جهان؛ ۵۰ سال بعد

اشکان خسروپور_خبرنگار

یک گروه از کارشناسان حوزه «آینده‌نگری» و حوزه‌های مختلف علمی در انگلیس اخیرا طرحی را ارائه داده‌اند که می‌گویند جهان آینده را شکل خواهد داد. شرکت سامسونگ به‌عنوان یکی از دست‌اندرکاران ارشد این پژوهش، تصویر جدیدی از جهان و سبک زندگی انسان در سال 2069میلادی ارائه داده است. در این گزارش از مردم هم درباره اینکه در آینده چه فکر می‌کنند و فناوری در آینده چطور می‌تواند زندگی‌شان را بهبود دهد، ‌نظرسنجی شده است. 63درصد از کسانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، یک سیستم تمیزکننده خودکار خانه که با سیستم روباتیک انجام شود را به‌عنوان پیش‌بینی و درخواست شماره اول‌شان از دانشمندان آینده مطرح کرده بودند. ساخت تراشه‌هایی که بتوانند وضعیت جسمی افراد را بررسی کرده و آن را به پزشک گزارش کند، در رتبه بعدی درخواست‌ها بود. اتوبوس، تاکسی و خودروی برقی‌پرنده نیز ایده بعدی‌ای بود که بیشترین رأی را بین شرکت کنندگان در این نظرسنجی به‌دست آورد. این گزارش، نتیجه نظرسنجی بزرگ است که با نظرهای کارشناسان ادغام شده است. تنظیم‌کنندگان گزارش ایده‌هایی را که احتمال رخ دادن‌شان در آینده بالاتر است رتبه‌بندی کرده‌اند.

اتوبان‌های زیر‌آبی
ترافیک بحران امروز و آینده جهان است. به همین‌خاطر است که تحول در حمل‌ونقل خواسته همه مردم و محققان است. وقتی روی زمین پر از خودرو شده است دانشمندان چاره‌ای ندارند که طرح‌های خود را به زیر زمین یا دریا ببرند.
 سامانه‌های ترابری و حمل‌ونقل آینده شکل می‌گیرند تا در شبکه‌های تونلی جدیدی حرکت کنند. وسایل حمل‌ونقل عمومی نیز در همین تونل‌های خلأ فعالیت می‌کنند. خیلی از این اتوبان‌های تونلی زیرآب ساخته می‌شوند. با این شبکه‌ها می‌توان فاصله‌ای که امروز 11ساعت طول می‌کشد را یک‌ساعته پیمود. شاید به‌نظر بعضی‌ها این ماجرا تخیلی به‌نظر برسد اما همین حالا چندین شرکت به‌دنبال ساخت تونل‌هایی زیرزمین هستند که افراد بتوانند حتی با خودروی شخصی خود با چندین برابر سرعت به مقصد برسند. رقابت بر سر ساخت سریع‌ترین سامانه حمل‌ونقل جهان در جریان است؛ سامانه‌ای که ادعا شده در آینده می‌تواند تا حوالی شکستن دیوار صوت پیش برود و فاصله‌ بین شهرها را بسیار سریع‌تر از پرسرعت‌ترین هواپیماهای جهان طی کند. ایلان ماسک، یکی از جنجالی‌ترین و جسورترین چهره‌های حوزه فناوری که به‌خاطر ایده‌های عجیبش موردتوجه بوده، نخستین فرد در جهان بود که در سال 2012 ایده‌ای با نام «هایپرلوپ» را معرفی کرد. ایده ماسک بیانگر این مسئله است که قطارهای نسل جدید اگر در تونل‌های خلأ به حرکت دربیایند، می‌توانند تا حدود 1220کیلومتر بر ساعت نیز سرعت بگیرند. ماسک پیشنهاد داده نخستین خط هایپرلوپ در مسیر لس‌آنجلس به سانفرانسیسکو راه‌اندازی شود اما درعین‌حال، از استارتاپ‌ها و نیروهای جوان خواسته تا روی عملی کردن چنین ایده‌ای کار کنند.
پیش‌بینی این است که ایده‌هایی مثل هایپرلوپ تا ۵۰ سال بعد دیگر برای مردم عادی شده است.



