داستان ترکیه فقط اورهان پاموک نیست
گزارشی از نشست داستان کوتاه معاصر ترکیه
نشست داستان کوتاه معاصر ترکیه به همت ماهنامه همشهری داستان و بنیاد یونس امره چهارشنبه شب در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش همشهری، نجیب توسون، نعیمه ارکوان و اسماعیل اوزن از ترکیه و محمد کشاورز و بهناز علیپور گسکری داستاننویسان ایرانی سخنرانان این نشست بودند.
محمد کشاورز درباره نخستین آشناییهای ادبیات معاصر ایران با ادبیات معاصر ترکیه گفت: «در دهههای40 و 50 شمسی آثاری از نویسندگان ترک در ایران ترجمه شد که عمدتا به زندگی روستایی میپرداختند؛ موضوعی که آن سالها دغدغه جامعه ایرانی هم بود. برای همین مورد استقبال شدید قرار گرفت و نام نویسندگان ترک بر سر زبانها افتاد. در آن دوران نویسندگان ایرانی همچون غلامحسین ساعدی، علی اشرف درویشیان و محمود دولتآبادی نیز به این موضوعات میپرداختند و این نشاندهنده نزدیکی اوضاع اجتماعی 2کشور است.»
یکی از مسائلی که در این نشست مطرح شد، مسئله ناشناس بودن نویسندگان معاصر ترکیه برای ایرانیان و نویسندگان معاصر ایرانی برای خوانندگان اهل ترکیه بود. از بین نویسندگان متعدد ترک، عده معدودی ازجمله اورهان پاموک برای مخاطبان ایرانی نامی آشناست. نجیب توسون، نویسنده و منتقد ادبی که کتابهای متعددی ازجمله نظریه داستاننویسی معاصر، داستاننویسی امروز ترکیه را نوشته است، علت این امر را مسیر نویسنده طی این سالها دانست. توسون معتقد بود پاموک تنها نویسنده خوب ترکیه نیست و نویسندگان بسیاری در ترکیه وجود دارند که دیده نشدهاند. او محبوبیت پاموک را مدیون سالها سفر او به کشورهای مختلف و تعاملش با آژانسهای ادبیاتی و ناشران کشورهای دیگر دانست. البته تأثیرات جهانی جایزه نوبل را نیز نمیتوان در این ماجرا نایده گرفت.
نجیب توسون در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به ناشناختهبودن نویسندگان معاصر ایرانی در بین ترکها گفت: «اگر آثار داستاننویسان ترک ترجمه شود بسیار مورد استقبال ایرانیها قرار خواهد گرفت چون زندگی دو جامعه یکسان است. ما سرنوشت یکسانی در این جغرافیا داریم و داشتن یک راهحل مشترک طبیعی است. طبیعتا ما هم با خواندن آثار داستاننویسان ایرانی بخشی از خودمان را در آنها خواهیم دید. قرابت و ارتباط بین داستاننویسی ایران و ترکیه ضروری است.» اسماعیل اوزن دیگر نویسنده ترکیه و مولف 2مجموعه داستان «ترانه پدرم» و «روزها چقدر کوتاه شدند» با اشاره به ناشناخته بودن آثار ادبیات معاصر ایران در ترکیه، گفت:«از ادبیات مشرق زمین و ایران کتابهای چندانی به چاپ نرسیده و ما دوست داریم جریان ترجمه به شکل گستردهتری دنبال شود، امیدوارم چنین برنامههایی واسطهای برای شکل گرفتن این حرکت باشد.»
بررسی شمارگان کتاب و مجله در ترکیه و ایران، نقش مترجم در انتخاب اثر، کیفیت ترجمه آثار ادبیات ترکیه در ایران، کپیرایت و لزوم فعالیتهای فرهنگی بیشتر بین 2کشور از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست به آنها پرداخته شد.