7سال لابی هستهای سعودیها در واشنگتن
رویای اتمی سعودیها، دستکم طی دو دهه گذشته خرج زیادی روی دست حاکمان این پادشاهی نفتی گذاشته است. از قراردادهای نامحدود با متخصصان اتمی شرق و غرب گرفته تا ولخرجیهای بیسابقه در میان گروههای فشار و لابیگرهای آمریکایی و اروپایی با هدف جلب حمایت سیاستمداران این کشورها از برنامه هستهای عربستان سعودی.
اولین شایعات از ماجراجوییهای هستهای حجاز به سال 1994و استعفای ناگهانی یک دیپلمات سعودی در سازمان ملل بازمیگردد. این دیپلمات سعودی در جریان 3مصاحبه عمومی که بعد از استعفای خود انجام داد علنا از اراده حاکمان عربستان برای دستیابی به فناوری هستهای با هدف تولید تسلیحات هستهای سخن گفت. اگرچه بهنظر میرسد طی سالهای بعد بهتدریج رفتار حاکمان سعودی تغییر کرده و همه تلاشها برای ورود به باشگاه کشورهای هستهایها را متوقف به دریافت چراغ سبز از قدرتهای بینالمللی و در راس آنها آمریکا کردند؛ امری که نقطه آغاز سرمایهگذاریهای گسترده این کشور در لابیهای قدرت واشنگتن با هدف تغییر سیاست آمریکا نسبت به برنامههای هستهای سعودی به شمار میرود.
شروع ارتباط با گروههای فشار در آمریکا
اولین گامهای علنی سعودیها برای به کارگیری گروههای فشار سیاسی و رسانهای در آمریکا به سال 2011و اعلام آمادگی ملک عبدالله برای هستهای شدن عربستان بازمیگردد؛ در آن سال، شهرک علمی ملک عبدالله (که با نام شهر انرژیهای هستهای و تجدیدپذیر نیز شناخته میشود) نخستین قرارداد رسمی خود را با یک گروه لابی در آمریکا با نام Pillsbury Winthrop Shaw Pittman منعقد میکند. براساس این قراداد که تصاویری از آن در روزنامه الاخبار لبنان منتشر شده، این گروه موظف بوده تا پایان سال 2014فعالیتهای مشخصی از جلب حمایت نمایندگان مجالس کنگره و سنای آمریکا تا آمادهسازی افکار عمومی این کشور نسبت به برنامه هستهای عربستان انجام دهد. نکته جالب در این زمینه آن است که اگرچه عربستان تا پایان سال 2014تمام مبالغی را که براساس قرارداد موظف به پرداخت آن بوده پرداخت کرده، اما در طرف دیگر، گروه لابی تقریبا هیچ اقدام مؤثری در زمینه اهداف مورد نظر سعودیها انجام نداده است. با پایان سال 2014قرارداد عربستان با این گروه به پایان رسیده و رابطه عجیب مالی میان دو طرف بهطور موقت قطع میشود. اما در کمال ناباوری و بعد از ولیعهدی محمد بنسلمان، فرزند پادشاه فعلی عربستان، مجددا طرح قرارداد با شرکت Pillsbury Winthrop Shaw Pittman در دستور کار وزارت انرژی، صنعت و ثروت معدنی عربستان قرار گرفته و در تاریخ 1اسفند سالجاری ارتباط مالی دو طرف با همان دستور کاری سابق احیا میشود. این در حالی است که ولیعهد جدید به سرمایهگذاری بر یک گروه فشار اکتفا نکرده و براساس اسناد روزنامه الاخبار، برادر کوچک وی (که اکنون سفیر عربستان در آمریکاست) نیز به نیابت از وزارت انرژی قراردادی با شرکت لابی The Law Office of David B. Kultgen منعقد کرده است.
چرا لابیهای هستهای عربستان در آمریکا بینتیجه است؟
درحالیکه امروزه میزان تأثیرگذاری عربستان بر سیاستمداران آمریکایی در حوزههای مختلف نسبت به گذشته غیرقابل مقایسه است، این سؤال مطرح میشود که چرا لابیهای سعودیها در حوزه هستهای در واشنگتن طی یک دهه گذشته بینتیجه مانده؟ پاسخ این سؤال را میتوان در گزارش مفصلی که بلومبرگ از سفر اخیر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی به واشنگتن داشته پیدا کرد. به گزارش بلومبرگ، نتانیاهو در جریان دیدار محرمانه با اعضای کمیته سیاست خارجی سنا، نسبت به هرگونه توافقی که به سعودیها اجازه توسعه برنامه هستهای و غنیسازی اورانیوم را بدهد بهطور جدی هشدار داده است. در این زمینه، پایگاه اینترنتی twtnetwork که در اختیار نویسندگان عمدتا افشاگر آمریکایی است خبر داده عربستان در یکماه گذشته با به کارگیری یک شرکت حقوقی مطرح که در زمینه دارو فعالیت دارد، فشارهای بیسابقهای به دولت ترامپ برای شروع همکاری با عربستان در زمینه فناوری هستهای پزشکی وارد کرده است. براساس این گزارش، عربستان صرفا برای فعالیت یک ماهه به این گروه 450هزار دلار پرداخت کرده است.
اگرچه در سایه تغییر رفتار حاکمان عربستان میتوان انتظار داشت فشارهایی از این دست برای هستهای شدن ریاض دوچندان شود، اما بعید است این فشارهای جدید هم بدون چراغ سبز تلآویو به نتیجه مثبتی دست یابد.