خانه‌های خودتمیزشونده
 همین الان هم جاروبرقی‌های روباتیکی وجود دارند که با فشردن یک دکمه یا از طریق اپ می‌توانند خانه را جارو بکشند. کارشناسان آینده‌نگر می‌گویند تا 50سال دیگر این ایده گسترده‌تر خواهد شد: در زمان ترک خانه دکمه‌ای را فشار می‌دهید و همه‌چیز تمیز می‌شود. بیشتر از ۵۰ درصد مردم جهان علاقه‌مند به خلاص شدن از تمیزکاری خانه با استفاده از روبات‌ها هستند.
 اخیرا یک نظرسنجی در انگلیس انجام شده که از مردم پرسیده شده در آینده ترجیح می‌دهند روبات‌ها چه باری از روی دوش‌شان بردارند. بیشتر از نیمی از شرکت‌کنندگان گفته‌اند ترجیح می‌دهند و روبات‌ها برایشان خانه را تمیز کنند؛ از میان آنها نیز جاروکشیدن رأی اصلی را آورده است. جاروبرقی‌های خودکار مهمان جدید خانه‌ها هستند. این جاروها انواع مختلفی دارند.
ساده‌ترین و ارزان‌ترین مدل‌شان می‌تواند محلی که در آن قرار گرفته را اسکن کرده و بعد از فشار دادن دکمه «شروع» تمام محوطه را جارو بکشد. این جاروهای برقی یک ایستگاه شارژ هم دارند که برای شارژ مجدد باتری‌هایشان روی آن قرار می‌گیرند. ساده‌ترین مدل‌ها معمولا می‌توانند سطح صاف را جارو کنند و از پس شیب یا زمین‌پوش‌های پرزدار مثل فرش برنمی‌آیند اما آخرین مدل‌های روبات‌های جاروبرقی، تقریبا در تمام شرایط کار می‌کنند. 
آخرین نمونه این جاروهای خودکار از طریق شبکه وای‌فای به اپ موبایل متصل می‌شوند.
 این اپ می‌تواند برنامه‌ها و دستورات مختلفی به جاروبرقی بدهد؛مثلا اینکه جارو در چه زمانی روشن شود یا در چه مناطقی از خانه حق ورود ندارد. رقابت مدل‌های مختلف این جاروها بر سر امکان جارو کشیدن در شب، سیستم‌های جهت‌یابی و قابلیت‌های نرم‌افزاری‌شان است؛ مثلا یکی از آخرین نمونه‌های این جاروها می‌توانند در شب هم فضای اطراف را تشخیص داده و جارو بکشند یا در یکی از آخرین جاروهای هوشمند، محفظه شارژ طوری ساخته شده که حین شارژ شدن، آشغال‌ها را به درون خودش می‌کشد.

زمین‌خراش ‌(آسمان‌خراش زیرزمینی)
کمبود زمین برای ساخت‌وساز به مشکلی جدی در شهرهای بزرگ و پرجمعیت بدل شده است. در این میان راه‌حلی عجیب برای این مشکل ارائه شده و آن هم ساخت‌وساز زیر زمین است.‌  آسمان‌خراش‌هایی که به جای آسمان در داخل زمین پیشروی کرده‌اند و در برابر زلزله ایمن هستند، یکی از ایده‌هایی است که احتمالا تا چند‌دهه دیگر عملی شود. به جز منازل مسکونی و مجتمع‌های تجاری، شهربازی‌ها و بخش‌هایی از زیرساخت‌های شهری می‌تواند در زیرزمین جا بگیرد. به‌عنوان نمونه زلزله مرگبار سال 1985در مکزیکوسیتی جان هزاران نفر را گرفت و به همین دلیل محدودیت‌هایی برای ساخت ساختمان‌هایی بلندتر از 8طبقه در این شهر اعمال شده است. به همین دلیل گروهی از طراحان مکزیکی به فکر ساخت سازه‌ای بلندمرتبه، این بار در زیرزمین افتادند. آنها این سازه عظیم را «زمین‌خراش» (Earthscraper) نامیدند. این سازه همانند آسمان‌خراشی است که در زیر زمین ساخته می‌شود. زمین‌خراش همانند یک هرم برعکس است.



