یارانه
فهرست درخواست‌ها
فهرست درخواست‌های تازه برخی نمایندگان از دولت؛ برای خرید خودرو یارانه بدهید، زمین و مصالح ارزان برای خانه‌سازی تامین کنید
توزیع یارانه خرید خودرو و مصالح ارزان و زمین رایگان بین مردم؛ این فهرستی از تازه‌ترین درخواست‌های ارسالی از بهارستان به مقصد پاستور است. از یک‌سو، علی بختیار، عضو کمیسیون انرژی مجلس بدون توجه به شرایط بودجه تحریمی سال99 و افت سنگین درآمدهای حاصل از فروش نفت می‌گوید: فروش اموال دولتی در قالب بودجه غیرقابل‌قبول است؛ همکار او حبیب‌الله دهمرده، نماینده زابل هم بدون اشاره به سنگینی بار تحریم بر سبد معیشت خانوارها، با تهدید رئیس‌جمهوری درباره اهداف سفرش به ژاپن تأکید می‌کند: مذاکره با آمریکا در هر سطحی قابل‌قبول نیست. اما در سوی دیگر نادر قاضی‌پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اعتراف و خواسته جالبی را مطرح می‌کند. قاضی‌پور، در عین حال که معترف است تحت شرایط تحریم، اقشار آسیب‌پذیر، دیگر توانایی مالی کافی برای خرید خودرو ندارند، از دولت می‌خواهد به مردم یارانه خرید خودرو پرداخت کند. سیداحسن علوی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس هم درخواست عجیبی دارد. او می‌گوید: دولت باید مصالح ساختمانی و زمین ارزان‌قیمت در اختیار سازندگان مسکن قرار دهد تا قیمت نهایی مسکن افزایش نیابد.
اوضاع عجیبی است؛ گویا در آستانه انتخابات اسفندماه نمایندگان مجلس همه‌چیز را با هم می‌خواهند، خودرو و خانه رایگان در کنار مقاومت در برابر مذاکره. اولی برای رأی آوردن و محبوبیت نزد مردم و دومی برای مقبولیت در چشم سیاسیون.
حاشیه‌های پررنگ‌تر از متن
به گزارش همشهری، درحالی که کشور با چالش‌های اساسی و مهم‌تری در همه ابعاد اجتماع و اقتصاد و سیاست مواجه است نمایندگان مجلس درگیر حاشیه شده‌اند و مسائل بنیادین را فراموش کرده‌اند. آنان از یک طرف مطالبات بزرگی را مطرح می‌کنند و از طرف دیگر همه راه‌ها را به روی اصلاح زیرساخت‌های توسعه کشور و حتی عادی شدن شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌بندند. درشرایطی که درباره تحقق درآمدهای بودجه امسال و سال آینده ابهام‌های فراوانی وجود دارد، نمایندگان مجلس، مطالباتی را از دولت توقع دارند که اساسا منابع هزینه‌کرد آنها مشخص نیست و روشن نیست منابع مالی لازم درشرایط سخت تحریمی از کجا باید تامین شود. توجه داشته باشیم مستأجران بهارستان، ظرف سال‌های اخیر، هیچ اقدام خلاقانه‌ای برای حل مشکلات ساختاری اقتصادی انجام نداده‌اند و تا آن‌جا که توانسته‌اند مسیر گشایش‌های سیاسی و انجام مذاکرات را مسدود کرده‌اند؛ اقدام‌هایی که می‌توانست به گشایش‌های تازه در مسیر اقتصاد ایران منجر شود.
کاهش شدید درآمدها به‌دلیل تحریم‌ها
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری به‌تازگی اعلام کرده؛ ایران در نتیجه تشدید تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده با کاهش شدید درآمدهای نفتی مواجه است. او حتی در اظهارنظری مناقشه‌برانگیز تأکید کرد از اینکه کشور دوست و مستقلی چون هند هم از ایران نفت نمی‌خرد متعجب است. به‌نظر می‌رسد موانع موجود بر سر راه صادرات نفت موجب شده حتی ارقام درآمدی بودجه تنظیمی دولت برای سال آینده، به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس، تاحد زیادی موهوم باشد، به‌نحوی که در آن صرفا اعداد با هم تراز شده‌اند. به اعتراف بازوی تحقیقاتی مجلس، درآمدهایی که دولت در بودجه شناسایی کرده عمدتا قابل دستیابی نیستند.
