گزارش
ریه‌های دودگرفته
گزارش خبرنگار همشهری از افزایش مراجعه بیماران تنفسی و قلبی به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی پایتخت به‌دلیل آلودگی هوا
معصومه حیدری پارسا ـ خبرنگار
تهران روزهای تیره و تاری را از نظر آلودگی هوا پشت سر می‌گذارد. اگرچه بارش باران دیروز برای چند ساعت جای نفسی اندک برای شهروندان گذاشت اما مشکل آلودگی همچون بختک روی زندگی پایتخت‌نشینان سایه انداخته و امان خیلی از شهروندان را بریده است، به‌خصوص آنهایی که از مشکلات ریوی و قلبی و عروقی رنج می‌برند. سال‌هاست که بهبود هوای پایتخت به یکی از اصلی‌ترین مطالبات شهروندان از مدیران شهری تبدیل شده تا جایی که روز گذشته پیروز حناچی، شهردار تهران اعلام کرد آلودگی هوا و ترافیک اصلی‌ترین مشکلات شهر تهران هستند.
آلودگی هوا طی حدود 2دهه گذشته به مهمان ناخوانده بسیاری از شهرهای بزرگ کشور به‌خصوص پایتخت تبدیل شده و هرسال از نیمه‌های پاییز تا اوایل زمستان (که احتمال وارونگی افزایش می‌یابد) سایه سیاهش را بر زندگی شهری و البته سلامت شهروندان پهن می‌کند.
پیرحسین کولیوند، رئیس سازمان اورژانس کشور با اشاره به اینکه در روزهای آلوده، تماس‌های مردمی با مراکز اورژانس شهرهایی که با آلودگی هوا درگیر هستند رشد چشمگیری پیدا می‌کند، می‌گوید: «در پی آلودگی هوا در روزهای گذشته، بار کاری مراکز اورژانس افزایش یافته است به‌گونه‌ای که در این روزها تعداد ماموریت‌های انجام شده از سوی عوامل اورژانس رشد 25درصدی داشته است.» او می‌گوید: «برای اینکه بتوانیم خدمات بهتری به مردم در شهرهای درگیر با آلودگی هوا ارائه کنیم، درمیدان‌ها و مراکزی که جمعیت بیشتری تردد می‌کنند نیروها و تجهیزات خود را مستقر کرده‌ایم. عوامل اورژانس با حضور خود در مراکز عمومی آموزش‌های میدانی به افراد درباره چگونگی مراقبت از خود در برابر آلودگی هوا می‌دهند تا شاید بتوان اثرات منفی این مشکل را کاهش داد.» رئیس او‍ژانس با اشاره به اینکه همکاران او در روزهای آلوده به دفعات بیماران را به مراکز درمانی منتقل می‌کنند، می‌گوید: «قالب افرادی که در روزهای آلوده با مراکز اورژانس تماس گرفته و درخواست خدمات امدادی و درمانی داشته‌اند، به مراکز بیمارستانی منتقل شده‌اند. بیشترین افراد تماس‌گیرنده به بیماریهای ریوی و قلبی مبتلا بوده‌اند و به این دلیل، بخش مهمی ازماموریت‌های عوامل اورژانس برای انتقال این دسته از بیماران به مراکز درمانی بوده است.»
به گفته کولیوند، مثلا در تاریخ ۱۹و ۲۰آبان که تعدادی از شهرهای کشور ازجمله تهران درگیر آلودگی هوا بوده است در مجموع 4730بیمار تنفسی و قلبی، توسط اورژانس پیش‌بیمارستانی و بیمارستانی پذیرش شده و تحت مراقبت‌های درمانی قرار گرفته‌اند. آماری که بیش از نیمی از آن با 2هزار و ۸۶۳ ارجاع بیماران از سوی اورژانس به بیمارستان و ماموریت‌های پیش‌بیمارستانی مربوط به تهران بوده است. همچنین آمار مراجعه شهروندان به اورژانس طی 24ساعت آلودگی هوا در روز یکشنبه هفته جاری هزار و 541نفر بوده است که هزار و 51نفر از آنها شهروندان تهرانی بوده‌اند و به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها منتقل شده‌اند.
مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در روزهای آلودگی هوا به حالت آماده‌باش در می‌آیند؛ با مراجعه به چند بیمارستان پایتخت به‌خصوص بیمارستان‌های دولتی و تخصصی بیماریهای تنفسی و ریوی و باتوجه به‌شدت مراجعه‌کنندگان به خوبی می‌توان این نکته را درک کرد. بیمارستان مسیح دانشوری باوجود اینکه در کوهپایه‌های پایتخت و منطقه خوش آب و هوای شهر قرار گرفته ولی این روزها از آلودگی هوا در امان نمانده است و اتفاقا به سرپناه بسیاری از بیماران تنفسی هم تبدیل شده است. یکی از کارشناسان اورژانس بیمارستان با اشاره به اینکه در روزهای گذشته تعداد مراجعات به اورژانس بیش از دو برابر شده است، می‌گوید:« بیشتر افرادی که به ما مراجعه می‌کنند علائمی مانند سوزش شدید گلو، سرفه‌های شدید، حالت تهوع و درد در ناحیه قفسه سینه دارند.» او می‌گوید: «یکی از نکات خطرناکی که با آن روبه‌رو هستیم این است که جمعیت جوانی که مراجعه می‌کنند افزایش یافته است، در سال‌های قبل در روزهای آلودگی هوا بیشتر افرادی که به اورژانس بیمارستان می‌آمدند در 2گروه سنی کودک و نوجوان و یا سالمندان بودند ولی حالا متأسفانه شاهد افزایش مراجعه جوانان هستیم که به‌خصوص درگیر بیماریهای قلبی یا ریوی هستند.»
همچنین خانم میانسالی که به اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری آمده و با ماسکی آبی بخشی از صورتش را پوشانده است، می‌گوید:« چند روز پیش دخترم را به این بیمارستان آورده بودم و حالا هم خودم از شدت سرفه و سوزش ریه‌هایم به بیمارستان آمدهام. ما چند سال پیش برای فرار از آلودگی هوای تهران به منطقه دارآباد آمدیم و در این محله ساکن شدیم ولی حالا همه جای شهر را دود گرفته است. من و دخترم پیش از این اصلا سابقه هیچ بیماری خاصی نداشتیم اما چند روز است که از شدت سرفه کلافه شده‌ایم و پزشکان می‌گویند به‌دلیل آلودگی هوا ریه‌هایمان حساس شده‌اند.»
مرکز شهر و افزایش عکس‌های رادیولوژی
بیمارستان امام‌خمینی، بدون شک یکی از مهم‌ترین مراکز درمانی پایتخت است که افزایش تعداد مراجعه بیماران به آن می‌تواند نشان‌دهنده بروز مشکلاتی برای سلامتی شهروندان پایتخت‌نشین باشد. یکی از متصدیان مرکز رادیولوژی این بیمارستان معیار افزایش بیماران ریوی به اورژانس را اینگونه تشریح می‌کند: «در روزهای آلوده هفته جاری و به‌خصوص هفته قبل، تعداد افرادی که به اورژانس آمده و اعلام کرده‌اند که مشکل تنفسی دارند خیلی زیاد بوده‌اند؛ البته من آمار رسمی از آنها ندارم اما نشانه حرفم این است که در شیفت هفته جاری و هفته قبل بیشترین عکس رادیولوژی که ما گرفتیم مربوط به ریه بوده است.» او می‌گوید: «تعطیلی مدارس به تنهایی کافی نیست. مسئولان باید فکر اساسی بکنند نمی‌شود که هرسال در فصل پاییز و زمستان داستان همین باشد و سلامت مردم به‌خصوص کودکان و نوجوانان به خطر بیفتد و کسی هم کاری نکند.» او می‌گوید: «در روزهای آلوده شهر هم دلگیر می‌شود و تصویر اصلی شهر به افرادی تبدیل می‌شود که تعداد زیادی از آنها ماسک به‌صورت دارند و بین دود و غبار حرکت می‌کنند.»
