الواح هخامنشی و فرصت‌سوزی رسانه‌ای در دیپلماسی فرهنگی
محمد باریکانی_روزنامه نگار
1783گل‌نبشته و مُهر هخامنشی که حاوی اطلاعات مهم اقتصادی و نام روستاها و شهرهای باستانی و حتی شیوه پرداخت دستمزد در دوره هخامنشی است، دوشنبه‌شب با گذشت 81سال از هجرت با کشتی در پیت‌های نفت، از آمریکا به تهران رسید و مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو پس از پیگیری مداوم حقوقی ایران، توانست بخشی از امانت باستانی ملت ایران را به کشور ارسال کند.
الواح هخامنشی ایران یکی از مهم‌ترین داشته‌های فرهنگی و تاریخی ایرانیان است که نزدیک به یک قرن برای بازگشت آنها به کشور لحظه‌شماری شد و هنوز نیز 17هزار لوح و گل‌نبشته دیگر از آن دوران در اختیار مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو در آمریکاست که باید هر چه سریع‌تر به کشور مسترد شوند.
اهمیت این الواح چنان بالاست که در حوزه خبر هربار سخنی حتی از یک قطعه گل‌نبشته هخامنشی به میان آمد، موج رسانه‌ای بزرگی در حوزه میراث‌فرهنگی و حتی به‌دلیل حضور در آمریکا و حساسیت‌های ارتباط ایران و آمریکا ایجاد شد.
الواح هخامنشی اما در سناریویی کاملا امنیتی به ایران رسید و در فرودگاه مهرآباد تهران تحویل مسئولان وزارت میراث فرهنگی کشور شد. اما چرا درجه امنیتی این الواح در رده یک قرار گرفت، تا آنجا که مسئولان وزارت میراث فرهنگی را نیز وادار به اظهاراتی در مورد ندانستن تاریخ ورود آنها به کشور کرد؛ درحالی‌که آنها پیش‌تر بارها اعلام کرده بودند: «خبرهای خوب در راه است.
مسئولان وزارت میراث فرهنگی کشور تنها شبکه خبر و واحد مرکزی خبر را محرم پوشش خبر ورود مهم‌ترین محموله باستانی ایران به کشور دانستند و مطبوعات و رسانه‌های برخط و آنلاین را از پوشش لحظه‌ای ورود این الواح به ایران محروم کردند.
مقایسه رفتار رسانه‌ای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اسلاف خود در محرم دانستن افکارعمومی و رسانه‌ها برای پوشش خبری زنده و برجسته‌سازی موفقیت‌های دولت ایران در بازگرداندن آثار تاریخی کشور، بیانگر تفاوت 2 نگاه به یک رویداد میراثی است.
مسعود سلطانی‌فر، وزیر فعلی ورزش و جوانان و رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی در ماجرای ورود 300شیء باستانی از محوطه چغامیش که آن هم از آمریکا به ایران ارسال شد، تمامی خبرنگاران را نه برای نمایش، که به‌منظور احترام به افکار عمومی محرم دانست و پاویون اختصاصی را به روی آنها گشود و توانست باند فرودگاه مهرآباد را برای نمایش هرچه بیشتر اقتدار دیپلماسی فرهنگی ایران به روی افکار عمومی بگشاید؛ اتفاقی که در وزارت فعلی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ماجرای ورود مهم‌ترین محموله تاریخی ایران در یک قرن اخیر نادیده گرفته شد و افکار عمومی از دانستن جزئیات ورود این اشیا محروم ماند.
استراتژی نخ‌نمای بالا بردن درجه حفاظتی برای ورود حفاظت شده آثار تاریخی ایران به کشور نه به‌دلیل اهمیت این رویداد که با هدف برپایی شوی تبلیغاتی وسیع‌تر در رونمایی امروز از الواح هخامنشی در موزه ملی ایران صورت گرفته است. الواح هخامنشی با خط هوایی آلمان به ایران وارد شده است که می‌تواند بیانگر تحویل مسافری این الواح از سوی مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو در پرواز عادی به تهران باشد.
اما از چگونگی ورود الواح هخامنشی به ایران که بگذریم نباید این نکته را از نظر دور داشت که سناریوی خودساخته وزارت میراث فرهنگی برای تحویل پنهانی الواح هخامنشی که می‌توانست با حضور گسترده رسانه‌های گروهی و نامحرم ندانستن افکار عمومی، غرور دیپلماسی فرهنگی ایران را به رخ جهان بکشد، به همراه بالا بردن ضریب حفاظتی تحویل الواح حتی برای خبرنگاران، با هر هدفی صورت گرفته باشد، نشانه فرصت‌سوزی رسانه‌ای در عرصه جهانی برای ایران است.
در این دیدگاه، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نتوانسته است آنطور که در شأن مهم‌ترین محموله باستانی ایران است، عمل کند و در شرایطی که تنها چند روز از بازگشت رئیس‌جمهوری از سفر به نیویورک گذشته بود، بازگشت الواح هخامنشی از آمریکا را به‌عنوان یک دستاورد مهم برای ایران به‌نمایش بگذارد.
