فصل اعتراض

 در شرق؛ هنگ‌کنگی‌ها هفته به هفته خیابان‌ها را به آتش می‌کشند؛ در آمریکای لاتین، اعتراض‌ها به گرانی، زره‌پوش‌ها را به خیابان کشانده و در خاورمیانه، اعتراض مردمی به سال‌ها نابرابری و فساد حاکمان، بهار عربی را این‌بار با چاشنی اقتصاد احیا کرده است. دنیا، در ماه‌ها و هفته‌های اخیر، به آوردگاه معترضان و حکومت‌ها تبدیل شده و به‌نظر می‌رسد حضور در خیابان، شیوه مسری جدید اعتراض به سیاست‌های دولتمردان دنیاست.
بخش بزرگی از این نارضایتی عمومی، به‌خاطر سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها در سراسر دنیاست و از شیلی و اکوادور در آمریکای لاتین گرفته تا لبنان، عراق و مصر، شکاف طبقاتی و هزینه‌های بالای زندگی و فساد، مسئله اصلی معترضان خشمگین بوده است.
جنبش جلیقه‌زردها در فرانسه هم ماه‌ها پاریس را در آخرهفته‌ها به صحنه نبرد خونین اقشار کم‌بهره جامعه و نیروهای امنیتی تبدیل کرده بود که همچون اکوادور و شیلی و لبنان، انگیزه‌های اقتصادی داشت.
دیرپاترین اعتراض‌های خیابانی در ماه‌های اخیر در هنگ‌کنگ اما دلیلی فراتر از اقتصاد دارد؛ معترضان، در اعتراض به تصویب قانون استرداد مجرمان به چین به خیابان‌ها ریختند اما حتی حالا که هنگ‌کنگ رسما تصویب این قانون را لغو کرده است، بحران فرو ننشسته است. هنگ‌کنگی‌ها نگران افزایش نفوذ نگران‌کننده چین در شهر خود هستند و احتمالا معترضان به عدم‌تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات شهرداری مسکو از همین 2جنبش اعتراضی الگو برداشته بودند که چند آخر هفته، به خیابان‌ها ریختند و علیه دولت اعتراض کردند.
به گزارش رویترز، سرگئی گوریف ، اقتصاددان ارشد سابق بانک اروپایی توسعه، معتقد است جهانی‌سازی و پیشرفت فناوری، به‌صورت عمومی، نابرابری را در کشورهای دنیا تشدید کرده است.
سیمون فرنچ، اقتصاددان ارشد بانک پانمور گوردون بریتانیا هم معتقد است که رسانه‌های دیجیتال بیش از گذشته مردم را نسبت به نابرابری‌های جهانی آگاه کرده است؛ «ما می‌دانیم که احساس خوشبختی تا حد زیادی متاثر از ارزیابی نسبی افراد از موقعیتشان در مقابل معیارهایشان است.»

اقتصاد، سیاست و دلایل دیگر
دست‌کم اعتراض‌ها در 5کشور در هفته‌های اخیر، مستقیما ناشی از مسائل اقتصادی است. در شیلی افزایش قیمت بلیت مترو بهانه مردم برای اعتراض به شکاف عمیق اقتصادی در یکی از ثروتمندترین کشورهای آمریکای لاتین شد و در اکوادور، حذف برخی یارانه‌ها خون مردم را به جوش آورد. در پی هر دو موج اعتراض، دولت عقب‌نشینی کرد. این الگو در عراق و لبنان هم تکرار شده و دولت در پی موج عظیم اعتراض‌های مردمی به شرایط سخت زندگی و فساد همه‌گیر، وعده اصلاحات داده و از مردم دلجویی کرده است. در مصر، جایی که بهار عربی شروع شد و چهره دنیای عرب را تغییر داد، اعتراض‌ها از سوی دولت و ژنرال‌های ارتش نادیده گرفته شد.
اقتصاد اما تنها محرکی نیست که مردم را به خیابان‌ها کشانده است؛ مردم در ایالت کاتالونیای اسپانیا، همچون معترضان هنگ‌کنگی انگیزه‌های سیاسی دارند. همچون هنگ‌کنگی‌ها، کاتالونیایی‌ها هم خواستار خودمختاری بیشتر از دولت مرکزی هستند و البته همانطور که چین این درخواست را رد می‌کند، اسپانیا هم مخالف جدی معترضان است.
انگیزه‌های سیاسی، مردم بریتانیا را هم بارها در ماه‌های اخیر به خیابان‌ها کشانده است. سیاهچال برگزیت، مردم را در یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا سردرگم کرده و معترضان به جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا، بارها به خیابان‌ها ریخته‌اند و بی‌حاصل فریاد زده‌اند که یک همه‌پرسی جدید برگزار شود.
در انتهای تابستان، شهرهای بسیار زیادی در دنیا، شاهد نوع جدیدی از اعتراض‌های گسترده خیابانی بودند؛ میلیون‌ها معترض که عمده آنها دانش‌آموزان و نوجوانان بودند در تقریبا تمامی کشورهای دنیا به خیابان‌ها ریختند تا در بزرگ‌ترین راهپیمایی محیط‌زیستی تاریخ، به بی‌توجهی سیاستمداران به تغییرات اقلیمی اعتراض کنند.