هتل‌های فضایی
 هتل‌های گردانی را درنظر بگیرید که دور زمین یا‌ ماه گردش می‌کنند و شما به‌عنوان گردشگر مدتی در آنها اقامت می‌کنید. همین الان گردشگری فضایی با سرعت قابل‌توجهی در حال شکل‌گیری است و عملی شدن این ایده تا چند دهه دیگر دور از ذهن به‌نظر نمی‌رسد.
مسافران می‌توانند دست‌کم ۱۲ روز در این هتل‌های در حال چرخش به دور زمین اقامت کنند. این تجربه به مهمانان اجازه می‌دهد که جاذبه صفر را آزمایش و مناظر خیره‌کننده‌ای از زمین را مشاهده کنند. پیش‌بینی شده که این هتل‌ها هر ۹۰ دقیقه به دور زمین می‌چرخند و منظره ۱۶ طلوع و غروب خورشید را در طول ۲۴‌ساعت یا یک روز، در اختیار مهمانان قرار می‌دهند.

چاپ‌کردن بدن
 می‌توان برای بیماران نیازمند اعضای مورد نیازشان را پرینت گرفت و در بدن‌شان قرار داد یا پیوند زد؛ به جز این، ساخت اجزای سفارشی بدن – مثلا برای داشتن قدرت بینایی در شب، سرعت بالا در زمان دویدن و... – امکان‌پذیر می‌شود. چاپ سه‌بعدی استفاده‌های گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد اما در صنایع پزشکی، این چاپگرها دارای 4خاصیت ممتاز هستند. این فناوری می‌تواند به ما در پیوند اعضای بدن، افزایش سرعت در پروسه یک جراحی، تولید ارزان‌تر ابزار و ملزومات جراحی و بهبود زندگی افراد متکی به اندام‌های پروتزی کمک ویژه‌ای کند.

 تمام‌شدن شغل برای افراد بدون مهارت
این تصویری است که مجمع جهانی اقتصاد از شیوه و ساعت کار در آینده ارائه داده است؛ آماری که می‌گوید، در آینده‌ای نه چندان دور حضور روبات‌ها، سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و سیستم‌های خودکار در دفاتر کاری و شرکت‌ها میزان نیاز به انسان‌ها را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. این یعنی افراد باید برای بالا بردن شانس استخدام‌شان دنبال یادگیری مهارت‌های جدید باشند و البته می‌توانند ساعت‌های کمتری را پشت میز کار سپری کنند. انجمن جهانی اقتصاد چنین تصویری را برای فضای کاری آینده بشر تا سال 2022متصور است:

75میلیون فرصت شغلی از بین می‌روند و جایشان را به هوش مصنوعی می‌دهند.
133میلیون فرصت شغلی جدید اضافه می‌شود که به‌دست‌آوردن‌شان مهارت‌های تازه می‌طلبد.
تعداد شرکت‌هایی که به نیروی کار دائمی نیاز دارند، 50 درصد کم می‌شود.
48درصد افزایش نیاز به فرصت‌های شغلی افراد دارای مهارت بالا

تاکسی و اتوبوس پرنده
 مدتی است ایده وسایل نقلیه پرنده پیگیری می‌شود. دانشمندان می‌گویند تا 50سال دیگر برای جابه‌جایی در شهر به ایستگاه «تاکسی پرنده» خواهید رفت یا با دوستان‌تان سوار بر «اتو هواپیما» خواهید شد.



