گزارش
قربانیان گمنام آلودگی
اهالی شهرهای کوچک حریم صنایع آلاینده، هوای سمی نفس می‌کشند و کسی صدای آنها را نمیشود
مجید جباری | روزنامه‌نگار
بهمئی و گچساران در کهگیلویه و بویراحمد، هویزه در خوزستان، ایلام در غرب عسلویه و نخل تقی و شهرهای کوچک اطراف صنایع نفت و گاز بوشهر در سایه فعالیت‌های سنگین نفت، گاز و پتروشیمی با آلودگی مزمن هوا روبه‌رو هستند؛ این در حالی است که توجه رسانه‌ها و پایش‌های رسمی بیشتر بر کلانشهرها و مراکز جمعیتی متمرکز است و صدای شهرهای دورافتاده کمتر شنیده می‌شود. به‌گفته ساکنان محلی، حضور صنایع نفت و پتروشیمی کیفیت هوا را به‌شدت کاهش داده و مشکلاتی همچون بیماری‌های قلبی و تنفسی، آلرژی و حتی برخی بیماری‌های ناشناخته را افزایش داده است.
نبود آمار و پایش شفاف
یک فعال رسانه‌ای و محیط‌زیست در بوشهر می‌گوید: «تمرکز شدید صنایع نفت و گاز در جنوب استان به‌ویژه عسلویه و شهرهای اطراف، زندگی مردم را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار داده است.» محمدرضا برازجانی در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: «در عسلویه و نخل تقی، نفس کشیدن عادی برای خیلی‌ها به یک چالش روزانه تبدیل شده است. گردوغبار کانون‌های بحرانی خارجی همراه با آلاینده‌های شیمیایی و گازی، هوایی تولید کرده که به‌طور مستقیم سلامت مردم را تهدید می‌کند. مردم بارها اعتراض کرده‌اند. گزارش‌های محلی منتشر شده، اما در سطح ملی صدای این مناطق شنیده نمیشود.» او با اشاره به اینکه نبود آمار دقیق و پایش شفاف، دست مسئولان و رسانه‌های محلی را برای واکنش بسته است، می‌گوید: «همه درباره آلودگی کلانشهرها و شهرهای پرجمعیت می‌نویسند، اما چه‌کسی به عسلویه یا گچساران توجه می‌کند؟» این فعال رسانه‌ای بوشهری اضافه می‌کند: «هر دولتی که روی کار می‌آید، وعده خاموشی فلرهای نفتی در عسلویه را می‌دهد، اما نه‌تنها هیچ فلری خاموش نمیشود، بلکه تعداد آنها روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند.»
آلودگی هوا مرز نمی‌شناسد
کارشناسان محیط‌زیست هشدار می‌دهند آلودگی‌هوا، تهدیدی جدی برای سلامت مردم و پایداری محیط‌زیست است. به باور آنان، پایش مستمر، اطلاع‌رسانی شفاف و نگاه ملی به بحران آلودگی در شهرهای کوچک و دورافتاده، تنها راهی است که می‌تواند سکوت سنگین این بحران را بشکند. محمدرضا جاویدی، کارشناس مستقل هواشناسی در این‌باره می‌گوید: «نبود پایش مستمر و اطلاع‌رسانی محدود باعث شده که مردم و مسئولان خطر واقعی را درک نکنند و فرصت اقدام فوری از دست برود.» او در بخش دیگری از صحبت‌هایش هشدار می‌دهد: «وقتی سوزاندن گازهای همراه نفت(فلرینگ) در مقیاس وسیع انجام می‌شود، حجم زیادی از گازهای آلاینده وارد جو می‌شود که آثار آن فقط محدود به همان منطقه نیست، بلکه می‌تواند تا چندین کیلومتر جابه‌جا شود. این یعنی اگر ساکنان شهرهای کوچک مستقر در حریم صنایع آلاینده، قربانیان مستقیم باشند، سلامت شهرهای بزرگ‌تر هم در معرض تهدید قرار می‌گیرد و آلودگی هوا مرز جغرافیایی نمی‌شناسد.»
مکث
آلودگی چگونه کم می‌شود؟
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد ضمن تأیید مهجور ماندن این مناطق، آلودگی هوای بهمئی، گچساران و دهدشت را ناشی از فعالیت‌های نفت و گاز و سوزاندن گازهای همراه نفت می‌داند و می‌گوید: «این دو شهرستان جزو مناطق نفت‌خیز کشور هستند و فرسودگی خطوط انتقال و سوزاندن گازهای همراه، هوا، خاک و آب را آلوده می‌کند.» عبدال دیانتی‌نسب در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: «نوسازی خطوط نفت و گاز، جمع‌آوری گازهای همراه (فلرینگ)، گسترش فضای سبز و ایجاد کمربند سبز در اطراف شهرها می‌تواند بخشی از مشکلات را کاهش دهد.» او همچنین می‌گوید: «اخیرا مجوزی صادر شده تا گازهای همراه نفت از گچساران به بیدبلند بهبهان هدایت و در آنجا استفاده شوند. اگر از فناوری‌های نوین استفاده شود و از سوزاندن این گازها جلوگیری کنیم، بسیاری از مشکلات محیط‌زیستی برطرف خواهد شد.»
در همینه زمینه :
