها به هم منطقی است ولی این فقط روی نقشه اینطور است وقتی وارد فضای اصلی می‌شوید معلوم نیست انجام این کار در درازمدت به نفع باشد. جابه‌جا کردن یک محور یا یکطرفه و دوطرفه کردن باعث تغییراتی می‌شود که ممکن است به ضد‌ خود تبدیل شود. هیچ‌کس فکر نمی‌کرد دو طبقه کردن بزرگراه صدر هیچ تأثیری در ترافیک آن محدوده نداشته باشد. پرهزینه‌ترین پروژه اجرا شد اما امروز به جهت بهره‌وری ترافیکی مؤثر نیست. این یک نظریه است که امروزه آن را به‌نام «رژیم ایجاد نکردن مسیر‌های جدید» می‌شناسیم. در کلانشهر‌های موفق دنیا که توانسته‌اند آلودگی را مهار کنند به جای ساخت مسیر‌های جدید از حمل‌ونقل عمومی استفاده کرده‌اند. باقیمانده پروژه‌ها تا نیمه اسفند به پایان می‌رسد و بعد از آن نسل جدید پروژه‌های عمرانی را شروع خواهیم کرد. پروژه‌هایی که در مقیاس محلی و با استفاده از اطلاعات 150دفتری که در 350محله تهران داریم انجام می‌شود. مطالعات اولیه انجام و فهرست پروژه‌ها تا حدودی تهیه شده است و 2هزار میلیارد تومان از بودجه به این کار اختصاص یافته است.

شورایاران به دستگاه‌های اجرایی مشورت دهند
رئیس شورای شهر تهران در مراسم افتتاح زیرگذر استاد معین سخنان خود را با پاسخ به اعتراض اهالی محله و اعضای شورایاری آغاز کرد و گفت: در طول 30سال اخیر برای نخستین‌بار است که این نوع اعتراض را می‌بینم. البته اشکالی هم ندارد، ولی می‌تواند به شکل مسالمت‌آمیز‌تر مطرح شود. من به‌عنوان رئیس شورای شهر همیشه این پروژه را دنبال می‌کردم. در سال‌های اول یک بحث جدی وجود داشت که مردم محله استاد معین با این پروژه موافق نیستند؛ زیرا گفته می‌شد که برای رساندن راه دسترسی به طرح‌های تجاری محله ساخته شده است. وقتی برای بازدید آمدیم از طرف شورایاران آن دوره کسی سراغ ما نیامد.
محسن هاشمی افزود: شورایاران قرار است به ما مشورت بدهند تا بررسی کرده و به دستگاه‌های اجرایی ارائه کنیم. شورایاران این دوره یکی، دو بار در مراسم‌ها بحث یک‌طرفه یا دوطرفه‌بودن زیرگذر را مطرح کردند، ولی من هیچ‌وقت درخواست ملاقات یا نامه رسمی در این زمینه دریافت نکردم تا به کمیسیون مربوطه ارجاع دهم. از کمیسیون عمران هم الان سؤال کردم و گفتند که برای کمیسیون هم تاکنون چنین نامه‌ای نیامده است. او با بیان اینکه امکان دوطرفه کردن تونل وجود دارد، تأکید کرد: باید نظرات گوناگون از شورایاران تا مهندسان ترافیک درنظر گرفته شود.
هاشمی گفت: در شرایط حساسی قرار داریم؛ چراکه بحران‌ها هم افزا و همزاد کشور را تهدید می‌کند و مسلما در این شرایط باید با درایت و عملگرایی از این مشکلات عبور کنیم. در شورای پنجم فهرست بلندی از پروژه‌های نیمه‌تمام وجود داشت و اولویت بر این قرار گرفت که ابتدا این پروژه‌ها به پایان برسد. در سال 97حدود 17مورد افتتاح شد. اکنون آماری که در دست من است، مجموعا به 70پروژه می‌رسد که در حال پیشرفت است. 22مورد نیز مربوط به عمران مناطق است.
رئیس شورای شهر با تأکید بر اینکه خیابان آزادی در جریان ایجاد زیرگذر بسته نشد، اظهار کرد: زمانی که داشتیم تونل خط 4مترو را می‌ساختیم، پیشنهاد کردیم در چهارراه‌ها اگر قرار بر ساخت زیرگذر است مانند میدان حسن‌آباد هر دو را با هم ایجاد کنیم اما انجام نشد. در محدوده تونل توحید هم مشکل مشابهی به‌وجود آمد. خوشبختانه ساخت زیرگذر استادمعین میلی‌متری و بادقت پیش رفت. هاشمی بیان کرد: وقتی پروژه فرامحلی است برای محله مشکلاتی ایجاد می‌کند و در دنیا هم همینطور است و محلی‌ها با آن مخالف هستند؛ مگر اینکه منفعت دیگری را ایجاد کند. به‌نظر می‌آید محله استاد معین از این پروژه راضی نیست؛ زیرا هم به ترافیک ایجاد شده و هم به جهت حرکت خودرو‌ها اعتراض شد. باید با بررسی‌های کارشناسی معضلاتی که ایجاد می‌شود را کاهش دهیم.
رئیس شورای شهر درباره بودجه سال آینده شهرداری، اظهار کرد: بودجه 99با توجه به اصل بودجه 98و متمم آن، افزایش زیادی داشت. عمده پول هم به بخش عمران افزوده شده که به 43درصد رسیده است که عمده آن برای حمل‌ونقل و توسعه شهرسازی است که به 2هزار میلیارد تومان می‌رسد، 3400میلیارد تومان هم برای توسعه مترو، 500میلیاردتومان برای اتوبوس و 300میلیارد تومان هم برای خیابان کامل اختصاص داده شده است.
هاشمی در زمینه کسب درآمد از اطراف ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی نیز بر استفاده از پهنه T و افزوده شدن آن به پهنه‌های قبلی تأکید کرد و گفت که باید تعداد سفر‌ با شبکه مترو و اتوبوس افزایش پیدا کند.

