تهران از زاویه دید یک زن

الهام مصدقی‌راد :

شهردار تهران مدتی بعد از حضورش در این سمت، 2نفر از بانوان مجموعه شهرداری تهران را به‌عنوان شهردار منطقه انتخاب کرد؛ شهرداران مناطق 7 و 10که هر دو سابقه حضور طولانی‌مدت در مدیریت شهری تهران را داشتند. سهیلا صادق‌زاده ـ شهردار منطقه10 که اگرچه کوچک‌ترین منطقه تهران است، ویژگی‌ها و مختصات فرهنگی و البته مشکلات خاصی همچون تراکم جمعیتی بالا دارد ـ در دوره پیشین شهرداری تهران، مدیرکل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی بود. صادق‌زاده به توانایی زنان در عرصه‌های مدیریتی باور دارد و معتقد است که در برخی حوزه‌ها، نگاه مادرانه و زنانه مدیران زن، نتایج بهتری به دنبال خواهد داشت. «خیابان در دست بچه‌ها»، در فهرست نخستین برنامه‌هایی بود که او بعد از حضور در منطقه به اجرا درآورد و با استقبال بسیار زیاد کودکان و خانواده‌هایشان مواجه شد.  

 به حضور زنان مدیر در مدیریت شهری چقدر اعتقاد دارید؟

بسیار زیاد اعتقاد دارم. زنان در مدیریت شهری، تاثیرات بسیار خوبی می‌توانند داشته باشند؛ به‌خصوص در بعضی حوزه‌ها. من 8معاون دارم. در حوزه‌های ترافیک، عمرانی و خدمات شهری، معاونانم مرد هستند؛ چراکه معتقدم در این حوزه‌ها، حضور مردها بهتر است اما نخستین انتخابم، معاون شهرسازی منطقه بود که برای این کار، یک خانم را انتخاب کردم. حتما می‌خواستم خانم باشد چون اعتقادم بر این است که امور شهرسازی توسط خانم‌ها بهتر اداره می‌شود. در منابع انسانی هم دیدم یک خانم، می‌تواند با نگاه مادرانه، ارتباط بهتری با پرسنل داشته باشد. معاون حوزه مالی و برنامه‌ریزی را هم خانم انتخاب کردم چون می‌دانم که ایشان می‌تواند به‌خوبی از عهده ‌این کار برآید. تلاشم این بوده که از میان 8معاون، 50درصدشان خانم باشند.

پس شما هم اعتمادی را که آقای نجفی به شما داشتند به دیگر خانم‌ها دارید.

دقیقا همین‌طور است. هم ایشان به من اعتماد کردند و هم اعضای شورای شهر این حمایت را داشتند که یک‌ خانم به‌عنوان مدیر منطقه فعالیت کند. من هم باید در پاسخ به اعتماد آنها نشان دهم که خودم هم از خانم‌ها حمایت می‌کنم. آقای نجفی هم تأکید دارند که 30درصد مدیران، خانم باشند و سعی کردم در جهت تحقق این خواسته، تلاش کنم. هم‌اکنون بین مدیران پایین‌تر از معاون‌ها در منطقه، 20درصدشان خانم هستند اما این روند تازه شروع شده و این آمار، افزایش خواهد یافت.  

چند سالی بود که شهردار خانم نداشتیم (‌جز مدتی در منطقه13). بعد از اینکه به‌ عنوان شهردار منطقه10 انتخاب شدید  ـ با توجه به بافت فرهنگی منطقه ـ شهروندان چه واکنش‌هایی نشان دادند و چه انتظاراتی از شما داشتند؟

