گفت‌وگوی همشهری با کارگردان مستند «غیررسمی»
این مجموعه زاویه نگاه جدیدی دارد
چهارمین قسمت از مستند «غیررسمی» که به دیدار رهبر انقلاب با جمعی از طنزپردازان کشور در تیر سال 1398می‌پردازد، روز گذشته در حوزه هنری به نمایش درآمد. قسمت اول این مستند به راویان دفاع‌مقدس، قسمت دوم به هنرمندان و قسمت سوم به فعالان حوزه علم و فناوری اختصاص داشت که مخصوصا از قسمت دوم آن استقبال ویژه‌ای به عمل آمد. علی صدری‌نیا، کارگردان این مستند، در گفت‌وگو با همشهری از چگونگی تولید «غیررسمی 4» و بازخوردهای آن گفت و ابراز امیدواری کرد که به‌زودی شاهد پخش این مستند از تلویزیون خواهیم بود.
ساخت مستندهای «غیررسمی» چطور آغاز شد؟
شروع تولید این کار از اسفند 1397اتفاق افتد. از سال 1395تا 1398، یعنی تا قبل از کرونا، حضرت آقا دیدارهای غیررسمی و صمیمانه‌ای با گروه‌های مختلف فرهنگی، هنری، علمی و جمع‌های مختلف داشتند که هیچ‌وقت رسانه‌ای نمی‌شد. اما همیشه از طرف افرادی که در این جلسات حاضر می‌شدند این درخواست وجود داشت که این جلسات انتشار پیدا کند و خود این افراد هم حاشیه‌نویسی‌هایی از این دیدارها منتشر می‌کردند. لذا ایده اولیه این کار از ابراز تمایل خود این دوستان شکل گرفت و بعد از همان اسفند 1397بازبینی فیلم جلسات و طراحی فرمی و آماده کردن مقدمات کار شروع شد و از اواسط 1399قسمت‌های این مجموعه یکییکی به خروجی رسید و الان هم به قسمت چهارم رسیدیم که به‌نظرم یکی از قسمت‌های جذاب این مجموعه است و برای مردم هم جذاب خواهد بود.
برای تولید هر قسمت از این مجموعه باید چند ساعت فیلم ببینید؟
برای هر قسمت متفاوت است. بعضی قسمت‌های این مجموعه براساس یک جلسه طراحی و تولید می‌شود و بعضی قسمت‌ها مثل قسمت دوم غیررسمی که می‌خواستیم فضای کلی جلسات را نشان دهیم، تصاویر 31جلسه در آن استفاده‌شده بود. قسمت سوم شاید 6ـ5جلسه را شامل می‌شد و به اضافه اینکه هر کدام از این قسمت‌ها به همان جلسات محدود نمی‌ماند و سراغ دیدارهای قبلی و آرشیوهایی از گذشته هم به تناسب موضوعات می‌رویم.
از نظر فنی، شما با مصالح و تصاویر آرشیوی کار می‌کنید و ممکن است گاهی به نمایی نیاز داشته باشید که آن نما را در اختیار نداشته باشید. این موضوع مشکلی در کار ایجاد نمی‌کند؟
چون این جلسات از سال 1395شروع شده و ما تازه در اسفند 1397این کار را شروع کردیم، بخش قابل‌توجهی از تصاویر آرشیوی است. اما ما در هر قسمت به سراغ 5ـ4نفر از افرادی می‌رویم که اتفاق خاصی برای‌شان در آن جلسه افتاده؛ مثلا صحبتی کرده‌اند. مصاحبه‌هایی با این افراد داریم و تلاش کردیم روایت‌مان را کامل کنیم. جالب است این نکته را هم بگویم که این جلسات اصلا به نیت رسانه‌ای شدن ضبط نشده و جلسات داخلی محسوب می‌شده و اگر دقت کنید، این در تعداد محدود دوربین‌ها یا نوع صدابرداری آن مشخص است. همانطور که گفتم، بعدا به درخواست شرکت‌کنندگان در این جلسات، تصمیم به ساخت این مستندها و استفاده از این تصاویر گرفته شد.
بازخوردها چطور بوده است؟ مثلا قسمت دیدار با هنرمندان و سینماگران خیلی مورد توجه قرار گرفت.
هر قسمت به تناسب موضوع و مخاطبی که دارد، بازخوردهای خوبی گرفته است. مثلا قسمت دوم که دیدار با هنرمندان و سینماگران بود، خیلی واکنش‌برانگیز شد؛ هم در رسانه‌های داخلی و هم در رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور. چهره‌ها و اشخاص مختلف هم به آن پرداختند. هر کدام از این قسمت‌ها زاویه نگاه جدیدی به موضوعی دارد که کمتر درباره‌اش صحبت شده و ناگفته‌هایی را درباره آن موضوع مطرح می‌کند. ما تلاش داریم بحث‌هایی که در خروجی مستند می‌آید تکراری نباشد و نکات جدیدی داشته باشد و تنوع موضوعات در آن دیده شود. به تناسب نکات و موضوعات جدیدی که سراغش می‌رویم، هر دفعه با بازخوردهای متفاوت و خوبی مواجه شده‌ایم. در قسمت چهارم هم به سراغ بعضی موضوعات و ابعادی رفته‌ایم که در این سال‌ها کمتر گفته شده و حاوی زاویه نگاهی است که کمتر درباره‌اش حرف زده شده است.
بعد از واکنش رسانه‌های فارسی‌زبان، حساسیتی در ادامه کار شما ایجاد نشد؟
نه، چون مسیر تولید این کار مسیر روشنی است و مشخص است که باید قسمت به قسمت سراغ چه موضوعاتی برویم. این مسیر ادامه پیدا کرد و بعد از قسمت دوم، قسمت‌های سوم و چهارم ساخته شد. اتفاقا واکنشی که این رسانه‌ها نشان دادند کاملا منفعلانه بود. چون در این سال‌ها بعضی از این رسانه‌های معاند تلاش کرده بودند تصویری از رهبر انقلاب بسازند که مورد علاقه خودشان بود، اما یک‌دفعه با این مستند انگار پرده‌ای کنار رفت. این در حالی است که سابقه جلسات رهبری با گروه‌ها و افراد مختلف به چند سال اخیر محدود نمی‌شود و این قضیه به سال‌ها پیش برمی‌گردد. اساسا جلسات رهبر انقلاب موضوعات متفاوتی را شامل می‌شود و وقتی تنها یکی از این جلسات کمی رسانه‌ای شد و زاویه دیگری از ارتباطات رهبر انقلاب را با گروه‌های مختلف نشان داد، انگار این رسانه‌ها احساس کردند همه آن چیزهایی که درباره‌اش حرف می‌زدند و تلاش می‌کردند تصویری از آن بسازند، یک‌دفعه فروریخت و به همین دلیل در آن روزها واکنش عصبی و منفعلانه‌ای نشان دادند. روایت صادقانه این ارتباط و جلساتی که رهبر انقلاب با گروه‌های مختلف دارند و می‌نشینند پای حرف‌ها و نقدهای حاضران در این جلسات و دستور رسیدگی به مسائل مطرح‌شده را می‌دهند، منجر به این اتفاق شد که آن رسانه‌ها نتوانستند سکوت کنند و سعی کردند به این روایت خدشه وارد کنند. طبیعتا چون خود مستند در برابر مخاطبان بود، خدا را شکر بازخوردهای خوبی از داخل کشور به این مستند نشان داده شد.