حامد مظاهریان معاون شهردار تهران
برای پروژه‌های محله محور حدود ۲هزار میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده که حدود هزار پروژه محلی را در سال ۱۳۹۹ پوشش می دهد. پروژه‌های محله محور در مقیاس کوچک هستند که توسط شورایاران و اهالی عارضه‌یابی می‌شوند و هدف آن رفع نواقص محلی است. همچنین پاسخگویی در بازه‌های کوتاه چند ماهه نیز از جمله دیگر ویژگی‌های این پروژه است. اگر خانواده را کوچک‌ترین نهاد جامعه بدانیم، محله بنیادی‌ترین سلول شهر است. شنیدن حرف شهروندان و حل مشکلات آنها از جمله اهداف مدیریت شهری در سال آینده است. تصور می‌کنم با پروژه‌هایی که از همین‌ ‌امروز آغاز خواهد شد دفاتر توسعه محلی نقش بسیار پر رنگی را به منظور شناسایی و‌ تبدیل عارضه‌ها به طرح ایفا می کنند. از امروز تا پایان سال جاری، برای اجرای ۱۰۹ پروژه برنامه ریزی شده است.

صفا صبوری دیلمی معاون فنی عمرانی شهرداری
هزینه اجرایی این پروژه حدود ۵۰میلیارد تومان و هزینه رفع معارضین آن ۱۵میلیارد تومان شده است. ۱۵میلیارد تومان مربوط به رفع معارضین به شرکت‌های خدماتی بابت جمع‌آوری و جابه‌جایی کابل‌ها و لوله‌ها پرداخت شده است. مدیریت شهری فعلی این پروژه را در نیمه دوم سال۱۳۹۶ مورد بازنگری و طراحی مجدد قرار داد و در مرداد سال۱۳۹۷ طراحی اصلی آماده و به پیمانکار بابت اجرا ابلاغ شد. باعث افتخار است که با رعایت ضوابط ایمنی و صنعتی پروژه بدون هیچ حادثه‌ای به پایان رسیده است.

مسعود فرشاد عضو شورایاری محله  استاد معین
اهالی منطقه9 انتظار داشتند که بعد از 5سال از این بن‌بست رها شوند و ترافیک و آلودگی به پایان برسد. تا 2 روز قبل گفته بودند که قرار است زیرگذر دوطرفه افتتاح شود اما بعد خبردادند که یکطرفه خواهد بود. قبلا در این محل بار ترافیکی از جنوب به شمال بیشتر از شمال به جنوب بود و الان هم راننده‌ای که بخواهد به سمت میدان آزادی برود باید از بزرگراه آیت‌الله سعیدی یا از یادگار امام عبور کند. این طرح بدون اطلاع شورایاری محله انجام شد و مراجعه ما به شورای شهر هم نتیجه نداشته است. درصورتی‌که پروژه به‌صورت یک طرفه باقی بماند به منطقه9 آسیب خواهد زد.

تلاش برای برقراری ارتباط خیابان‌های استاد معین و شهید اکبری در مرز مناطق 9 و 2 از سال1393 آغاز شد اما تا سال1396 فقط 16درصد پیشرفت کرده بود