نیش آفلاتوکسین بر صنعت دامداری

ناصر علا‌قبندان ـ روزنامه‌نگار

جز آن بخش آخر، ماجرا اصلا پیچیده نیست. 2دهه پیش سناریویی دروغین جایگاه ایران را در بازار جهانی پسته به آمریکایی‌ها تقدیم کرد. 3‌-2سالی زمان برد تا افشاگری پژوهشگران مستقل به کرسی بنشیند که همزمان با استاندارد 16نانوگرمی آفلاتوکسین پسته ایرانی، استاندارد آفلاتوکسین پسته آمریکایی 20نانوگرم بوده. اما دیگر کار از کار گذشته بود و بازگشت پسته ایران به جایگاه اصلی خود در بازار جهانی دشوار شده بود و حالا دوباره آفلاتوکسین و این‌بار شیر و یک تفاوت عمده با سناریوهای قبل؛ هجوم به یک صنعت استراتژیک. پیچیدگی ماجرا همین آخر حکایت است؛ عاملیت یک برنامه تلویزیونی در این سناریوی خطرناک. این پیچیدگی، ابهام بزرگ بخش دامداری با پوشش گسترده مشاغل مستقیم و غیرمستقیم است.
8 درصد شیر تولیدی کل کشور در شهرستان کوچک نظرآباد تولید می‌شود، چند و چون شاهکار آن برنامه تلویزیونی در لابه‌لای انتقادات مدیرعامل شرکت تعاونی دامداران صنعتی همین شهرستان روشن‌تر می‌شود. او به همشهری می‌گوید: ببینید اظهارات کارشناس آن برنامه تلویزیونی چقدر جالب است؛ بنا به گفته خود ایشان، بر مبنای پایان‌نامه‌های دانشجویان در سال‌ها قبل؛ در بعضی استان‌ها شیر 65درصد آلوده به آفلاتوکسین بوده و در تعدادی از استان‌ها 30، 20 و 10درصد است. محض اطلاع واحد اندازه‌گیری آفلاتوکسین، (PPT (Part.Per.Trilion یعنی یک‌بیستم قطره در استخر استاندارد المپیک است. از اینجا به بعد معلوم می‌شود برنامه یادشده تا چه اندازه جالب و البته غیرعلمی بوده است.
علیرضا امراه‌زاده اضافه می‌کند: ما 19دی‌ماه (قبل از پخش آن برنامه) مطابق معمول، شیر یکی از دامداری‌های تحت پوشش را به آزمایشگاه «مبنا» در کرج داده‌ایم؛ اندازه آفلاتوکسین شیر در این آزمایش PPT13 گزارش شده است. باید دانست که استاندارد آفلاتوکسین در ایران حداکثر PPT100 است. حالا این اعداد را با اعداد ادعایی کارشناس تلویزیونی (65، 30، 20 و 10درصد از شیر) مقایسه کنید و فاجعه عمیق‌تر، پیشنهاد فردی بود که گفت مردم یک هفته شیر مصرف نکنند.
او از جانب دامداران و میلیون‌ها کارگر دامداری در کشور چند پرسش دارد: به‌راستی دلیل تخریب یک صنعت استراتژیک چیست؟ این اقدام رسانه ملی در میدان جنگ اقتصادی چگونه قابل جبران است؟ اساسا آنها در پی جبرانند، آنها نمی‌دانند ایران رتبه دهم تولید شیر در دنیا را توانسته از آن خود کند، نمی‌دانند این صنعت چه پهنه وسیعی از اشتغال، آن‌هم خارج از شهرهای کشور یعنی در روستاها و عمدتا مناطق محروم را پوشش داده است، نمی‌دانند میلیون‌ها کشاورز، دامدار، کارشناس دامداری و انبوه کارگران دامداری تا راننده‌ها، صاحبان و کارگران کارخانه‌های لبنی، شاغلان بخش توزیع و خرده‌فروشی و... در این صنعت اشتغال دارند، نمی‌دانند ما تا همین چند سال اخیر وارد‌کننده پنیر و خامه و کره و... بودیم و هم اکنون فرآورده‌های لبنی ایرانی به 30کشور در تمام قاره‌ها، صادر می‌شود؟ نایب‌رئیس اتحادیه دامداران استان البرز نیز به همشهری می‌گوید: جنجال بی‌پایه اخیر سبب شد فروش محصولات لبنی ناگهان کاهش یابد و بلافاصله زمینه تعویق بیشتر معوقات و مطالبات دامداران از کارخانه‌های لبنی و به‌دنبال آن اختلال در تامین مایحتاج دامداری‌ها را فراهم آورد. احمد سردهقان می‌افزاید: ایران دهمین کشور برتر تولید شیر در جهان است. کارشناسان مواد غذایی در آزمایشگاه‌های مجهز، به‌طور مرتب شیر را پس از حمل به کارخانه آزمایش و نتیجه را به دامدار اعلام می‌کنند، در فرایند عملیات رکوردگیری 21فاکتور مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد و تأکید می‌کنم که در صورت آلودگی خوراک دام به آفلاتوکسین، دام دچار مسمویت و سقط می‌شود و این یعنی حذف فوری دام. او در پایان می‌گوید: لازم است عوامل انتشار شایعه اخیر توضیح دهند پشت پرده ماجرا واقعا چه بوده است. اگر این اشتباه جبران نشود، بخش آخر ماجرا همچنان پیچیده باقی خواهد ماند.