بالاتر از استقامت

تصور کردنش هم سخت است، به این فکر می‌کنی که در کوه، در ارتفاع بالا و سرما بدوی، آن هم نه یک متر و 2متر، 170کیلومتر، نفست بند می‌آید، به قول خودش مثل این می‌ماند که از تهران تا قزوین را بدوی و وسط مسیر هم 5 بار به قله توچال بروی و برگردی. این کاری است که نگار سماک‌نژاد انجام داده است؛ زنی که چهره شناخته شده‌ای بین ورزشکاران حرفه‌ای ایران نیست اما کاری کرده که خیلی‌ها نمی‌توانند به آن فکر کنند. چندی پیش مسابقات دوی کوهستان در ارتفاعات مونبلان برگزار شد و نگار، مسیری را که برای این مسابقه تعیین شده بود، به پایان رساند.

 دویدن در مسیر 170کیلومتری در سطح صاف هم کار خیلی سختی است، چه برسد به اینکه بخواهی این مسافت را در کوه بدوی.
واقعا کار سختی است. حضور در این مسابقات پروسه سختی دارد. باید امتیاز به‌دست بیاوریم. من در 2 سال توانستم امتیاز شرکت در این مسابقه را بگیریم. هر 100کیلومتری که می‌دویم 5امتیاز می‌گیریم. حضور در این مسابقه 12 امتیاز می‌خواهد.
این مسافت را در چند ساعت دویدی؟
170کیلومتر را من در 44 ساعت دویدم. نفر اول مردان در 20ساعت و نفر اول زنان در 24ساعت این مسافت را دوید. از 2500 نفری که در این مسابقه شرکت کرده بودند حدود 40درصد به خط پایان نرسیدند.
 باور و تصور اینکه یک انسان بتواند این مسافت طولانی را در کوه بدود، خیلی سخت است.
واقعا هم همینطور است. ما دونده‌های فوق استقامت هستیم و ورزش خیلی سختی داریم. مثل این می‌ماند که اتوبان تهران - قزوین را بدوی و وسطش هم 5 بار به قله توچال بروی و برگردی. البته فکر کنم فاصله تهران تا قزوین کمتر هم باشد. (فاصله تهران تا قزوین 150کیلومتر است.)
 در پایه کوه می‌دوید یا اینکه ارتفاع را قبل مسابقه مشخص می‌کنند؟
در این دوره که در کوه‌های مونبلان برگزار شد، با دو به 9قله رفتیم. ارتفاع مجموع قله‌ها نزدیک به 11هزار متر بود.
 حضور در این مسابقه تمرینات ویژه‌ای هم می‌خواهد.
من تا 22سالگی ایران بودم و 12سال آمریکا زندگی کردم. تقریبا 11،12 سال است که دویدن را شروع کرده‌ام. دوی کوهستان تمرینات خیلی جدی و طولانی مدت می‌خواهد. 3سال بود که دوی استقامت رشته اصلی‌ام بود و کوه هم زیاد می‌رفتم. اتفاقی متوجه شدم که چنین مسابقه‌ای برگزار می‌شود.
به هر حال به‌نظر می‌رسد این ورزش بدن خاصی می‌خواهد. در طولانی مدت آسیب نمی‌زند؟
در این زمینه تحقیقاتی هم شده؛ اینکه چه ورزشکارانی سمت این رشته می‌آیند و چه ویژگی‌هایی دارند. آنهایی در این رشته ماندگار می‌شوند که مغز استقامتی دارند. همه سلول‌های مغز می‌گویند بس است و دیگر بایست ولی ذهن تو را با خودش می‌برد. در همین مسابقه چندبار پیش آمد که می‌خواستم انصراف بدهم ولی بعد از اینکه یک کم جلو می‌رفتم، شروع می‌کردم به دویدن. ذهن است که تصمیم اصلی را می‌گیرد. نصف، بدن نقش دارد و نصف، ذهن.
