خیابان‌های اراک هر روز قفل‌تر می‌شود

آوا صادق| اراک-خبرنگار

 نبود خیابان‌های مناسب و سیستم حمل‌و‌نقل ریلی، خودروهای فراوان، رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی از سوی بسیاری از رانندگان، وضعیت نابسامان رانندگی و افزایش روز افزون ترافیک شهری در کلان‌شهر اراک وضعیت بغرنجی ایجاد کرده است.

اراک یکی از کلان‌شهرهایی است که رشد و گسترش آن بدون برنامه‌ریزی صحیح و اصولی بوده است. روند صنعتی شدن و استقرار انواع صنایع بدون در نظر گرفتن مسائل زیست‌محیطی و گسترش بی‌ضابطه شهر، تناسب نداشتن رشد صنعت و جمعیت ضمن مواجه شدن این کلان‌شهر با آلودگی‌های محیط ‌زیستی، سبب ایجاد گره‌ها و مشکلاتی از جمله ترافیک در هسته مرکزی اراک شده است.

مراکز درمانی و خرید بسیاری از جمله ساختمان‌ پزشکان، داروخانه‌ و میوه‌فروشی‌ در مرکز شهر قرار دارند. رانندگان پشت ترافیک در خیابان‌های مرکزی اراک ثانیه‌ها را می‌شمارند تا سریع‌تر به مقصد برسند.


اصلاح رفتارهای فردی 

یک کارشناس روانشناسی در این زمینه می‌گوید: روزانه شهروندان، زمان زیادی را پشت ترافیک خسته‌کننده شهر اراک از دست می‌دهند. این ترافیک به همراه صرف سوخت و هزینه، بیماری روحی و روانی، استرس و... همراه می‌آورد و فرد را از سلامت دور می‌کند.

«زهره معتمد» با اشاره به این‌که در بسیاری از معابر اصلی شهری اصول مهندسی ترافیک به درستی رعایت نشده است و تابلوهای راهنمایی در محل مناسب قرار نگرفته‌اند، بیان می‌کند: نشستن طولانی‌مدت در خودرو، خستگی ناشی از نداشتن تحرک، مصرف دارو، آلودگی صوتی و هوا، رعایت نکردن مقررات و قوانین راهنمایی و رانندگی، استاندارد نبودن خودروها و خیابان‌ها به‌ ویژه وجود معابر همسطح از عوامل ترافیکی آسیب‌زا به سلامت روان هستند. 

وی می‌افزاید: کمبود پارکینگ در شهر، حمل‌و‌نقل عمومی ضعیف و عملیات عمرانی که به جای انجام در حداقل زمان، به مدت طولانی‌ و بدون لحاظ ملزومات ترافیکی انجام می‌شود، همگی از عوامل موثر در ایجاد ترافیک هستند که مشکلات رفتاری فرد را به دنبال دارند. اصلاح آنها و سیستم ترافیکی می‌تواند باعث اصلاح رفتارهای فردی شود و جامعه را به آرامش برساند.

این کارشناس روانشناسی اظهار می‌کند: در خیابان‌های مرکز شهر صدای بوق خودروهایی که روح و روان شهروندان را خدشه‌دار می‌کند، افزایش رو به رشد زندگی شهری، مهاجرت روستاییان به شهرها و میل به شهرنشینی مشکلات فراوانی ایجاد کرده است. ساخت‌و‌سازهای غیر قانونی و توسعه غیر استاندارد شهرها هم گوشه‌ای از این مشکلات است.

معتمد ادامه می‌دهد: ترافیک زاییده زندگی مدرن است که تبعات روانی و اجتماعی خاص خود را دارد. با توجه به تاثیر آن بر سلامت روان شهروندان، رفع این مشکل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. باید مسئولان حوزه ترافیک از افراد فنی و تحصیلکرده در این رشته انتخاب شوند و برای ساماندهی ترافیک شهری برنامه‌ای در نظر بگیرند.


