سهم‌خواهی همگانی از بازار گردشگری
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت: موازی‌کاری موجب ایجاد رقابت بین دستگاه‌ها شده است
خدیجه نوروزی_روزنامه نگار
وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت امور خارجه و سازمان نظام پزشکی کشور، 4متولی حوزه گردشگری سلامت هستند. اما موازی‌کاری این نهادها موجب شده تا سیاست واحدی در این زمینه وجود نداشته باشد. نبود وحدت رویه موجب شده در یک بازار سرمایه‌گذاری بیش از حد صورت گیرد و از بازار دیگر جا بمانیم. از سوی دیگر باز شدن پای دلالان به این حوزه، آسیب‌هایی را وارد آورده است.
علی‌اصغر مونسان (وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی)
سوژه پیشنهادی: گردشگری سلامت
علت انتخاب سوژه:
گردشگری سلامت می‌تواند یکی از شیوه‌های مهم کسب درآمد برای کشور باشد. با این حال موازی‌کاری‌های موجود در این حوزه مانع از شکل گرفتن بازاری پررونق برای ایران شده است.
موازی‌کاری رقابت نامحسوس ایجاد کرده
امین حقیقت، دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت، در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «بزرگ‌ترین چالش ما در حوزه گردشگری سلامت متولیان اصلی این بخش هستند که به جای اینکه به‌دنبال توسعه این حوزه باشند و در این جهت برنامه‌ریزی و سیاستگذاری کنند به‌دنبال سهم‌خواهی هستند. وزارت بهداشت می‌گوید که این حوزه مال ماست. وزارت گردشگری که متولی گردشگری کشور است حق دارد که دفاع کند و بگوید این حوزه مال ماست. وزارت امور خارجه و سازمان نظام پزشکی نیز به همین ترتیب می‌خواهند امور را به نفع خود پیش ببرند. اکنون همه در جهت موازی کار می‌کنند، در حالی که باید اتفاق خوبی بیفتد تا همه این سازمان‌ها با هم همسو شوند. چون موازی‌کاری رقابت نامحسوسی ایجاد کرده است. وزارت بهداشت برای خود جلسه برگزار و در کار گردشگری دخالت می‌کند. وزارت امور خارجه به نوعی دیگر. وزارت گردشگری هم باید مدیریت پلیسی کند و بخش عمده انرژی‌اش را برای مدیریت چالش‌هایی که در این حوزه ایجاد می‌شود، بگذارد و به جای اینکه به فکر توسعه باشد، به نوعی مدیریت بحران کند».
موازی‌کاری در بحث برخوردها و نظارت هم مشکلاتی به بار آورده است، چراکه با تخلف‌هایی که غالبا در حوزه درمان صورت می‌گیرد با یک قانون واحد برخورد نمی‌شود. حقیقت می‌افزاید: «ما در شورا سعی کردیم همه آقایان را پای یک میز بیاوریم تا یک وحدت رویه ایجاد شود و از یک قانون خاص تبعیت کنند».
اگر ما نتوانیم متمرکز عمل کنیم و نتوانیم راهکار ایجاد کنیم قطعا درها را برای سوءاستفاده دلال‌ها باز خواهیم کرد. ارائه سرویس خطا، عدم‌معرفی به مراکز ذی‌صلاح و عدم‌ویزیت پزشکان متخصصان خوب موجب می‌شود که برای بیماران بازخورد بدی از ایران برجای گذارد. فالوآپ بعد از گرفتن سرویس خدمات درمانی اتفاق نمی‌افتد و چالش‌ها باز می‌شود و شکایت اضافه می‌شود و به مرور وجهه کشور در این حوزه از دست می‌رود.
وارد فضای هم‌افزایی شده‌ایم
موازی‌کاری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت بهداشت و درمان کشور، شاید بر سر این موضوع باشد که نیازی به تشکیل شرکت‌های تسهیل‌گر برای فعالیت به‌طور ویژه روی گردشگر سلامت نیست، اما باید دید که چرا با وجود بیش از 5هزار آژانس مسافرتی بیلان ما در گردشگری سلامت این است؟ بسیاری از مسئولان حوزه درمان و سلامت معتقدند باید فعالیت آژانس‌های مسافرتی با حوزه سلامت تفاوت داشته باشد. آنها هم باید در حوزه سلامت کار کنند و آموزش فنی و تخصصی ببینند و با آیین‌نامه‌های وزارت بهداشت خود را تطبیق دهند. اما این اتفاق تاکنون نیفتاده، چراکه در شرایطی که تحریم روی گردشگری سلامت اثر ندارد می‌بایست در جایگاهی که لیاقت داشتیم قرار می‌گرفتیم، اما عدم‌ورود تخصصی و شناخت بازار تاکنون ما را عقب نگه داشته است.
علیرضا عسگری، مدیرکل دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت، در گفت‌وگو با همشهری در مورد موازی‌کاری‌ها بین سازمان‌های مسئول در گردشگری سلامت می‌گوید: «نمی‌خواهم بگویم که در حوزه گردشگری سلامت تشتتی بین بخش‌های مختلف وجود دارد. خوشبختانه با تعاملاتی که در حداقل 2سال اخیر به‌وجود آمده آرا به‌هم نزدیک شده و یک فضای هم‌افزایی و تلاش به سمت مقصد واحد پیش آمده است. در واقع ما باید بتوانیم از مسیر گردشگری سلامت، هم ارزآوری مطمئنی داشته باشیم و هم اعتبار و اعتماد به‌دست‌آمده از سالیان متمادی را حفظ کنیم. معتقد به موازی‌کاری نیستم و دوستانی که این موضوع را مطرح کرده‌اند خود باید توضیح دهند. هر وزارتخانه باید کار خودش را بکند و ما کار موازی با هم نداریم».
باید به این باور برسیم بیماری که از خارج با هدف درمان می‌آید با کسی که قصد گردشگری دارد تفاوت ماهوی دارد. وی می‌افزاید: «بیمار احتیاج به مجموعه‌ای دارد که به وی مشاوره درست بدهد و به همین علت ما از شرکت‌های تسهیل‌گر سلامت خواسته‌ایم در کشور مقصد، دفاتری دایر کنند تا بیمار با اعتماد به آنها مراجعه کند. مشاوره پزشکی درست انجام شود و به سمت مراکز درمانی‌ای هدایت شود که صلاحیت تضمین‌شده دارند. این درمان‌ها با تعرفه‌های مشخص و پیگیری‌های بعدی مشخص همراه خواهد بود تا اگر بیمار شکایتی داشت بتواند از مراجع قانونی پیگیری کند. اگر ریل‌گذاری درستی انجام شود دلال‌ها دیگر در این بین نقشی نخواهند داشت. گردشگری واقعی سلامت هم ترجیح می‌دهد خودش را در اختیار مجموعه‌ای قرار دهد که این تضامین برایش وجود داشته باشد».
باید تعصبات جایگاهی و صنفی خودمان را فراموش کنیم و به این نقطه برسیم که ببینیم آیا از ظرفیت پزشکی کشور درست استفاده کرده‌ایم یا نه؟ عسگری با بیان این موضوع می‌گوید: «من بیشتر هم‌افزایی می‌بینم، گرچه ممکن است کار تیمی ما مشکل داشته باشد. نگاه ما به این بخش اصلاحی است و همه انتقادات را نیز می‌پذیریم».