 همبرگر حشره 
برای افزایش بهره‌وری زمین‌های کشاورزی، مصرف انرژی کمتر و کاهش تأثیرات گرمایش زمین، حشرات به‌عنوان یکی از منابع خوراکی مطرح می‌شوند. ممکن است 50سال دیگر به رستوران بروید و همبرگر زنبور سفارش بدهید!


 بازی در فیلم‌های سینمایی
 می‌توانید در زمان دیدن فیلم در خانه‌تان جزئی از روند فیلم باشید و در داخل صحنه نمایش قرار‌بگیرید. شاید امکان تغییر سناریو به‌صورت محدود نیز وجود داشته باشد؛ مثلا مسیر تیر قاتل را منحرف کرده و نتیجه دیگری برای فیلم رقم بزنید!

 ایمپلنت‌های بدنی برای گزارش سلامت
ابزارک‌هایی مثل روبات‌ها و حسگرهای کوچک یا تراشه‌های کامپیوتری در بدن جایگذاری می‌شوند. این ابزارک‌ها می‌توانند وضعیت سلامتی را مدام بسنجند و به پزشک گزارش دهند. فرایند نوشتن نسخه، معاینه و... نیز از راه دور امکان‌پذیر است.


 المپیک از راه دور
سبک جدیدی از مسابقات ورزشی پایه‌گذاری می‌شود. براین اساس، تیم‌های ورزشی می‌توانند از راه دور و از طریق فناوری‌هایی مثل «واقعیت افزوده» شرایط زمین بازی را دیده و با هم رقابت کنند. داوری و سنجش اوضاع بازی نیز راحت‌تر و دقیق‌تر است.

فقط 12ساعت کار در هفته!
«جک‌ ما» مدیر علی‌بابا، فروشگاه اینترنتی بزرگ چین یک پیش‌بینی عجیب درباره آینده دارد. او می‌گوید تا چند سال دیگر کارمندان و نیروهای متخصص فقط لازم است 12ساعت در هفته کار کنند. به‌عبارتی دیگر، ‌آدم‌ها هفته‌ای 3روز و روزی 4ساعت کار می‌کنند و حقوق ثابت می‌گیرند اما بقیه کارهایشان در دست روبات‌ها و سامانه‌های مبتنی بر هوش‌مصنوعی خواهد بود.

او البته زمان دقیقی برای این پیش‌بینی ارائه نداده اما در پنلی که در همایش جهانی هوش‌مصنوعی در شانگهای برگزار شد، ‌از تغییراتی گفته که باید در جهان رخ بدهد تا امکان هماهنگی با این سامانه‌های جدید وجود داشته باشد؛«طی 10تا 20سال آینده هر فرد، کشور و دولتی باید روی تغییر سامانه‌های آموزشی کار کند تا مطمئن باشیم بچه‌های نسل بعد می‌توانند به راحتی شغل پیدا کنند و با این شیوه کار هماهنگ شوند. با وجود هوش مصنوعی، ‌انسان‌ها می‌توانند از زمان‌شان به‌عنوان یک آدمیزاد لذت بیشتری ببرند.» او در حالی از این تغییر ساعت کاری حرف می‌زند که اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان، ساعت استاندارد کاری بین 40تا 52ساعت در هفته است. هم‌اکنون، در کمپانی علی‌بابا که آقای «ما» آن را می‌گرداند، از قانون «996» برای یادآوری میزان ساعت کار هفتگی استفاده می‌شود. برهمین اساس، ‌هر کارمند این شرکت باید 6روز در هفته، ‌از ساعت 9صبح تا 9شب یعنی 12ساعت در روز مشغول کار باشد. جک ما می‌گوید: ‌شرایط در چند‌دهه آینده کاملا تغییر خواهد کرد. این تغییرات احتمالا دامنگیر کمپانی بزرگ او نیز خواهد شد.