گفت وگو
گفت‌وگو با محمد حسین کبادی، فرمانده تیم جست‌وجوی هواپیمای آسمان
12روز نبرد با سرما در دنا
محمد جعفری|خبرنگار:
با اینکه 12روز از حادثه سقوط هواپیما در ارتفاعات دنا می‌گذرد اما هنوز همه منتظر شنیدن خبری از آنجا هستند؛ به‌خصوص خانواده‌های داغدار سرنشینان هواپیما. اما به‌نظر می‌رسد در آستانه بهار، زمستانِ دنا قصد رفتن ندارد و کوهستان می‌خواهد روی خشن خود را نشان دهد. حالا اجساد قربانیان زیر انبوهی از برف و یخ مدفون شده و به درستی معلوم نیست که چه زمانی امکان انتقال پیکرها وجود خواهد داشت. این در حالی است که ادامه عملیات ممکن است جان امدادگران را نیز به خطر بیندازد و همین چند روز قبل گروهی از آنان را تا یک قدمی مرگ پیش برد. محمد حسین کبادی، رئیس تیم کوهستان سازمان امداد و نجات هلال احمر که از نخستین روز این حادثه در ارتفاعات دنا حضور دارد و فرماندهی تیم جست‌وجو برعهده اوست در گفت‌وگو با همشهری از سختی‌های جست‌وجو در دنا و سرنوشت اجساد قربانیان صحبت کرد.
درباره آخرین وضعیت هواپیمای ساقط شده و اجساد سرنشینان آن صحبت کنید.
من و 5نفر دیگر از بهترین همکارانم روز دوشنبه برای بررسی و ارزیابی منطقه به محل سقوط هواپیما رفتیم. بالگرد توانست ما را تا ارتفاع 3100متری ببرد اما بعد از آن ما حدود 15ساعت در میان تیغه‌ها، دهلیزها و یخچال‌های دنا کوهنوردی کردیم و توانستیم چند قطعه از پیکر قربانیان را با کوله‌پشتی با خودمان به پایین بیاوریم. ارتفاعات دنا شرایط خاصی دارد و زمستانِ دنا تازه شروع شده است و خطرات زیادی در آنجا وجود دارد؛ خطراتی که باید با چشم ببینید تا بتوانید به‌خوبی حس کنید.
خطراتی که از آن صحبت می‌کنید چه مواردی هستند؟
محیط دنا شوخی بردار نیست. این فصل شروع زمستان دناست و کوهستان روی خشن و وحشی خودش را نشان می‌دهد. ما برای رسیدن به لاشه هواپیما مسیر دشواری را پیش رو داریم. از کمپ اصلی برف کوبی سنگینی داریم تا بعد از ساعت‌ها به کمپ یک در ارتفاع 3100متری برسیم. کمپ2 در ارتفاع 3800متری است که مسیر آن شیب تندی دارد باید از روی یال عبور کنیم که در آنجا باد شدیدی می‌وزد. یکی دیگر از بخش‌های سخت مسیر فاصله بین کمپ 2تا قله است. برای رسیدن به آنجا باید از لبه تیغه راه برویم و این کار بدون استفاده از طناب ثابت ممکن نیست؛ چرا که یک قدم اشتباه منجر به سقوط به دره‌هایی عمیق می‌شود. بخش‌هایی را باید دست به سنگ عبور کنیم و حتما باید از کرامپوند(میخ‌های مخصوص کفش) استفاده کرد. در آنجا دهلیز‌هایی پر از برف وجود دارد و خطر سقوط بهمن خیلی بالاست. برف زیادی در دهلیزهاست و زیر پای‌مان هم یخچال و دره‌های عمیق قرار دارد. علاوه بر کولاک شدید مه غلیظی هم وجود دارد که به زحمت می‌شود جلوی پا را دید. قدم گذاشتن در این مسیر می‌تواند یک صعود بدون بازگشت باشد. بعد از رسیدن به قله باید در خط الراس و میان باد شدید پیاده‌روی کنیم و از آن سوی قله به محل سقوط هواپیما برسیم.
هواپیما دقیقا در چه موقعیتی قرار دارد؟
در شیب تندی کمی پایین‌تر از قله قرار دارد که بالای آن برف زیادی انباشته شده و پایینش نیز دهلیز و دره‌ای عمیق است. در دهلیزی که لاشه وجود دارد یک اشتباه یا سقوط بهمن می‌تواند هواپیما، اجساد و امدادگران را با خود به 800متر پایین ببرد؛ اتفاقی که شاید باعث شود هیچ وقت نتوانیم باقی‌مانده هواپیما و پیکر قربانیان را کشف کنیم.