مادر مصطفی 12ساله که در بیمارستان کودکان علی‌اصغر به‌دلیل مشکلات تنفسی بستری است، درباره آلودگی هوا می‌گوید: «پزشکان به من و همسرم گفته‌اند که برای سلامت فرزندمان باید از تهران به شهر دیگری برویم، فرزند ما مبتلا به شبه آسم است و به‌صورت کلی از اسپری استفاده می‌کند ولی هرسال با بروز آلودگی هوا روزگارمان سیاه می‌شود چون ریه‌های فرزندم نمی‌کشد و دیگر اسپری هم جواب نمی‌دهد و باید در بیمارستان بستری شود. الان مصطفی 12سال دارد و می‌توانم بگویم در 5سال گذشته فقط یک سال در فصل پاییز او در بیمارستان بستری نشد.» مهناز که معلم است در پاسخ به این سؤال که چرا به‌خاطر سلامتی فرزندشان از تهران نمی‌روند، می‌گوید:« همسرم در بازار کامپیوتر مشغول به‌کار است و مشکلی برای رفتن به شهر دیگری ندارد ولی من فرهنگی هستم و مسئولان آموزش و پرورش می‌گویند اگر از تهران به شهر دیگری منتقل شوم که امکانپذیر است دیگر نمی‌توانم دوباره برای کار به تهران بازگردم و باید خارج از تهران بازنشسته شوم.» او با اشاره به اینکه در روزهای گذشته شاهد بستری شدن تعداد زیادی کودک با مشکلات تنفسی در بیمارستان علی‌اصغر بوده است، می‌گوید:« هربار که مصطفی در بیمارستان بستری می‌شود به‌دلیل انواع داروها دچار ضعف شدید می‌شود و تا چندروز بعد از مرخص شدن هم معمولا نمی‌تواند به مدرسه برود و همین باعث شده که از درس‌هایش عقب بیفتد. علاوه بر این به‌دلیل مشکلات آلودگی هوای تهران و وضعیت جسمی‌اش پزشکان تأکید کرده‌اند که زیاد ورزش نکند و تحرک نداشته باشد که همین هم باعث شده گوشه‌گیر شود.»
مطب‌های پزشکان ریه جای سوزن انداختن نیست
نشانه‌های داستان‌های تلخ و مشکلات فراوان بیماران تنفسی به‌دلیل افزایش آلودگی هوا را علاوه بر بیمارستان‌ها در مطب پزشکان متخصص ریه و عفونی هم می‌توان به خوبی دنبال کرد؛ مطب‌هایی که این روزها در بسیاری از آنها جای سوزن انداختن هم نیست؛ مثلا علاوه بر اتاق انتظار مطلب یکی از پزشکان ریه در نزدیکی بلوار کشاورز، تمام راه‌پله ساختمان و بخشی از حیاط هم مملو از بیماران منتظر است که سنفونی دردشان که با صدای سرفه آغاز می‌شود، مشترک است. بیمارانی که منشی مطب می‌گوید تعدادشان همزمان با افزایش آلودگی هوا افزایش پیدا می‌کند. او می‌گوید:« آقای دکتر در روزهای عادی سال معمولا از ساعت 4تا 8شب بیشتر مریض نمی‌بینند ولی وقتی آلودگی هوا زیاد می‌شود تعداد بیماران و مراجعه به مطلب آنقدر زیاد می‌شود که معمولا تا ساعت 11شب و حتی دیرتر بیمار می‌بینند و الان (ساعت 6عصر) هنوز 20بیمار در نوبت ویزیت هستند.»