چطور متوجه شدید که این ورزش وجود دارد؟ در ایران هم این رشته را داریم؟
این مسابقه در ایران هم برگزار می‌شود. مسابقات آزاد کوه بود که متوجه این رشته شدم و ثبت‌نام کردم. برایم جذاب بود. مسابقه‌هایی که در ایران برگزار می‌شود خیلی منظم نیست. در کل 2 بار در آزادکوه برگزار شده است و قشم هم 3 بار این مسابقه را برگزار کرده. چندبار هم مسابقات را لغو کرده‌اند. مسابقات زیرنظر فدراسیون کوهنوردی برگزار می‌شود. برای اینکه بتوانم در مونبلان بدوم، 2مسابقه در ترکیه داشتم. 120کیلومتر آنجا دویدم.
 یکی از مسائل مهمی هم که در ورزش باید دخیل باشد، تغذیه است. برنامه خاصی دارید؟
 باید قبل از مسابقه تغذیه خوب داشته باشی تا بدن خالی نکند. یک ژل‌هایی هست که در کوتاه‌مدت انرژی می‌دهد و بعضی‌ها در طول مسابقه از این ژل‌ها می‌خورند چون مسابقه استقامتی است باید مواد خاصی هم بخوری، مثل منیزیم. باید منیزیم بخوریم تا در طول مسابقه دچار گرفتگی عضلات نشویم.  هر 10کیلومتری که جلو می‌رویم مواد غذایی آماده می‌گذارند ولی من خودم نمی‌توانم چیزی بخورم. برای خیلی‌ها این مسئله پیش می‌آید. مهم این است که نمک و کربوهیدرات به بدن برسد. من خودم ترجیح می‌دهم در مسیر سوپ بخورم. ما قبل از مسابقه باید بارگیری کنیم. مثلا برای مسابقه‌ای در این حد از 2 هفته قبل شروع می‌کنیم به خوردن وعده‌هایی که کربوهیدرات زیادی دارد.
 غیراز شما از ایران کسی دیگری هم در این مسابقات شرکت می‌کند؟
 چند سال پیش محمد مصطفایی از ایران در مسابقه شرکت کرده و مسیر را هم تمام کرده بود. امسال هم غیراز من یک ایرانی دیگر بود؛ البته او از آمریکا شرکت کرده بود و بعد از 11ساعت انصراف داد. ولی من نخستین زن ایرانی این مسابقات بودم.
 از طرف فدراسیون معرفی شده بودید؟
از طرف فدراسیون شرکت کردم. البته همه هزینه‌ها را خودم دادم. 350یورو برای ثبت‌نام دادم. هزینه رفت‌وآمد و اقامت در فرانسه هم با خودم بود.
 پس ورزشکاران این رشته باید وضع مالی خوبی هم داشته باشند؟
من عضو هیأت علمی دانشگاه‌ام و حقوق دولتی می‌گیرم. برای اینکه این سفر را بروم خیلی از چیزها را از زندگی‌ام حذف کردم. تمرکز من روی ورزش است. همه‌‌چیز را برای ورزش می‌خواهم. 2سال است که سفر غیرضروری نرفته‌ام.
 گفته می‌شود شاگرد هم دارید.
 کار کردن با مبتدی‌ها برایم جذاب‌تر است. تمرین هفتگی داریم، تمرینات استقامتی، سرعتی، کوهنوردی.
 اگر کسی بخواهد در این رشته کار کند چقدر باید هزینه کند؟
 هر دونده‌ای باید 2 کفش داشته باشد، یک کفش مخصوص کوه و یک کفش هم برای دویدن در مسیر صاف. لباس را می‌شود یک کاری کرد اما باید کفش خوب گرفت تا آسیب ندید. کوله‌ای مخصوص هم نیاز است. ما کوله‌ای می‌خواهیم که به تن بچسبد و تکان نخورد. همه اینها هزینه می‌خواهد. در کل، ورزش ارزانی نیست.