وضعیتی که از آن صحبت می‌کنید نشان می‌دهد رسیدن به لاشه هواپیما ریسک بالایی دارد. در این شرایط چه انگیزه‌ای باعث می‌شود شما و سایر نفرات تیم به استقبال خطر بروید؟
همانطور که گفتم برای رسیدن به لاشه هواپیما باید از جهنمی از کولاک و بادهای شدید عبور کرد و در این شرایط، جان خودمان هم در خطر است. اما در سوی دیگر این ماجرا نگرانی جامعه است. وقتی من خشن و وحشی بودن کوهستان را می‌بینم به یاد ناله مادری می‌افتم که چشم انتظار رسیدن پیکر بچه‌اش است. وقتی اوج خشونت و خطرات کوهستان را در مقابل عواطف پاک یک مادر قرار می‌دهیم دیگر خطرات برایمان معنایی ندارد. ما می‌دانیم که چشم جامعه به سمت ماست.
نفرات اصلی تیم جست‌وجو را چه کسانی تشکیل می‌دهند؟
تیم ما ازجمله قوی‌ترین تیم‌هاست. یکی از نفرات ما جواد نوروزی است که به‌خاطر اینکه توانسته به 5قله بالای 7هزار متر صعود کند به پلنگ برفی مشهور است. ما در ایران مثل نوروزی 5نفر داشتیم که متأسفانه 3نفر از آنان را از دست داده‌ایم و فقط 2پلنگ برفی داریم. او علاوه بر آن، فاتح اورست نیز هست. عضو دیگر تیم مان مجید نعمت‌الهی، هیمالیانورد است. مصطفی خلیلی ازجمله بهترین مربیان امداد کوهستان است که تخصص او کار روی تیغه‌هاست و در اشترانکوه تبحر خاصی دارد. مهدی نظری و ابراهیمی نیز از دیگر نفرات تیم هستند که هر کدام از بهترین‌ها هستند. خودم هم دکتری مدیریت راهبردی در ورزش دارم و مدرس تیم‌های واکنش سریع کشور هستم. از سویی در شنا نیز رکورددار گینس هستم و توانسته‌ام طول خلیج‌فارس را به مسافت 150کیلومتر شنا کنم که سریع و طولانی‌ترین مسافتی است که یک نفر در جهان توانسته با شنا طی کند.
آیا در جریان عملیات جست‌وجو در دنا تاکنون اتفاق عجیب و خارق العاده‌ای هم رخ داده است؟
دوشنبه شب هنگام بازگشت از عملیات ارزیابی در یک قدمی حادثه بودیم و ممکن بود تمام نفرات گروه جانشان را از دست بدهند اما به لطف خدا اتفاقی نیفتاد. آن شب مجبور شدیم در راه بازگشت از دهلیزی پر برف عبور کنیم. این مسیر 3ساعت طول کشید و ریسک 100درصدی داشت و اگر بهمن سقوط می‌کرد همه‌مان را با خود می‌برد. هرچند که آنجا با همه خطراتش ایمن‌ترین راه ممکن بود و این ماهیت پیچیده کوهستان است.
تلخ‌ترین بخش از حضور شما و تیم جست‌وجو در ارتفاعات دنا چیست؟
با وجود همه تلاش‌هایی که انجام شده خبرهایی شنیدیم که کمی دلمان را شکست. ما امکانات کافی را در اختیار داریم و همکارانم با از خودگذشتگی قدم در این راه گذاشته‌اند اما شنیدیم که گفته شده تیم جست‌وجو کوتاهی می‌کند و باید تیمی از خارج کشور عملیات را ادامه دهد. این حرف‌ها برای ما خیلی سنگین است. گروه‌های ایرانی تاکنون چند مرتبه در هیمالیا به سایر گروه‌ها امدادرسانی کرده‌اند. ما هیچ کوتاهی نکرده‌ایم و همه فکر می‌کنیم قرار است پیکرهای عزیزان خودمان را پیدا کنیم. ما ناراحتیم که چرا اعتقادی به نیروهای خودمان وجود ندارد. این حرف‌ها در روحیه و تمرکز نفرات تیم تأثیر می‌گذارد و مثل سم می‌ماند.
با وجود شرایطی که از آن صحبت کردید به‌نظر شما چطور می‌شود همه اجساد را کشف کرد؟
این سخت و پیچیده‌ترین عملیات جست‌وجویی است که تاکنون در کشورمان انجام شده است که از نظر فنی پیچیدگی‌های زیادی دارد. همه می‌گویند باید عملیات متوقف شود چرا‌که وضعیت زمستانی دنا تا اواخر فروردین ادامه دارد و بعد از آن هم یخچال‌ها پابرجا می‌مانند. هواپیما نیز زیر برف مانده است و رفتن به آنجا مثل انجام عملیات انتحاری است. در چنین شرایطی به‌نظرم باید صبر کنیم تا شرایط بهتر شود. با کم شدن میزان برف و پایدار شدن هوا، امکان جست‌وجو فراهم می‌شود. هرچند ما از روز حادثه در منطقه حضور داریم اما معلوم نیست این عملیات چقدر طول بکشد. منتظر دستور هستیم. اما نباید فراموش کرد که در شرایط سخت کوهستان نخستین اشتباه می‌تواند آخرین اشتباه باشد. 
در همینه زمینه :