با وجود آنکه ارقام دقیقی از اثر ارزی و ریالی اعمال تحریم‌ها در دست نیست اما اطلاعات دریافتی از منابع مطمئن نشان می‌دهد میزان صادرات نفت خام ایران از ابتدای سال‌جاری تاکنون به‌طور میانگین روزانه 350هزار بشکه بوده و حتی در برخی مقاطع میزان صادرات نفت روزانه به 120هزار بشکه هم رسیده است. دولت قبلا براساس قانون بودجه سال‌جاری پیش‌بینی کرده بود روزانه 1.5میلیون بشکه نفت بفروشد اما گفته‌های معاون اول رئیس‌جمهور نشان می‌دهد دست‌کم ارقام پیش‌بینی شده برای سال‌جاری هنوز محقق نشده است. دولت همچنین برای سال آینده، در لایحه بودجه سال99، پیش‌بینی کرده روزانه 870هزار بشکه نفت بفروشد که احتمالا این هدف نیز با توجه به اعمال تحریم‌ها محقق‌شدنی نیست. ایران قبل از تحریم‌ها با صدور روزانه ۲.۵میلیون بشکه نفت، چهارمین صادرکننده بزرگ اوپک، پس از عربستان، عراق و امارات، همچنین سومین تولیدکننده بزرگ اوپک پس از عربستان و عراق بود.
در طول سال‌های گذشته 60درصد درآمدهای ارزی ایران از محل صادرات نفت کسب می‌شد اما اعمال تحریم‌ها از درآمدهای نفتی به‌شدت کاست بنابراین برای تامین درآمدهای ارزی باید به فکر راه‌حل‌های اساسی‌تری ازجمله رشد تولید ناخالص داخلی، خصوصی‌سازی و توسعه فضای کسب‌وکار بود. در چنین شرایطی صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده کسری بودجه ایران در سال‌جاری برابر ۸درصد از کل تولید ناخالص داخلی ایران باشد. تحلیلگران داخلی هم پیش‌بینی می‌کنند میزان کسری بودجه سال‌جاری به 50 تا 100هزار میلیارد تومان برسد. این موضوعات دولت را مجبور کرده دست به فروش اوراق بدهی و اموال و دارایی‌هایش بزند و حتی برداشتش را از صندوق ذخیره ارزی افزایش دهد.
مشکلات ساختاری
از یک ماه پیش که التهاب‌های سیاسی در عراق، روند صادرات کالاهای ایرانی را به این کشور مختل کرد، قیمت ارز روی موج صعود قرار گرفته و تا 13هزار تومان پیشروی کرده است. عراق یکی از منابع اصلی تامین درآمدهای ارزی ایران است؛ گفته می‌شود بخش زیادی از درآمد حاصل از صادرات به عراق صرف خرید کالاهای اساسی می‌شود که در سال‌جاری رقم آن 14میلیارد دلار و در سال آینده معادل 10.5میلیارد دلار است. ماجرای عراق نشان داد ایران تا چه حد در برابر تامین درآمدهای ارزی، برای خرید کالاهای اساسی و سرمایه‌ای، با مشکل مواجه است.
همزمان بانک‌ها و صنایع، به گفته فعالان اقتصادی، از زمان تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا، بامشکلات ساختاری بزرگی در فروش کالا و مواد خام، نقل و انتقال ارز و حتی واردات ماشین‌آلات و تجهیزات مواجه شده‌اند؛ خبر‌های دریافتی نشان می‌دهد اغلب کالاهای ایرانی در زنجیره صنایع فولاد، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی، به‌دلیل اعمال تحریم‌ها، با تخفیف‌های بالا در عرصه جهانی فروخته می‌شود تا شاید متقاضیان همچنان در زمره مشتریان بالقوه کالاهای ایرانی باقی بمانند. اینها فقط بخشی از مشکلات به‌وجود آمده در جریان اعمال تحریم‌هاست. مجموعه این شرایط موجب شده مؤسسات جهانی پیش‌بینی کنند رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال‌جاری به منفی ۹.۵درصد برسد.
