روستا
معدن و زباله؛ بلای جان جیدی‌ها
روستای مرزی «جید» به جولانگاه تردد کامیون‌های حامل مواد معدنی و به محل انباشت زباله‌های شهرستان نمین تبدیل شده است
سولماز پورنعمت| نمین - خبرنگار:
روستای جید از توابع دهستان میناباد، بخش عنبران، در 7 کیلومتری شهر نمین، منطقهای سرد و خشک مرزی است که سال‌هاست به محل جولان ماشین‌های حمل معدن تبدیل شده است و اهالی روستا با مشکلات زیادی درگیر هستند. مشکلاتی که با وجود دپوی زباله شهرستان نمین چندین برابر شده و سلامتی اهالی این روستا را به خطر انداخته است.
بی‌توجهی به الزامات قانونی
یکی از کارشناسان اقتصادی استان و از اهالی روستای جید در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: بر اساس ماده ۴۳ قانون برنامه 5 ساله ششم توسعه، دولت مکلف شده است برای توسعه جایگاه معدن، شورایی با ریاست استاندار و سایر اعضای مشروح در جزء یک بند «الف» ماده ۴۳ قانون برنامه 5 ساله ششم تشکیل دهد. در جزء ۲ همان ماده سازوکار عملیاتی این شورا تبیین شده است که تاکنون گزارشی بر اساس آن‌چه قانون درباره رعایت مساله محیط زیستی و حداقل تخریب منابع طبیعی تاکید کرده، منتشر نشده و در اختیار عموم قرار داده نشده است.
«همت قلیزاده» می‌افزاید: مهم‌ترین بخش ماده ۴۳ مربوط به جزء ۵ آن است. در جزء ۵ بند «الف» ماده ۴۳ قانون برنامه 5 ساله ششم توسعه آمده است در مواردی که به دلیل بهره‌برداری از معادن و فعالیت‌های صنایع معدنی، خسارت‌‌هایی به اهالی ساکن در منطقه و بخش کشاورزی آنها برسد، علاوه بر عوارض آلایندگی، با تصویب شورای معادن استان، تا یک‌درصد فروش آنها، پس از واریز به خزانه معین استان نزد خزانه‌داری کل کشور به جبران خسارت‌های مذکور و در صورت وارد شدن آسیب‌های عمومی به فعالیت‌های بهداشتی، درمانی و عمرانی مورد نیاز منطقه درگیر اختصاص یابد.
وضعیت نامناسب جاده ارتباطی روستا
قلیزاده می‌گوید: تصادف اخیر که منجر به فوت 2 نفر و مجروح شدن تعدادی دیگر در جاده روستای جید - نمین شد، گویای بخش کوچکی از رنج و مصیبتی است که طی سال‌های اخیر در سایه فعالیت معدنی، مردم در زندگی روزمره خود با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. وی اظهار می‌کند: گرچه مردم این روستا بارها این مساله را به گوش مسئولان محلی رسانده‌اند، با بی‌مهری و بی‌توجهی مسئولان منطقهای و استانی مواجهه هستند.
این کارشناس تاکید می‌کند: بر اساس ضوابط فنی و استانداردهای رایج، جاده‌های روستایی به دلیل حجم تردد پایین، توان مقاومت و تحمل‌پذیری پایین‌تری نسبت به جاده‌های شهری، اقتصادی و ترانزیتی دارند که با توجه به ضوابط اقتصادی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، اقدام قابل قبولی به نظر می‌رسد. مشکل زمانی شروع می‌شود که بدون توجه به امکانات زیربنایی و به‌ویژه کیفیت فنی جاده‌های روستایی، بدون رعایت حقوق انسانی و نادیده گرفتن خطر جانی معادن واگذار می‌شوند.
قلیزاده با اشاره به مشکلات جوانان و نبود امکانات ورزشی بیان می‌کند: یکی دیگر از مهم‌ترین معضلات روستا، دپوی زباله‌های شهر نمین بدون رعایت استانداردهای موجود و سایر ضوابط است که این مساله در دهه اخیر موجب بیماری‌هایی در روستا شده است. به طوری که سطح زمین‌های کشاورزی مردم در مقیاس وسیعی پوشیده از پلاستیک و سایر زباله‌هاست و احشام مردم نیز از این زباله‌ها تغذیه می‌کنند.
مشکلات اقتصادی روستا
یکی از بانوان اهل روستای جید با اشاره به بیکاری جوانان روستا به محدودیت‌های بانوان برای فعالیت‌های اقتصادی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: روستاهای شهر عنبران با وجود این‌که بانوان هنرمندی دارند، به دلیل شرایط بد و نبود امکانات و زیرساخت‌های لازم با محدودیت‌هایی مواجهه هستند. نیمی از جمعیت این مناطق بانوان هستند و با وجود توانایی از یاری‌رسانی به اقتصادی خانواده‌های خود محروم شده‌اند.
