مذاکرات چندوجهی ظریف در مسقط

اسماعیل سلطنت پور ـ خبر‌نگار 

سفر وزیر خارجه ایران به عمان اگرچه در حالت عادی سفری طبیعی به‌نظر می‌رسد اما مذاکرات وزیر خارجه به آخرین سفر ظریف به مقصد مسقط رنگ و بوی دیگری داده است.
وزیر امور خارجه روز دوشنبه عازم مسقط شد تا به ظاهر با یوسف بن‌علوی همتای عمانی دیدار کند اما این سفر ظریف برخلاف دیدارهای دیگر او از عمان بود، چون ظریف در این دیدار رایزنی‌هایی فراتر از یک دیدار دوجانبه به انجام رسانده است. ظریف علاوه بر دو دور دیدار با بن‌علوی، با سرلشکر النعمانی وزیر دفتر سلطان قابوس رایزنی کرد، گفته می‌شود در روزهای اخیر حال سلطان‌قابوس پادشاه 80ساله عمان رو به وخامت نهاده و دیوان پادشاهی عمان در حال تدارک به تخت نشاندن پادشاه جایگزین است که نام او در یک پاکت دربسته از سوی سلطان‌قابوس به اعضای خاندان سلطنتی داده شده است.
ظریف در این سفر با فهد بن محمود، معاون پادشاه عمان هم دیدار کرد و وزارت خارجه در خبری که برای این ملاقات منتشر کرده از عنوان عالیجناب برای مقام عمانی استفاده کرده تا گمانه‌هایی درباره گزینه جانشینی سلطان‌قابوس مطرح شود. وزیر خارجه در مسقط 2دیدار غیرمنتظره هم انجام داد؛ یکی با محمد عبدالسلام سخنگوی انصارالله یمن که موضوع آن آخرین تحولات سیاسی و میدانی در یمن بود و دیگری رایزنی با همتای هندی 24ساعت بعد از سفر او به تهران! این سومین دیدار علنی ظریف با عبدالسلام در 6‌ماه اخیر است، عبدالسلام اوایل آبان و مرداد‌ماه به تهران سفر کرده بود. دیدار سه‌جانبه وزیران خارجه ایران، هند و عمان نیز احتمالا در رابطه با مسائل ترانزیتی و حمل‌ونقلی مربوط به چابهار و نیز پرونده صلح هرمز بوده هرچند بعید نیست موضوع خرید نفت ایران و بررسی ایده‌ها و پیشنهادها در این‌باره هم در نشست مطرح شده باشد.
وزیر خارجه هند روزهای یکشنبه و دوشنبه در تهران بود و علاوه بر دیدار با همتای ایرانی، با دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و رئیس‌جمهوری ایران هم رایزنی کرده بود.
وزیر خارجه هند 4روز قبل از سفر به تهران به آمریکا سفر کرده بود تا بلکه بتواند مجوزی برای معافیت از تحریم‌های ایران اخذ کند، او پس از دیدار با مایک پمپئو، وزیر خارجه و اسپر، وزیر دفاع آمریکا، از دولت آمریکا برای حمایت از سرمایه‌گذاری هند در پروژه چابهار تشکر کرده بود.
عمان روابط خوبی با آمریکا دارد و علاقه‌مند به میانجیگری در مسائل و بحران‌های مختلف است و تا‌کنون در مسئله هسته‌ای ایران و تبادل آزادی زندانیان ایران و آمریکا نقش‌آفرینی و در رابطه با روابط ایران و عربستان و آمریکا نیز برای میانجیگری ابراز تمایل کرده است.
وزیر خارجه عمان 11آذر و چند روز بعد از سفر به آمریکا به تهران آمد و با ظریف دیدار کرد. دو سه روز بعد از این سفر بود که مقامات ایران و آمریکا از عملیات تبادل زندانیان در زوریخ خبر دادند و برخی از احتمال نقش‌داشتن عمان در این پرونده سخن گفتند؛ هرچند مقامات سیاسی ایران گفته‌اند در قضیه تبادل زندانیان که ‌ماه قبل انجام شد فقط دولت سوئیس نقش داشته است. ظریف در شب نخست اقامتش در مسقط با جمعی از ایرانیان و فعالان اقتصادی مقیم عمان دیدار کرد، او دیروز هم در توییتر نوشت: به مسقط سفر کردم تا طبق سنت همیشگی، با مقامات عالی عمان مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی را مورد بررسی و رایزنی قرار دهیم. ایران و عمان همواره همسایگانی بسیار صمیمی بوده‌اند. ما همواره در کنار عمان خواهیم بود. ایران برای کاهش تنش در منطقه طرحی موسوم به صلح هرمز آماده و به سران کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس و عراق ارائه کرده که دولت عمان ضمن موافقت با این طرح، آمادگی خود را برای برگزاری اجلاسی منطقه‌ای با حضور ایران و کشورهای عربی منطقه اعلام کرده است.