احتمال انتقال سفارت آمریکا از بغداد به اربیل

شبی نا آرام برای ساکنان سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد؛ سفارتی 42هکتاری که امن‌ترین نقطه عراق به شمار می‌رفت، اما طی 48ساعت گذشته در معرض حملات شدیدی از سوی شهروندان عراقی قرار گرفت. اگرچه محاصره سفارت آمریکا سرانجام در ظهر روز گذشته و در پی فشار دولت عراق خاتمه یافت، اما به گفته منابع محلی، شرایط امنیتی در داخل و محیط سفارتخانه همچنان پا برجاست؛ وضعیتی که انتظار می‌رود با ورود هزاران سرباز آمریکایی از کویت به عراق نیز تشدید شود.

علت تجمع شهروندان عراقی در مقابل ساختمان سفارت، اعتراض به حملات ارتش آمریکا علیه پایگاه‌های حشد شعبی در مرز این کشور با سوریه بود؛ حملاتی که گرچه در گذشته نیز مشابه آن رخ داده بود، اما پذیرش مسئولیت آن به‌طور رسمی از سوی آمریکا اقدامی بی‌سابقه به شمار می‌رفت. در جریان این حادثه، معترضان برای ساعاتی از نخستین دیوار حائل سفارت عبور کردند و در بخش‌هایی از این مرکز دیپلماتیک، ازجمله باغ، سالن تشریفات خارجی و برج‌های مراقبت مستقر شدند. البته تمامی این نقاط، بخش‌های خارجی سفارت به شمار می‌رود و هیچ‌یک از معترضان وارد محیط داخلی این مرکز که دفتر سفیر و کارمندان نظامی- سیاسی در آن قرار دارد نشد.

با ترک منطقه از سوی معترضین و بازگشت آرامش نسبی به محیط، آنچه بیش از هر چیز جلب توجه می‌کرد شعارهای نوشته شده روی دیوار سفارت و پرچم‌های برافراشته روی برج‌های مراقبت بود؛ شعارهایی نظیر «این مکان به دستور مردم بسته شد»، «سفارت شر» یا «درود بر حزب‌الله» و همچنین پرچم گروه‌های مختلف وابسته به حشد شعبی که بارها از سوی آمریکا مورد حمله قرار گرفته‌اند. ابو الاء الولایی، فرمانده گروه نظامی سیدالشهدا (از جمله نیروهای وابسته به حشد شعبی)، ساعاتی بعد از پایان تجمع در برابر سفارت آمریکا به خبرنگاران گفت: این اقدام صرفا یک هشدار بود و درصورت ادامه رفتارهای خصمانه آمریکا، گام بعدی ما محاصره پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق است. اکرم الکعبی، فرمانده گروه نجبا نیز در صفحه توییتر خود نوشت: پیام به سفارت آمریکا رسید، اما پاسخ به حمله آمریکا در قائم، حقی است که بر گردن ما   باقی مانده است.

این حادثه و پس‌لرزه‌های رسانه‌ای   بعد از آن تا حدودی تحولات داخلی عراق و اعتراضات خیابانی را به حاشیه رانده است؛ به‌گونه‌ای که نه‌تنها این تجمعات طی 48ساعت گذشته از چشم رسانه‌ها دور مانده بلکه حتی تا حدودی از گستردگی آن نیز کم شده است. برخی از جریانات حامی اعتراضات، ازجمله رسانه‌های نزدیک به مقتدی صدر با تمرکز بر این مسئله، ورود آسان معترضان را به منطقه سبز برای تجمع در مقابل سفارت آمریکا به چالش کشیده‌اند، آن هم درحالی‌که مخالفان دولت طی هفته‌های گذشته موفق به حضور در این منطقه نشدند. روزنامه الاخبار در این‌باره می‌نویسد: معترضان از طریق پل معلق وارد منطقه سبز شده‌اند؛ پلی که به‌طور طبیعی به عبور و مرور مقامات و نمایندگان پارلمان اختصاص دارد. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد هیچ توافق  یا حتی اهمالی از سوی نیروهای امنیتی در کار نبوده و علت ورود نسبتا آسان معترضان به قدرت برتر هواداران حشد شعبی و البته حضور برخی مقامات نظامی-سیاسی در کنار آنان بر می‌گردد.

