اولین گزارش فصلی از نتایج اجرای طرح ترافیک جدید منتشر شد
ترافیک و آلودگی هوا روی دور کاهش
مجید جباری _ خبر‌نگار
کاهش آلودگی هوا و روان‌تر شدن ترافیک پایتخت در آغاز دومین‌ماه از پاییز، از موفقیت اجرای طرح ترافیک جدید در تهران حکایت دارد. طرح کنترل آلودگی هوای پایتخت که به طرح کاهش معروف شده، از ابتدای تابستان امسال جای خود را به طرح زوج و فرد داده است. حالا با گذشت 4ماه از پیاده‌سازی این طرح کارشناسی که مصوبه شورای شهر و شورای ترافیک را هم به‌عنوان پشتوانه خود دارد، نکات مثبتی را از مهم‌ترین مشکلات شهر شاهد هستیم؛ مشکلاتی که شهروندان تهرانی همواره در همه نظرسنجی‌ها رسیدگی به آنها را از اولویت‌های نخست تهران می‌دانند، ترافیک و آلودگی هوا. حالا طبق گزارش فصلی نتایج ترافیکی اجرای طرح کاهش که دیروز به‌طور مشترک از سوی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک، شرکت کنترل کیفیت هوا و شرکت کنترل ترافیک منتشر شد، میانگین سرعت خودروها در تهران 7درصد افزایش پیدا کرده که گویای کاهش ترافیک و روان‌تر شدن ترافیک به نسبت سال‌های قبل است. موضوع دیگری که در این گزارش به آن اشاره شده، افزایش 8.5درصدی استفاده شهروندان از مترو است که این موضوع هم به نتایج مثبت اجرای این طرح اشاره دارد.
اما پیامد مهم دیگری که اجرای طرح کاهش در پایتخت به همراه داشته، کاهش آلودگی هوا در آستانه شروع فصل سرد سال است؛ درست در روزهایی که پدیده وارونگی دما به سراغ تهران می‌آید و آلودگی هوای پایتخت را تشدید می‌کند.
حالا اما حسین شهبازی، مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم با تأیید اثرات مثبت اجرای طرح کاهش بر آلودگی هوا، از کاهش 13درصدی غلظت آلاینده مونواکسیدکربن در ساعات اجرای طرح ترافیک نسبت به‌مدت مشابه سال قبل خبر می‌دهد و می‌گوید:«با توجه به اینکه هدف‌گذاری اصلی در اجرای طرح کاهش آلودگی هوا در گام اول، مدیریت تردد خودروهای سواری بوده، برای بررسی تأثیر اجرای طرح بر کاهش آلودگی هوا بهتر است غلظت آلاینده‌هایی مورد بررسی قرار گیرد که خودروهای سواری تا حدی در تولید آنها نقش دارند. شرکت کنترل کیفیت هوا با در اختیار داشتن 21ایستگاه سنجش کیفیت هوا غلظت همه آلاینده‌های معیار در هوای شهر را اندازه‌گیری می‌کند و برای سنجش هر آلاینده از پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا که دقت بالایی در اندازه‌گیری غلظت‌ها دارند، استفاده می‌شود.»
در مجموع می‌توان گفت که اجرای طرح جدید ترافیک تهران از ابتدای تیرماه 98آثار مثبتی را برای تهران در پی داشته است. آثاری که می‌تواند شهروندان را نسبت به دو معضل اصلی پایتخت در روزهای آینده امیدوارتر کند. اینفوگرافیک رو به‌رو با استناد به نخستین گزارش فصلی از نتایج ترافیکی اجرای طرح کاهش ۱۳۹۸ ترسیم شده است.
تأثیر طرح کاهش بر آلودگی هوای تهران
حسین شهبازی، مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران
تابستان امسال غلظت آلاینده مونواکسیدکربن در ساعات اجرای طرح ترافیک حدود 13درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. با توجه به اینکه هدف‌گذاری اصلی در اجرای طرح کاهش آلودگی هوا در گام اول، مدیریت تردد خودروهای سواری بوده، برای بررسی تأثیر اجرای طرح بر کاهش آلودگی هوا بهتر است غلظت آلاینده‌هایی مورد بررسی قرار گیرد که خودروهای سواری تا حدی در تولید آنها نقش دارند.مطالعات سیاهه انتشار شهر تهران نشان می‌دهد که حدود 97درصد از تولید و انتشار گاز مونواکسیدکربن (CO) در شهر تهران ناشی از ناوگان حمل‌ونقل شهر و عمدتاً خودروهای سواری است. در نتیجه اگر اجرای طرح ترافیک جدید منجر به کاهش ترافیک خودروهای سواری ازیک‌طرف و افزایش اخذ گواهی معاینه فنی آنها از طرف دیگر شده باشد، باید منجر به کاهش غلظت مونواکسید کربن حداقل در محدوده و ساعات اجرای طرح شود.از سوی دیگر عمده تولید ذرات معلق PM2.5در محدوده‌های پرترافیک مرکز شهر نیز ناشی از وسایل نقلیه ازجمله موتورسیکلت‌ها، وسایل حمل‌ونقل عمومی و خودروهای سواری است. کاهش تردد خودروهای سواری نیز باید تا حدودی تأثیر مستقیم بر کاهش غلظت PM2.5در محدوده طرح کاهش داشته باشد. برای بررسی اثربخشی طرح کاهش در آلودگی هوای شهر، غلظت آلاینده‌های مونواکسیدکربن (CO) و ذرات معلق PM2.5در 3ماهه تابستان سال‌جاری با مدت مشابه سال گذشته مقایسه شد و همانطور که انتظار می‌رفت با کاهش تردد، غلظت آلاینده مونواکسیدکربن طی ساعات اجرای طرح و در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای واقع در داخل محدوده طرح در حدود 13درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش داشته است.غلظت این آلاینده در کل شهر نیز نسبت به دوره مشابه سال 1397در حدود 7درصد کاهش داشته و این امر نشان می‌دهد که با توجه به اینکه محدوده اجرای طرح در منطقه مرکزی شهر بوده، ترافیک و آلودگی در این محدوده بیشتر کاهش پیدا کرده اما تأثیرش را بر کیفیت هوای کل شهر نیز گذاشته است.غلظت آلاینده ذرات معلق PM2.5نیز طی مدت مورد بررسی و در محدوده و ساعات اجرای طرح نسبت به‌مدت مشابه در سال گذشته 14درصد کاهش داشته است.
