سهم ذره‌بینی حمل‌ونقل عمومی در لایحه بودجه99کشور

سید محمد فخار _ خبرنگار

دیروز لایحه بودجه سال99 کشور در بهارستان میان 2قوه کشور دست به‌دست شد تا چشم 83میلیون ایرانی به سهمی باشد که قرار است از این بودجه برای آبادانی و پیشرفت به آنها برسد. اما شهرهای کشور در این بودجه چه سهمی دارند و آیا در بخش مهم حمل‌ونقل درون شهری، قرار است رقمی به شهرها اختصاص یابد یا خیر؟
سال گذشته 8200میلیارد تومان برای بخش حمل‌ونقل ریلی کل کشور بودجه تعیین شد که بخش بزرگ آن به طرح‌های توسعه‌ای راه‌آهن اختصاص یافت و تاکنون هنوز رقمی برای حمل‌ونقل درون شهری هزینه نشده است. در تهران نیز به تبع برای توسعه اتوبوس‌ و مترو رقمی اختصاص نیافت. تنها در بخش یارانه بلیت مترو و اتوبوس ارقامی به شهرهای کشور اختصاص یافت و در بخش فاینانس نیز منابع اندکی برای توسعه زیرساخت‌ها باز شد که این بخش نیز شامل همه کلانشهرها نشد. در لایحه بودجه سال 99کشور هم جز در 2تبصره و یک ردیف متفرقه، هیچ اسمی از حمل‌ونقل درون‌شهری برده نشده است. در 2تبصره تنها به موضوع اعطای تسهیلات ارزی- ریالی (فاینانس) اشاره شده که نظیر سال‌جاری باید به کمک شهرها بیاید. در تنها ردیف مربوطه نیز 440میلیارد تومان برآورد یارانه و کمک زیان حمل‌ونقل عمومی پیش‌بینی شده که باز سهم تهران و شهرهای بزرگ از کل این رقم مشخص نیست زیرا ممکن است این یارانه به بخش‌های برون شهری نیز اختصاص یابد و تصمیم آن به‌طور کلی با دولت است.

وعده رئیس‌جمهور
دیروز حسن روحانی وعده داد که در سال آینده با بودجه دولت، خودروهای حمل‌ونقل عمومی گازسوز می‌شوند اما آیا این در کلانشهرهای کشور شدنی است یا نه؟ سال1387بود که دولت دهم 2هزار اتوبوس به تهران داد و این آخرین اتوبوس‌دهی دولت به تهران بود. همه این 2هزار دستگاه گازسوز بودند و در تهرانی با انبوهی از مسیرهای سربالایی، اتوبوس‌های گازسوز به‌کار نمی‌آمدند. . حالا این 2هزار اتوبوس تهران فرسوده شده‌اند و مخازن آنها باید هرچه سریع‌تر نوسازی شوند. حال به وعده رئیس‌جمهور توجه کنید: در سال 99خودروهای حمل‌ونقل عمومی گاز سوز می‌شوند. اگر این گازسوز کردن درباره اتوبوس‌های تهران باشد، قطعا ایده‌ای از پیش شکست خورده است و اگر درباره تاکسی‌ها باشد هم این ایده نقش چندانی در ترددهای شهری به نسبت اتوبوس‌ها و متروها نخواهد داشت.

بررسی 2 تبصره لایحه 99
تبصره‌های 4و 14لایحه بودجه سال آینده کل کشور، بخش‌هایی درباره حمل‌ونقل عمومی دارد. در تبصره4 به بانک‌های عامل اجازه داده می‌شود در سال١٣٩٩ از محل منابع در اختیار نسبت به اعطای تسهیلات ارزی- ریالی به انواع مختلف حمل‌ونقل درون و برونشهری با تضمین سازمان امور شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور اقدام کنند. در این بخش به دولت اجازه داده می‌شود پس از عقد قرارداد با تأمین‌کننده مالی خارجی، اقدامات قانونی لازم را برای تأمین سهم 15درصد تسهیلات مالی خارجی(فاینانس) از محل منابع صندوق توسعه ملی به عمل آورد و برای طرح‌های ریلی هزینه کند. همچنین تبصره ١٤ تصریح می‌کند که در اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها طبق ردیف 27، حق بیمه سهم دولت اقشار خاص ازجمله رانندگان حمل‌ونقل درون و برون شهری به مبلغ 55هزار میلیارد ریال اقدام کند. این بخش نیز بخش حمایتی از رانندگان است و عملا برای خدمت به زیرساخت‌های شهری هزینه نمی‌شود.

   وعده‌های بودجه

شهرهای بزرگ در بخش حمل‌ونقل بزرگ‌ترین طلبکاران دولتی هستند. تنها در تهران بیش از 20هزار میلیارد تومان برای سال99 نیاز است و این عدد فارغ از میلیاردها تومانی است که شهر از دولت طلب دارد. رئیس شورای شهر تهران طی هفته‌های اخیر 3جلسه با معاون اول رئیس‌جمهور برگزار کرده تا قراردادهای خرید واگن و فاینانس مترو به سرعت پیش بروند. براساس مصوبات، قرارداد ورود هزار واگن مترو تاکنون امضا شده اما به‌دلیل مشکلات فاینانسی این امر محقق نشده. همینطور تامین 19هزار دستگاه اتوبوس برای کل شهرهای ایران، یکی دیگر از این مصوبات جلسات مشترک است که براساس آن حداقل 3هزار و حداکثر 5هزار اتوبوس متعلق به تهران خواهد بود. برای گسترش حمل‌ونقل عمومی در تهران نیز بیش از 20هزار میلیارد بودجه درخواست شده که باید تامین شود.