هسته مرکزی شهر و مشکل ترافیک

رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان مرکزی نیز به وضعیت گره ترافیکی هسته مرکزی شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: با توجه به این‌که هسته مرکزی شهر اراک مشکل ترافیکی دارد، نیروی انتظامی به منظور حل این مشکل طرح ویژه‌ای در نظر دارد که پیشنهاد آن به شورای ترافیک داده شده است.

«سیدعلی حسینی» بیان می‌کند: افزایش حجم ترافیک در هسته مرکزی شهر اراک به خصوص با آغاز سال تحصیلی جدید یکی از معضلاتی است که اغلب شهرهای کشور با آن مواجهند، به خصوص در کلان‌شهر اراک که شهری تک‌هسته‌ای هم محسوب می‌شود، زیرا بیشتر خدمات شهری در هسته مرکزی آن متمرکز است.

وی می‌افزاید: مهم‌ترین وظیفه مسئولان در کاهش ترافیک به خصوص در هسته‌ مرکزی، انتقال مراکز مهم مانند ساختمان پزشکان، مراکز خرید بزرگ و... به منظور تمرکززدایی از هسته مرکزی شهر است.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان مرکزی اظهار می‌کند: مراکز درمانی، بازارچه‌ها، بانک‌ها و... اگر به حاشیه شهر انتقال داده شوند، مشکلات ترافیکی کاهش می‌یابد، از سوی دیگر طرح هوشمند‌سازی ترافیک در اراک نیز می‌تواند تاثیر مطلوبی در کاهش ترافیک  داشته باشد.


توسعه نامتناسب معابر 

یک کارشناس امور شهری می‌گوید: افزایش جمعیت، گسترش سریع شهر اراک و توسعه نامتناسب معابر، حمل‌و‌نقل و تردد را هم با مشکل مواجه کرده‌ است.

«مسعود احمدی» بیان می‌کند: ساخت و استقرار مجتمع‌های بزرگ بدون در نظر گرفتن توان اکولوژیکی شهری به جای آن‌که در خدمت مردم شهر اراک باشد، فقط در راستای رشد و شکوفایی شهر است، در واقع جامعه را به خدمت گرفته و به بهای تخریب و آلوده‌سازی محیط ‌زیست، شکوفایی خود را میسر می‌سازد. همچنین معضلات بسیاری از جمله سیل مهاجران جویای کار، حاشیه‌‌نشینی، شغل‌های کاذب، تخریب و آلودگی‌های زیست‌محیطی را با خود به همراه دارد. رویارویی با هر کدام از این معضلات کار چندان ساده‌ای نیست. 

وی می‌افزاید: خسارت جانی و مالی ناشی از تصادفات و زمان تلف‌ شده در ترافیک، موضوع اصلی اتلاف سرمایه‌های شهری است.
این کارشناس امور شهری با اشاره به این‌که علائم ترافیکی کارایی مطلوبی ندارند و سبب بروز مشکلاتی شده‌اند، اظهار می‌کند: ترافیک به روابط اجتماعی خدشه وارد کرده و باعث رفتارهای نادرست اجتماعی و فرهنگی شده است.

احمدی ادامه می‌دهد: مشکل ترافیک اراک به خصوص در نواحی مرکزی شهر بر همگان چه پیاده و سواره آشکار و غیر قابل ‌انکار است، زیرا اراک به صورت تک‌هسته‌ای است. برای رفع این معضل تا به حال هیچ مسئولی برنامه‌ای نداشته و اقدامی نکرده است.

وی بیان می‌کند: اتلاف وقت، فرسایش اعصاب و روان، صدمات مالی و جانی ناشی از تصادفات و آثار مخرب فیزیکی و روانی آن و هزینه بالای جابه‌جایی به علت طولانی شدن زمان سفر از پیامدهای نامطلوب ترافیک در شهرها هستند.