میانکاله و مرگ پرندگان مهاجر

اسماعیل کهرم‌؛ استاد محیط‌زیست و پرنده‌شناس

آشنایی با میانکاله:  میانکاله منطقه‌ای 68هزار هکتاری است که به‌عنوان پناهگاه حیات وحش شناخته می‌شود. در واقع میانکاله نخستین منطقه‌ای بود که برای این کار انتخاب شد و کسانی‌که از خارج کشور وارد این منطقه می‌شدند از زیبایی آن مبهوت می‌شدند. این در حالی است که انواع زیستگاه‌ها در این منطقه وجود دارد. برای مثال در میانکاله پرنده‌ای داریم به اسم دراج که در خوزستان وجود دارد یا پرنده‌ای مثل قرقاول که بیشتر در جنگل‌های شمال دیده می‌شود. در زمان‌های قدیم افسران شاه عباس برای شکار گورخر به این منطقه می‌آمدند و حتی شنیده شده که پسر بزرگ ناصرالدین شاه یک‌بار گفته 9قلاده ببر در این منطقه شکار کرده‌ایم.
مرگ پرندگان مهاجر: ترسناک‌ترین اتفاق درباره مرگ پرندگان مهاجر می‌تواند آنفلوآنزای فوق حاد باشد که خوشبختانه تا این لحظه چنین موضوعی درباره مرگ حدود 2هزار پرنده در میانکاله منتفی اعلام شده است. این در حالی است که برای مرگ پرندگان چند مسئله وجود دارد؛ یکی اینکه چنین پرندگانی جایی دیگر مسموم شده و پرواز کرده‌اند و به میانکاله رسیده و در آنجا مرده باشند. مسئله دیگر شکار است که بعید می‌دانم این تعداد پرنده شکار شده باشند، چون کاملا واضح است پرنده‌ای که شکار می‌شود با اصابت تیر یا ساچمه خون‌آلود می‌شود. مسئله آخر هم اینکه متأسفانه هنوز قسمت‌هایی از میانکاله سمپاشی می‌شود.
استفاده‌های نادرست از میانکاله: در میانکاله فعالیت‌های بشری مانند کشاورزی، صید ماهی و... ممنوع است. متأسفانه تمام این اتفاقات در این منطقه رخ می‌دهد. در آنجا برداشت سالانه انار بسیار زیاد است. همچنین زمین‌های کشاورزی را قبل از انقلاب سازمان حفاظت محیط‌زیست خریداری کرد اما باز هم زمین‌ها اشغال شده است. علاوه بر این دامدار‌ها در حال فعالیتند. حتی دیده شده که لابه‌لای درختان ویلا‌سازی‌‌های شبانه انجام شده که متأسفانه کسی و حتی سازمان حفاظت محیط‌زیست هم نمی‌تواند جلوی این کارها را بگیرد، زیرا باید حکم دادگاه داشته باشند. در واقع از این منطقه فقط اسم پناهگاه حیات وحش باقی مانده و باید گفت از کالبد پناهگاه بخش میانکاله چیز چندانی نمانده است.
حرف آخر: مسئولان باید صادقانه به مردم بگویند چه اتفاقی افتاده است. آنها نباید صبر کنند تا چند روز بگذرد و دوباره لب به سخن باز کنند.
پناهگاه اسم کاملا مشخصی دارد؛ میانکاله باید به‌دست طبیعت سپرده شود. پرندگان منطقه امن را حس و به آن سو پرواز می‌کنند. متأسفانه در شرق میانکاله انواع کشاورزی و شالیکاری انجام می‌شود که باید از سموم استفاده کنند که این سم‌ها در آب‌ها جاری می‌شوند و وقتی پرندگان از این آب‌ها استفاده می‌کنند باعث چنین اتفاق‌های ناگواری می‌شود.