اینجا کوچک‌ترین منطقه تهران است اما تراکم جمعیتی بالایی دارد و چون بین شبکه‌های شریانی قرار گرفته، حالت عبوری ندارد و هنوز ویژگی محلی‌بودنش حفظ شده است. مردم اینجا بسیار صمیمی و خودمانی هستند و از حضور من استقبال کردند.  پس از آمدن‌تان چه مسائلی را به‌عنوان یک خانم مورد توجه قرار دادید و از طرف شهروندان چه خواسته‌ها و مطالباتی مطرح شد؟ ساکنان اینجا مردم بسیار خوب و کم‌توقعی هستند. در مسجدی حضور داشتم که مردم گفتند می‌خواهیم اضافه طبقه ندهید. درخواست خانم‌ها بیشتر در مورد ایجاد امنیت در حوزه سکونت است. مثلا خانمی می‌گفتند نیمکتی مقابل خانه‌شان هست و می‌خواستند نیمکت را برداریم تا محل حضور معتادان نشود. این موضوع را بلافاصله به شهردار ناحیه اعلام کردم. منطقه ما به لحاظ تأمین فضای سبز و فضای باز واقعا فقیر است. یکی دیگر از درخواست‌های خانم‌ها این است که اطراف محوطه ورزش در پارک‌ها پرده بکشیم تا موقع ورزش‌کردن دیده نشوند. منطقه، کوچک است و به گفته خودشان اگر موقع ورزش، ‌آشنایی آنها را ببیند معذب می‌‌شوند.  

میان شهرداران ناحیه هم خانم دارید؟

نه، هر سه شهردار نواحی، مرد هستند. با وجود اینکه توصیه می‌شد که یک زن هم انتخاب کنم اما ترجیحم این است که در این منطقه، شهرداران نواحی، مرد باشند. حضور شهردار ناحیه زن اینجا پاسخگو نیست.

چرا؟

مردم اینجا خیلی مذهبی هستند و هیئت‌ها و مراسم مذهبی متعدد برگزار می‌کنند؛ به همین دلیل لازم است که شهردار ناحیه گاهی در این جمع‌ها حضور یابد و حضور شهردار ناحیه خانم در این برنامه‌ها سخت است.

خودتان با چنین مشکلاتی مواجه نشده‌اید؟‌

تاکنون پیش نیامده ولی اگر محدودیتی باشد معاونان آقا هستند که جای من حضور یابند.

آقای نجفی در نخستین روزهای حضورشان در شهرداری اعلام کردند که شهر تهران زمخت و مردانه است و باید برای حضور بیشتر زنان، شرایط بهتری فراهم شود. یکی از مشکلات زنان در شهر تهران، عدم‌تناسب فضاهای شهری با فیزیک بانوان است که به حوزه شهرسازی و تخصص و سابقه شما مربوط است؛ در این حوزه و دیگر بخش‌ها چه برنامه‌هایی برای زنان و مادران و کودکان منطقه در نظر دارید؟

یکی از مهم‌ترین مشکلات منطقه این است که بخش‌هایی از فاضلاب خانه‌ها در جوی خالی می‌شود؛ یعنی هنوز شبکه فاضلاب تکمیل نشده! در آن نقاطی که فاضلاب اجرا شده، نهرسازی‌ها، کامل و مناسب‌سازی‌ برای تردد کم‌توانان جسمی و حرکتی انجام شده است اما در دیگر نقاط، این اتفاق نیفتاده چون هزینه‌بر است و نمی‌توانیم دوباره‌کاری انجام دهیم. اما نخستین کاری که کردیم در مورد حضور کودکان بود. بدون اینکه هزینه‌ای صرف کنیم، خیابان را چند ساعت بستیم و وسایل بازی یکی از شهربازی‌های منطقه را در خیابان گذاشتیم و کمتر از یک ساعت جمعیت به خیابان آمدند و حضور پررنگی هم داشتند. در این منطقه، ساختمان‌ها بسیار کوچک است؛ همچنین معابر، عرض کمی دارند و فرصتی برای حضور کودکان نیست. از این کار، استقبال خوبی شد و مردم بسیار تشکر کردند و انتظار داشتند هر هفته این برنامه را تکرار کنیم. فرصت خوبی بود و حتی بزرگ‌ترها هم فرصت آشنایی با هم را پیدا کردند. ان‌شاءالله این برنامه را باز هم تکرار خواهیم کرد. زنان سرپرست خانوار را هم برای فروش غذاهای خانگی دعوت کردیم که آمدند و فروش خوبی هم داشتند.  