هنگ‌کنگ
137روز پیش، مردم در اعتراض به تصویب قانون استرداد مجرمین به چین به خیابان‌ها ریختند. از آن زمان، هنگ‌کنگ هر هفته شاهد اعتراض‌های خیابانی است. مردم، فراتر از مسئله قانون جنجالی، نگران نفوذ بیشتر چین در این منطقه خودمختار هستند.


عراق
اعتراض‌ها تابستان گذشته در پی قطعی مکرر و طولانی برق شروع شد. مردم حدود 3 هفته پیش، دوباره به خیابان‌ها ریختند. آنها به خدمات پایین دولتی و فساد بالا معترضند. در اعتراض‌های اخیر در چند شهر، بیش از 100نفر کشته شدند.


مصر
یک‌ماه پیش، اتهام‌های یک بازیگر سابق و تاجر فعلی مصری به برخی ژنرال‌های ارتش، خشم عمومی را برانگیخت. مردم در مصر، ارتش را عامل اصلی فساد در این کشور می‌دانند. بلافاصله، مردم در قاهره به خیابان‌ها ریختند و این بار در مهد بهار عربی، خواستار شرایط اقتصادی بهتر شدند. این اعتراض‌ها، کم‌جان شده اما همچنان ادامه دارد.


لبنان
یک هفته پیش، افزایش مالیات، صبر مردم را در بیروت لبریز کرد و جرقه اعتراض‌ها علیه سیاست‌های ریاضتی اقتصادی دولت، فساد و شکاف عمیق در جامعه کلید خورد. دولت در واکنش به اعتراض‌ها وعده اصلاحات داد، اما مردم همچنان در خیابان‌ها ماندند.


بریتانیا
در ماه‌های اخیر، مردم چندبار در شهرهای مختلف انگلیس به خیابان ریخته‌اند. برگزیت، همه‌‌چیز را در بریتانیا به هم ریخته است و مردم هفته گذشته در یک راهپیمایی بزرگ در لندن، علیه شرایط پیش‌آمده راهپیمایی کردند.


آمریکا
انتهای تابستان، گرتا تونبرگ نوجوان سوئدی در یکی از بزرگ‌ترین راهپیمایی‌های محیط‌زیستی تاریخ در نیویورک شرکت کرد. جنبشی که او به راه انداخته، در آن روز ده‌ها میلیون نفر را در سراسر دنیا به خیابان‌ها کشاند و تونبرگ در آخرین راهپیمایی بزرگ آن روز در نیویورک حاضر شد.


اکوادور
3 هفته پیش، قطع یارانه سوخت توسط دولت، مردم را به خیابان‌ها کشاند. دولت در پی اعتراض‌ها که چند کشته داشت، از تصمیم خود برگشت.


شیلی
8 روز پیش، افزایش قیمت بلیت مترو، با خشم دانش‌آموزان و دانشجویان مواجه شد و موج اعتراضی که 7 کشته داشته از همان جا شروع شد. شیلی یکی از ثروتمندترین کشورهای آمریکای لاتین است اما شکاف عمیق اقتصادی و هزینه‌های بالای زندگی، فشار زیادی به مردم وارد می‌کند. دولت از تصمیم خود برگشته است، اما اعتراض‌ها تا دیروز ادامه داشت. ابتدای هفته، در سانتیاگو حکومت نظامی اعلام شد و زره‌پوش‌ها به خیابان‌ها آمدند.