دختر جوانی که با مادرش به این مطب آمده و دستگاه اکسیژن هم دارد، می‌گوید: «برای گرفتن دستور بستری آمدهام؛ از اول آبان تاکنون 4بار به مطب آمدهام و کلی هم قرص و داروی شیمیایی و گیاهی مصرف کرده‌ام ولی فایده نداشته است و حالا آمدهام که از دکتر دستور بستری بگیرم.» او می‌گوید:« من بیماری تنفسی دارم و دکتر به پدر و مادرم گفته که آلودگی هوا برای من سم است و باید از تهران برویم اما کار پدرم و وضعیت تحصیل من که سال دیگر باید کنکور بدهم به شکلی است که امکان رفتن به شهر دیگری را نداریم.»
همچنین زهرا بیمار دیگری هم که از مشکلات تنفسی رنج می‌برد، درباره اثرات منفی آلودگی هوا بر سلامتش و بیمارانی شبیه خود، می‌گوید: « من چند سال است که درگیر آسم هستم و آلودگی هوا در سال‌های گذشته وضعیت سلامتم را بدتر کرده است. واقعیت این است که بیماری آسم با مصرف دارو کنترل‌شونده است ولی وقتی آلودگی هوا شروع می‌شود عملا انگار همه درمان‌ها بی‌فایده شده و بیماری‌ام تشدید می‌شود.» او با اشاره به اینکه بیماران تنفسی معمولا به‌دلیل کمبود اکسیژن ضعیف‌تر و تکیده‌تر از دیگران هستند، می‌گوید: « زمانی که آلودگی هوا افزایش پیدا می‌کند برای فرار از سرفه‌های شدید مجبور هستم بیشتر دارو مصرف کنم که همگی هم کورتون هستند. در شرایط آلودگی هوا دکتر داروهایم را معمولا دوبرابر می‌کند و کورتون اثرات بسیار بد جسمی و روحی برایم به‌دنبال دارد.»
مکث
آلودگی هوا 7916نفر را روانه اورژانس کرد
مجتبی خالدی ـ سخنگوی اورژانس کشور
روز دوشنبه، شاخص آلودگی هوا در تهران در بسیاری از مراکز به بالای 170رسید، اما روز گذشته به‌دلیل بارندگی‌ها، شاخص‌ها مناسب شده و شدت آلودگی در شهر تهران کاسته شده است. طی روزهای گذشته بیش از 7916نفر در شهرهای مختلف کشور به‌دلیل آلودگی هوا به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند که بیشترین حجم مشکلات تنگی نفس را در استان‌های تهران، البرز، مرکزی و اصفهان شاهد بوده‌ایم. در روزهای گذشته بیشترین مراجعات مردمی به‌دلیل آلودگی هوا به اورژانس مربوط به استان تهران است، با 6هزار و 34نفر و بعد از آن استان اصفهان با نزدیک به هزارنفر و استان البرز با 641نفر مراجعه روبه‌رو بوده‌اند. باتوجه به اینکه مسئولان هواشناسی برای روزهای آینده هم پیش‌بینی آلودگی هوا را دارند؛ توصیه ما این است که گروه‌های حساس از قبیل سالمندان، کودکان، مادران باردار و افرادی که دارای بیماریهای زمینه‌ای هستند از حضور در مناطق پر تردد و مرکزی شهر که آلودگی هوای بیشتری وجود دارد اجتناب کنند. همچنین از سفر‌های غیرضروری درون‌شهری پرهیز کنند. سالمندان، زنان باردار، بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و سایر گروه‌های پرخطر حتی‌الامکان نباید از منزل خارج شوند و اگر هم سفر درون‌شهری ضروری پیش آمد حتما از ماسک مناسب (فیلتردار) استفاده کرده و داروهای‌شان را به همراه داشته باشند. مردم شماره 115را به‌خاطر داشته باشند و با مشاهده علائم تنگی نفس و مشکلات ریوی با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند.
یکی از کارشناسان اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به اینکه در روزهای گذشته تعداد مراجعات به اورژانس بیش از دو برابر شده است، می‌گوید:« بیشتر افرادی که به ما مراجعه می‌کنند علائمی مانند سوزش شدید گلو، سرفه‌های شدید، حالت تهوع و درد در ناحیه قفسه سینه دارند.»
در همینه زمینه :