در این اوضاع نمایندگان مجلس و سایر نهادهای تصمیم‌گیر نظیر مجمع تشخیص مصلحت، نه‌تنها هیچ طرح خلاقانه‌ای برای حل مشکلات ارائه نکرده‌اند بلکه تا حد ممکن جلوی گشایش‌های سیاسی و تصویب لوایحی مانند FATF را گرفته‌اند. بسیاری از اقتصاددانان براین باورند که تصویب نشدن لوایح مرتبط با FATF اقتصاد و به‌ویژه تجارت خارجی ایران را با مشکلات اساسی مواجه می‌کند. با وجود این مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام، به‌عنوان 2نهاد اثرگذار در مسیر قانونگذاری، هنوز راهکاری برای گذر از چالش FATF ارائه نکرده‌اند. بن‌بست‌های ریشه‌ای باقی است اما برای حاشیه‌های رای‌آور، ایده و طرح بسیار است.
درحالی‌که تحریم، منابع درآمدی‌کشور را کاهش داده، برخی نمایندگان به‌جای ارائه راهکاری برای حل مشکلات،هرروز درخواست جدیدی دارند
دولت به اقشار آسیب‌پذیر، یارانه خرید خودرو پرداخت کند
نادر قاضی‌پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
در شرایطی که دولت برای حل برخی گرفتاری‌های مالی و تامین یارانه حمایتی 24آبان‌ماه در اقدامی پرتنش، به اجبار نرخ بنزین را افزایش داد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ضمن آنکه خواستار تخصیص ارز 4200تومانی برای تولید خودروهای خاصی برای اقشار کم‌درآمد جامعه شد، اعلام کرد: در شرایط تحریم اقشار آسیب‌پذیر توانایی مالی کافی برای خرید خودرو را ندارند به همین دلیل دولت باید به آنها یارانه خرید خودرو پرداخت کند. او گفت: دولت باید به تولید خودرو متناسب با توان مالی اقشار آسیب‌پذیر جامعه مانند کشاورزان، کارگران، کارمندان و افراد تحت حمایت کمیته امداد امام(ره) توجه کند و با توجه به شرایط تحریم به‌منظور حمایت از مردم، یارانه خرید خودرو پرداخت کند.
دولت مصالح ساختمانی و زمین ارزان‌قیمت فراهم کند
سیداحسن علوی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس
دولت باید مصالح ساختمانی و زمین را به‌صورت ارزان قیمت به سازندگان مسکن ارائه کند تا قیمت نهایی مسکن تولیدی افزایش نیابد. نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس در عین حال خود اعتراف کرد: وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده که تا پایان دولت دوازدهم، طرح ملی مسکن و ساخت 400هزار واحد مسکونی را به اتمام می‌رساند، اما به‌نظر من با توجه به شرایط کنونی و اقدامات تحریمی آمریکا، این برنامه محقق نخواهد شد. علوی ادامه داد: یکی دیگر از مسائل در طرح ملی مسکن، نحوه قیمت‌گذاری واحدهای مسکونی است، به‌نظر می‌رسد که قیمت‌های اعلامی برای واحدهای مذکور غیرواقعی است و با توجه به تحریم‌های آمریکا، هزینه تمام‌شده و قیمت‌های نهایی بسیار بالاتر خواهد بود.
ـ درحالی‌که تحریم، منابع درآمدی‌کشور را کاهش داده، برخی نمایندگان به جای ارائه راهکاری برای حل مشکلات، هرروز درخواست جدید دارند
ـ فهرست درخواست‌های تازه برخی نمایندگان از دولت؛ برای خرید خودرو یارانه بدهید، زمین و مصالح ارزان برای خانه‌سازی تامین کنید