برنامه‌ای دارید که از پتانسیل‌های زنان منطقه بهره‌مند شوید؟

مشاور بانوان منطقه هم یک خانم شهرساز است و من تعمدا ایشان را انتخاب کردم؛ چون می‌خواهم در نهایت، شهری شاد، سالم و ایمن داشته باشیم و کسی هم که می‌خواهد به من مشاوره بدهد باید در این حوزه تخصص داشته باشد. مشاور بانوان فقط بحثش این نیست که سبد کالا در نظر بگیرد؛ باید نگاهش وسیع‌تر شود. معتقدم حوزه مشاور بانوان باید گسترده شود و در زمینه‌های اجرایی هم ورود کند و این موضوع در مناطق دیگر هم دنبال شود. اگر سمت مشاور بانوان به معاونت امور بانوان تبدیل شود، تأثیرگذار‌تر خواهد بود. من از مشاور بانوان منطقه خواستم نظرسنجی کند و ببیند زنان منطقه چه نیازهایی دارند. ما می‌خواهیم در این حوزه، بر اساس پیشنهادهای ایشان که برگرفته از نتایج نظرخواهی از اهالی و زنان و کودکان است، چند فضای شهری طراحی کنیم و امیدواریم که بتوانیم مکان‌هایی مناسب و مورد علاقه زنان و کودکان، طراحی و اجرا کنیم. ما باید در این منطقه که امکاناتی ندارد از کوچک‌ترین فرصت‌ها برای شادکردن مردم استفاده کنیم. اینجا مراکز خرید و تفریحی ندارد اما حداقل کار این است که معابر تمیز باشد.

 در این نظرسنجی‌ها به چه نتیجه‌ای در مورد نیازهای زنان رسیدید؟‌

مطالعات مشاور بانوان هنوز تمام نشده اما در ملاقات‌ها به این رسیده‌ایم که خانم‌ها اکثرا به مسجد می‌روند، به فعالیت‌های جمعی به‌خصوص در سراهای محله علاقه دارند و به ورزش هم علاقه بسیاری دارند.

 بستر این فعالیت‌ها و علاقه‌مندی‌ها قبل از آمدن شما مهیا شده بود؟

بله. البته سرانه‌های خدماتی اینجا بسیار پایین است اما در 10سرای محله، مجموعه ورزشی داریم. حتی پیشنهاد دادیم که حیاط مدارس بعدازظهرها برای ورزش در اختیار خانم‌ها گذاشته شود.

 بعد از اینکه به‌عنوان شهردار منطقه انتخاب شدید بازخوردها در خود شهرداری چطور بود؟

بازخوردهای خوبی به‌ دنبال داشت. شرایط الان به ‌نفع این طرز تفکر است و مدیران آقا هم سعی می‌کنند از مدیران خانم بیشتری در زیرمجموعه‌شان استفاده کنند. ببینید! خانم‌ها باید شجاعت حضور در عرصه‌های مدیریتی را داشته باشند؛ حضور فعال داشته باشند و خودشان هم اعتقاد داشته باشند که می‌توانند مدیر باشند. البته اگر خانم‌ها و آقایان در کنار هم فعالیت کنند نتایج خوبی حاصل می‌شود؛ اگر هم سمتی وجود ندارد و جای خالی آن احساس می‌شود، خودمان باید آن را پیشنهاد و ایجاد کنیم.

حوزه مشاور بانوان باید گسترده شود و در زمینه‌های اجرایی هم ورود کند و این موضوع در مناطق دیگر هم دنبال شود. اگر سمت مشاور بانوان به معاونت امور بانوان تبدیل شود، تأثیرگذار‌تر خواهد بود