«فاطمه ملکی» با اشاره به نبود امکان مراجعه بانوان روستا برای آموزش و اشتغال به مرکز شهرستان ادامه می‌دهد: بانوان روستاها نباید به دلایل محدودیت‌های سنتی، محلی و نبود آموزش کافی از رشد عقب بمانند و مسئولان باید زمینه فعالیت ایشان را فراهم کنند.
«شهرام قلیزاده»، یکی دیگر از اهالی روستای جید، در مورد وضعیت جاده ارتباطی روستا می‌گوید: شیب‌ها و پیچ‌های جاده نمین - جید غیراستاندارد هستند و هیچ مانعی در این پیچ‌ها کار نشده است. فقط یک پیچ این جاده جان چندین نفر را گرفته است؛ ضمن این‌که علائم رانندگی در طول جاده مشاهده نمی‌شود. مسیرهای منتهی به روستا و حتی داخل روستا هم مشکلات زیادی دارند که در فصل سرما مشکلات تردد را چندین برابر می‌کند.
پیگیری از دهیار
دهیار روستای جید درباره طرح‌های انجام‌شده روستا می‌گوید: روستا قبلاً مشکل آنتن‌دهی خطوط ارتباطی داشت که حل شده و زیرساخت‌هایی برای انتقال آب به منازل از جمله منبع آب کار شده است. «پیمان صباحی» ادامه می‌دهد: 2 خیابان اصلی روستا جدول‌کشی و آسفالت شده است اما بقیه خیابان‌ها به دلیل مشکل بازگشایی و نبود همکاری مردم بلاتکلیف مانده است.
وی درباره معادن اطراف روستای جید اظهار می‌کند: مردم روستا حق دارند گلایه‌مند باشند. جاده روستا برای تردد ماشین‌های معدن مناسب نیست و موقع برداشت تا کیلومترها زمین‌های مردم تخریب و بلااستفاده می‌شود. فرماندار نمین اخیراً از جاده نمین به جید بازدید داشت و قرار است با همکاری بنیاد مسکن شانه خاکی پیچ‌‌هایی را که کم‌عرض هستند، افزایش دهند.
صباحی با اشاره به انفجارهایی که طی سال‌های گذشته در این منطقه رخ می‌داد، بیان می‌کند: هیچ انفجاری در 3 سال اخیر از سوی معدن‌کاران اتفاق نیفتاده است اما مشکل تردد در جاده جید و خراب شدن زمین‌های اطراف معادن همچنان وجود دارد و نبود همکاری معدن‌کاران در بهبود وضعیت روستاست که مشکل اهالی این منطقه را چند برابر کرده است؛ هرچند فرمانداری قول مساعد برای پیگیری و بهبود این وضعیت داده است.
این مسئول درباره زباله‌ها و دپوی زباله شهرستان نمین در اطراف روستا می‌گوید: انتقال این حجم از زباله کمی دور از انتظار است. مسئولان باید خودشان را در قبال زمین‌های مردم و احشام روستاییان مسئول بدانند و از پخش زباله‌ها در اطراف جلوگیری کنند. حداقل فقط زباله شهر نمین به اینجا منتقل شود نه کل شهرستان نمین!
صباحی درباره اجرای طرح‌های اقتصادی در این روستا اظهار می‌کند: برای اشتغال اهالی روستا از یک مجموعه خصوصی دعوت کرده‌ایم سرمایه‌گذاری کند و قرار شد فضایی در نظر بگیریم تا محصولات این روستا و روستاهای اطراف از سوی جوانان روستای جید در این محل بسته‌بندی و به نقاط مختلف کشور ارسال شوند. انتظار می‌رود با اجرای این طرح 30 نفر از بانوان هم در این محل مشغول به کار شوند.
فرهنگ عمومی روستا
«جید» به معنای نیکو و زیباست. بنا به گفته پیرمردان و بر اساس نقل قول‌های گذشتگان، در زمان‌های دور، اطراف روستای جید پوشیده از جنگل بوده است؛ برای همین روستا را به نام جید، یعنی مکان نیکو و زیبا، نام‌گذاری کرده‌اند. در ضمن به گفته اهالی جید قبلاً با تشدید نوشته می‌شده که جیّد یعنی گلزار.
در این روستا اهل تسنن و تشیع در کنار هم زندگی می‌کنند و در مراسم‌های یکدیگر حضور دارند. آنها با هم وصلت می‌کنند و زندگی آرامی را در کنار هم دارند. زبان اهالی این منطقه تالشی و ترکی است. به گفته افراد مسن روستا، جید مکان عارفان و علمای بسیاری است که مردم در قدیم از فیوضاتشان بهره می‌بردند؛ البته رفته‌رفته از تعدادشان کاسته شده و اکنون حتی نوادگان آنها در روستا نمانده‌‌اند و اگر هم مانده‌اند راهشان را ادامه نداده‌اند. زیارتگاه‌های متعدد و مشهوری در این قریه وجود دارد که از جمله آن صوفی نورعلی، قریب پیر و گنبد پیر است.
در همینه زمینه :