 این روزنامه همچنین به نقل از یک مقام آگاه در وزارت خارجه عراق نوشت: آمریکا بعد از حادثه اخیر گزینه انتقال سفارت خود را از بغداد به اربیل به‌طور جدی مورد بررسی قرار داده است، چرا که درهرحال، منطقه سبز دیگر برای هیچ سفارتی امن نیست. این در حالی است که طی 48ساعت گذشته حجم بالایی از تسلیحات سبک نیز وارد محیط داخلی سفارت آمریکا شده، امری که نگرانی مقامات عراقی از وقوع فاجعه‌ای غیرقابل کنترل را افزایش داده است.
اگرچه حادثه حمله به سفارت آمریکا با استقبال قابل توجهی در میان شهروندان عربی در کشورهای مختلف روبه‌رو شده‌است، اما برخی دولت‌های متحد آمریکا، ازجمله عربستان سعودی، امارات و بحرین در پیام‌هایی جداگانه ضمن محکومیت این حادثه، علیه نیروهای مردمی حشد شعبی موضع‌گیری کرده‌اند؛ نیروهایی که در دوران نخست‌وزیری عادل عبدالمهدی براساس رأی پارلمان عراق به‌عنوان بخشی از نیروهای نظامی این کشور به رسمیت شناخته شده‌اند.


علی مراد 
تحلیلگر نزدیک به حزب‌الله لبنان
متیو لوتر، سفیر آمریکا در صنعا سال 2014به لطف حرکت انصارالله از یمن گریخت و حالا، به لطف حرکت حزب‌الله عراق، بغداد را ترک کرده است. باشد که دولت‌های عربی بیاموزند؛ اراده ملت‌ها از آمریکا قوی‌تر است.


محجوب الزویری 
مدیر مرکز بررسی‌های خلیج‌فارس در دانشگاه قطر
روند تنش میان ایران و واشنگتن بعد از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای، در مسیری قرار گرفته که مطلوب تهران است. این روند عبارت است از هدایت تحولات به سوی درگیری غیرمستقیم ایران و آمریکا، به‌گونه‌ای که منافع آمریکا در معرض خطر قرار بگیرد. این سناریو قبلا در سال 2005در عراق رخ داد و به مذاکره ایران و آمریکا منجر شد.


عبدالله الشایجی 
استاد علوم سیاسی دانشگاه کویت
عراق به‌طور خطرناکی در آستانه تبدیل شدن به میدانی برای نبرد نیابتی ایران و آمریکا قرار گرفته است. اکنون 5هزار سرباز آمریکایی میهمان عراقند که هر یک تبدیل به تهدیدی برای آمریکا شده‌اند. ممکن است ترامپ در دام ایران افتاده باشد؛ کاندیدایی که رقابت سختی را برای دور دوم ریاست‌جمهوری در پیش دارد.


عبدالباری عطوان 
سردبیر روزنامه رای‌الیوم
ترامپ طبق معمول از تهدیدهای خود عقب نشینی کرده و گفت به‌دنبال جنگ در عراق نیست. این عقب نشینی بعد از آن رخ داد که او درک کرد چگونه با حمله به پایگاه‌های حشد شعبی درهای جهنم را به روی نیروهای خود در عراق باز کرده است. آمریکا در جنگ اول 4هزار سرباز و 6تریلیون دلار از دست داد، در جنگ دوم این خسارت‌ها چه میزان خواهد بود؟


بشیر نافع 
تاریخدان و نویسنده
یک نیروی نظامی که کاملا تحت نظر کشوری دیگر است در مقابل سفارت آمریکا در بغداد تجمع کرده و دولت عراق از آن درخواست می‌کند به تجمع پایان دهد.  از سوی دیگر، نیروهای آمریکایی در کویت نیز بدون اجازه از دولت عراق وارد این کشور می‌شوند. آری اشغال عراق، فاجعه‌ای بزرگ برای این کشور و تمام منطقه بود.