یک قانون؛ هزاران شغل

ایمان مهدی‌زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار

یکی از ارکان جوامع توسعه‌یافته، قوانین توسعه‌مدار است. هرچه یک جامعه قانون‌مدارتر باشد مسیر دستیابی به توسعه متوازن هموارتر است. برای رسیدن به توسعه پایدار، نیازمند قوانینی هستیم که حقوق افراد جامعه را در بندبندش حفظ و زمینه رشد آنها را فراهم کند. وقتی افراد جامعه در مسیر رشد و شکوفایی قرار گیرند، گام‌های توسعه اجتماعی به‌صورت متوازن و پایدار برداشته می‌شود. یکی از این قوانین که می‌تواند انگیزه تولید شغل را افزایش دهد، قانون مالکیت فکری و معنوی (کپی‌رایت) است. این قانون سال‌ها در راهروهای مجلس شورای اسلامی دست‌به‌دست شده اما هنوز هیچ جدیتی برای تصویب آن دیده نشده است.
ایران با داشتن استعدادهای انسانی فراوان، پتانسیل‌های بزرگی برای تولید شغل‌های خدماتی و تولیدی دارد، اما نبود این قانون، علاوه بر ایجاد چالش برای کارآفرینان، همواره آنان را با خطر ناامنی شغلی مواجه می‌کند. حق مالکیت فکری و معنوی، یکی از مفاد حقوقی مهم در جوامع توسعه‌یافته به‌حساب می‌آید. توسعه و رواج هزاران شغل در گرو تصویب این قانون است. در اوضاع کنونی، فرهنگ کارآفرینی مدام از نبود این قانون آسیب می‌بیند و علاوه بر هدررفت منابع‌انسانی سرشار، میلیاردها تومان ضرر مالی به حوزه‌های صنعت و فرهنگ وارد می‌کند. چه‌بسا تولیدکنندگانی که نبود چتر حمایتی این قانون، کسب و کارشان را مخدوش و آنها را متضرر و خانه‌نشین کرده است. یکی از شعارهای هر دوره نمایندگان مجلس شورای اسلامی حمایت از کارآفرینی و توسعه اشتغال است، اما گویا به محض تکیه‌زدن بر صندلی‌های سبز بهارستان این وعده به فراموشی سپرده می‌شود که شاید درنظر ایشان دارای اهمیت خاصی نباشد، درحالی‌که می‌تواند باعث شکوفایی و بالندگی استعدادهای مناطق دور از مرکز باشد. 
در سالی که مزین به شعار رونق تولید است، یکی از زیرساخت‌های ترویج تفکر تولید، تصویب قانون حق مالکیت فکری است. کاندیداهای مجلس شورای اسلامی در مسیر ثبت‌نام و راهیابی مجدد به بهارستان قرار دارند اما در تحقق شعارها به‌ویژه اشتغال‌زایی هنوز پرونده درخشانی وجود ندارد. در این ماه‌های پایانی سال جای خالی این قانون همچنان مشهود است.