از سرگیری مذاکرات محرمانه میان آمریکا و طالبان

 مذاکرات غیررسمی میان نمایندگان آمریکا و طالبان بار دیگر در دوحه قطر آغاز شد تا شاید مقدمه‌ای باشد برای ازسرگیری مذاکرات رسمی صلح افغانستان که از حدود 3‌ماه پیش و به دستور دونالد ترامپ متوقف شده بود.
منابع نزدیک به طالبان دیروز در گفت‌وگو با تلویزیون طلوع افغانستان، خبر دیدار زلمای خلیلزاد، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور افغانستان، با اعضای ارشد گروه طالبان را تأیید کردند. این شبکه تلویزیونی به نقل از «سیداکبر آغا»، یکی از فرماندهان پیشین طالبان، گزارش داد که مذاکرات فعلا به‌صورت محرمانه جریان دارد تا موارد مورد اختلاف دو طرف برای ازسرگیری دور تازه مذاکرات رسمی رفع شود.
تماس تازه میان آمریکا و طالبان حدود یک هفته پس از مبادله 3تن از اعضای ارشد شبکه حقانی، وابسته به طالبان، با 2استاد دانشگاه آمریکایی کابل انجام می‌شود. دولت افغانستان 2هفته پیش اعلام کرد در راستای کمک به آغاز دوباره مذاکرات صلح، 3عضو ارشد طالبان ازجمله انس حقانی را آزاد می‌کند؛ تصمیمی که عبور دولت اشرف غنی از یکی از مهم‌ترین خطوط قرمزهایش تلقی شده است. پیش از این مقام‌های امنیتی دولت افغانستان بارها تأکید کرده‌ بودند که آزادی انس حقانی خط قرمز آنهاست و عدالت باید به‌زودی در حق او اجرا شود. انس حقانی کوچک‌ترین فرزند جلال‌الدین حقانی، بنیانگذار شبکه حقانی است. این گروه مسئول بسیاری از حملات تروریستی مرگبار در کابل و بسیاری از دیگر شهرهای افغانستان به شمار می‌رود. برادر بزرگ‌تر انس، یعنی سراج‌الدین پس از مرگ پدرش رهبری شبکه حقانی را به‌دست گرفت. سراج‌الدین از 4سال پیش، همزمان معاون گروه طالبان نیز بوده است.
اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان همان زمان در یک نشست خبری که از تلویزیون به‌طور زنده پخش می‌شد تأکید کرد که این تصمیم «سخت» است اما برای آغاز گفت‌وگوهای مستقیم با طالبان «حیاتی» است. سخنان اشرف غنی در حالی مطرح شده که دولت افغانستان طی یک سال مذاکره میان طالبان و آمریکا، همیشه غایب بزرگ گفت‌وگوها بوده است. طالبان دولت اشرف غنی را «دولت دست‌نشانده خارجی‌ها» می‌داند و به همین دلیل هرگز نپذیرفته که با نمایندگان دولت بر سر میز مذاکره بنشیند.
نام انس حقانی از حدود 9‌ماه پیش در آستانه دور پنجم مذاکرات میان طالبان و آمریکا از سوی ملا هیبت‌الله، رهبر طالبان، در فهرست 14نفره مذاکره‌کنندگان این گروه قرار گرفت. طالبان آن زمان آزادی انس را پیش‌شرط ادامه مذاکرات اعلام کرده بود. انس حقانی اکنون آزاد شده و به دوحه قطر رفته است. حضور او در دوحه به‌معنای تکمیل فهرست مذاکره‌کنندگان گروه طالبان است؛ موضوعی که امیدها برای رسیدن به یک توافق نهایی برای پایان دادن به درگیری‌ها را پررنگ‌تر کرده است.
به‌نظر می‌‌‌رسد دولت مرکزی افغانستان و طالبان اکنون یک گام به مذاکرات رو در رو نزدیک شده‌اند. تلویزیون طلوع افغانستان دیروز به نقل از صدیق صدیقی، سخنگوی اشرف غنی، گزارش داد که آمریکا برخلاف گذشته، این بار مذاکرات را در هماهنگی با کابل پیش می‌برد. صدیقی گفت: «این‌بار ما همسو هستیم؛ اهداف و اولویت‌های ما برای صلح کاملا واضح است.» 

جدی شدن موضوع آتش‌بس
آمریکا و طالبان تاکنون 9دور بر سر میز مذاکره نشسته‌اند. مذاکرات میان دو طرف به دستور ترامپ و درست پیش از امضای توافقنامه صلح متوقف شد. انفجار یک بمب در کابل که کشته شدن 12نفر ازجمله یک سرباز آمریکایی را در پی داشت، دلیل اصلی این تصمیم اعلام شد.
دونالد ترامپ اما روز جمعه، پیش از انتشار خبر انجام مذاکرات محرمانه میان نمایندگان آمریکا و طالبان، در گفت‌وگو با تلویزیون فاکس‌نیوز گفت که دو طرف در حال کار روی یک توافقنامه جدید هستند. ترامپ ضمن اشاره به آزادی 2استاد دانشگاه آمریکایی کابل که حدود 3سال پیش توسط نیروهای طالبان ربوده شدند، تأکید کرد که این اتفاق می‌تواند پیش‌زمینه برقراری «آتش‌بس» در افغانستان باشد.
پیش از این، گروه طالبان آتش‌بس را به خروج نیروهای آمریکایی از خاک افغانستان مشروط کرده بود. در پایان مذاکرات حتی، گمانه‌زنی‌هایی در مورد آتش بس منطقه‌ای مطرح شد. به این معنی که آتش‌بس در هر ولایت به‌صورت مجزا و پس از خروج نیروهای آمریکایی از آن ولایت اجرا شود. این بار اما به‌نظر می‌رسد موضوع یک آتش‌بس فراگیر محور توافق تازه آمریکا و طالبان باشد. برقراری آتش‌بس همزمان با امضای توافق میان طالبان و آمریکا خواسته دولت افغانستان نیز بوده است. سخنگوی رئیس‌جمهور افغانستان در گفت‌وگو با تلویزیون طلوع گفته است که اکنون تأکید دولت اشرف غنی بر اجرای آتش‌بس و مذاکرات مستقیم میان دولت و طالبان است. حاجی دین محمد، معاون شورای‌عالی صلح افغانستان نیز تأکید کرده که این بار محور مذاکرات باید بر آتش‌بس باشد. به گفته او ادامه درگیری‌ها می‌تواند مذاکرات صلح را بی‌نتیجه بگذارد.
اگرچه درگیری‌ها میان نیروهای دولتی افغانستان و نیروهای طالبان همچنان در مناطق مختلف این کشور ادامه دارد، اما آزادی انس حقانی و پیوستن او به تیم مذاکره‌کننده طالبان شاید باعث شود گفت‌وگوهای صلح افغانستان این بار با حضور نمایندگان دولت برگزار شود تا این گفت‌وگوها پایانی باشد بر 18سال جنگ در این کشور.