یادداشت
تاب‌آور باشیم
علی‌اصغر محکی _ مدرس علوم ارتباطات
توانایی غلبه بر زمین‌خوردگی، تکاندن خود و ادامه‌دادن حرکت را تاب‌آوری می‌گویند. به توانایی انسان در مدیریت استرس و اوقات سخت زندگی نیز تاب‌آوری گفته می‌شود؛ اینکه بتوانیم بعد از وقایع ناخوشایند، دوباره قوی، سالم و موفق شویم، یعنی زمین‌خوردن و دوباره پاشدن و اینکه کارها را دوباره از سر بگیریم. نلسون ماندلا گفته است: «بزرگ‌ترین افتخار زندگی این نیست که هرگز زمین نخوریم، بلکه در این است که پس از هر زمین خوردن برخیزیم.» این اساس تاب‌آوربودن است.
اگر می‌خواهیم مشکلات ما را افسرده و زمینگیر نکند، باید توانایی تاب‌آوری را در خود بالا ببریم. یک اقدام مهم، برقراری ارتباط خوب، نزدیک و خودمانی با خانواده، دوستان و اقوام است. از رهگذر این ارتباطات، باید بتوانیم درباره احساساتمان با دیگران حرف بزنیم. این کار را هم از راه گفت‌وگوی رودررو می‌توان انجام داد و هم از طریق گفت‌وشنود مجازی، اما گفت‌وگو در فضای واقعی برای انتقال احساسات، حتما کارساز‌تر است.
راه دیگر این است که به‌طور مرتب ورزش کنیم تا جسمی سالم داشته باشیم. علاوه بر آن، به تامین نیازهای روحی و احساساتمان هم بیندیشیم. پرداختن به زمینه‌های معنوی، هنری و ادبیات روش‌های مناسبی برای تامین این نیازها هستند. تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که برای توسعه روابط اجتماعی خود اهمیت قائل می‌شوند و عضو گروه‌های اجتماعی متعدد هستند و در اقدامات عام‌المنفعه مشارکت دارند، نسبت به سایرین از توانایی تاب‌آوری بالاتری برخوردارند. ارتباط روشن و گفت‌وگوی مدام با خالق هستی و اینکه او را دانا و توانا و دلسوز خود بدانیم و با دعا و نماز و عبادات رابطه خود را با مبدا هستی و مقربان او محکم کنیم، بهترین روش
تقویت تاب‌آوری است.
راه دیگر برای تقویت تاب‌آوری، «سرزنده» بودن و «مثبت‌اندیشی» است. سرزنده‌بودن و مثبت‌اندیشی به ما کمک می‌کند مهارت‌های تاب‌آوری را هم بهتر بیاموزیم و بتوانیم سریع‌تر و آسان‌تر با شرایط سازگار شویم و با سختی‌ها کنار بیاییم. مراقبت از جسم و فکر، به تاب‌آوری کمک شایانی می‌کند.
راه دیگر برای تاب‌آوری، خوش‌خلقی است. اخلاق خوش، یک نوع مراقبت از خود است. اگر حس کنیم که پاکیزه‌ایم، احساس بهتری خواهیم داشت، پس همیشه منظم و تمیز باشیم؛ چه در ظاهر و چه در باطن و درون و ذهن خود. شیوه دیگر برای تقویت تاب‌آوری، گسترش اهداف است. یعنی بدانیم که دنبال چه هستیم و با تصمیمات درست، قاطع و مطمئن به سمت آنها حرکت و تلاش کنیم.
روش دیگر تقویت تاب‌آوری، برای شرایط سوگواری توصیه شده است. به‌دنبال فقدان و ازدست‌دادن عزیزان، باید در جست‌وجوی واقعه‌ای خوشایند باشیم. به این فکر کنیم که وقتی افراد مورد علاقه ما از دنیا می‌روند، آنها همچنان در قلب ما جای و در پیرامون ما حضور دارند. خداوند از آنان به‌خوبی مراقبت می‌کند و آنها هم حواس‌شان به ما هست و در طول زندگی ما را یاری می‌کنند.
تقویت اعتمادبه‌نفس، شیوه دیگری برای بالابردن توانایی تاب‌آوری است تا بتوانیم از عهده اوضاع بغرنج برآییم. نکته مهم دیگر برای تاب‌آوری این است که ما بتوانیم جنبه روشن هر چیزی را ببینیم. این موضوع به تاب‌آوری ما و اطرافیانمان و مقابله با استرس و موقعیت‌های دشوار زندگی خیلی کمک می‌کند. باید این مهارت را نیز تمرین کنیم که در هر شرایطی، آرامش خود را حفظ کنیم، باورها و عقاید دیگران را بتوانیم تحمل کنیم و تفاوت دیدگاه‌ها را به‌عنوان یک واقعیت بپذیریم. تنفس عمیق و حفظ خونسردی به ما کمک می‌کند تا زود از کوره درنرویم و پیش از هر واکنش و اقدامی، درباره پیامدهای آن فکر کنیم.
