ضوابط تراکم فروشی و تغییر کاربری در طرح تفصیلی جدید

فاطمه امامی| قم - خبرنگار:

 طرح تفصیلی در شهرها سند بالادستی است که روند تحولات شهر در یک دهه را تعیین و ضوابط ساخت‌و‌ساز و کاربری‌ها را مشخص می‌کند. طرح‌های تفصیلی طبق قانون باید 10 سال یک بار تهیه شود و به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی برسند.
در این میان، اما همیشه این طرح‌ها تأمین‌کننده نظر همه مردم و دستگاه‌ها نیست. به همین دلیل است که کمیسیون ماده 5 در استان‌ها با ترکیب مشخص تشکیل می‌شود تا موارد مغایرت با طرح تفصیلی را بررسی کند و به آنها مجوز دهد.

اما معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم معتقد است این ظرفیت قانونی نباید برای بی‌اثر کردن طرح تفصیلی به کار گرفته شود.
«محسن بهشتی» با اشاره به درخواست‌های افزایش تراکم نسبت به طرح تفصیلی اظهار کرد: ما زمانی که طرح تفصیلی را تصویب و تراکم را کم می‌کردیم،   نارضایتی بخشی از مردم را هم پیش‌بینی می‌کردیم.

معاون استاندار قم معتقد است اگر کمیسیون ماده 5 از چارچوبی که در طرح تفصیلی گذاشته کوتاه بیاید،  درخواست‌ها برای نادیده گرفتن ضوابط هر روز بیشتر خواهد شد.

این بحث‌ها پس از مطرح شدن پرونده‌ای در کمیسیون ماده 5 شروع شد که مالک یک ساختمان ویلایی که در کنار ساختمانی نه‌طبقه درخواست ساخت‌و‌ساز داشت،  متوجه شده بود که طبق طرح تفصیلی جدید بیشتر از 4 طبقه تراکم نمی‌تواند داشته باشد. این موضوع موجب شکایت مالک شده و پرونده به کمیسیون ماده 5 رفته بود.

بهشتی در این زمینه گفت: همواره در امور شهری باید وحدت رویه‌ای را در نظر بگیریم. اگر به‌راحتی ضوابط طرح تفصیلی را نادیده بگیریم،  متقاضیان ساخت‌و‌ساز از ما همین توقع را خواهند داشت.

وی افزود: ما در کمیسیون ماده 100 هم این قانون را گذاشتیم که طبقه مازاد باید تخریب شود.
معاون استاندار قم در پاسخ به این موضوع که اختلاف طبقات فاحش در این پرونده را چطور باید جبران کرد گفت: ما ضابطه‌ای نداریم که در مورد اختلاف طبقات صحبت کرده باشد. اگر این ضابطه وجود داشت، موضوع فرق می‌کرد و اکنون هم نمی‌توانیم این ضابطه را ایجاد کنیم، چراکه یک سال گذشته و به متقاضیان دیگر چنین امتیازی تعلق نگرفته است.


ممانعت از تغییر کاربری باغ‌ها

پرونده دیگر در دهمین جلسه کمیسیون ماده 5 استان قم به تغییر کاربری یک قطعه باغ قدیمی در خیابان سمیه مربوط بود که وضعیت موجود آن درختی ندارد و مالک در گذشته با شهرداری توافق کرده است.

«غلامرضا جان قربان» معاون شهردار قم، درباره این موضوع گفت: توافقی سال‌ها پیش با مالک این زمین در شهرداری شده و شهرداری سهم خود را گرفته است، اما یک قسمت از باغ به خارج از محدوده رفته است که باید دوباره داخل محدوده بیاید.

 به گفته وی، اکنون باغی در آن محل نیست و در عمل درختی ندارد. 2 ساختمان ساخته‌ شده و یک قطعه وسط افتاده است.

اما معاون استاندار معتقد بود در صورت گرفتن این مصوبه،  مالک به دنبال قطعه بعدی خواهد آمد و دومینوی تغییر کاربری باغ‌ها به باغ اشراقی در خیابان سمیه هم خواهد رسید.

وی با اشاره به این‌که تصمیم‌های گرفته‌شده در حوزه شهرسازی باید مستحکم باشد افزود: وقتی کاربری مسکونی را تبدیل به کاربری سبز می‌کنیم، می‌دانیم که فشارها زیاد خواهد بود، اما نمی‌شود که دانه‌دانه دوباره همه را برگردانیم.


تغییر کاربری 5 هکتار باغ در 2 سال

اما «عباس پورمیدانی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم، به یک آمار در این جلسه اشاره کرد و گفت: در 2 سال گذشته، 5 هکتار فضای سبز شهری تبدیل به کاربری‌های دیگر شده است.

به عقیده وی، درآمد این تغییر کاربری باید در مسیر افزایش سرانه فضای سبز شهری استفاده شود.
پورمیدانی خطاب به نمایندگان شهرداری گفت: هر قدر که تغییر کاربری داده‌اید برای شهرداری درآمد داشته. حالا می‌توانید درصدی از همین مقدار را برای تملک باغ‌ها هزینه کنید.

بهشتی هم با اشاره به اهمیت بوستان‌های شهری افزود: یک سری بوستان‌های بزرگ حاشیه شهر خانوادگی است، اما بانوان و کودکان نمی‌توانند به طور مستقل از آنها استفاده کنند، در حالی که فضای سبز شهری باید برای تمام اقشار قابل استفاده باشد.

 وی معتقد است تغییر کاربری‌های ایجادشده در کمیسیون ماده 5 منافع مالی بسیاری برای شهرداری داشته است و این منافع باید محاسبه شود و به حساب سازمان پارک‌ها برود تا از محل آن برای توسعه فضای سبز شهری استفاده شود. معاون استاندار قم با اشاره به کمبود بسیار فضای سبز در محله‌های مرکزی قم و بافت فرسوده اظهار کرد: ما حتی در منطقه 4 که بهترین منطقه شهری است، کمبود فضای سبز داریم، چراکه سرانه منطقه 4 را بوستان علوی بالا برده که عددی کاذب است. در واقع بوستان‌های حاشیه شهر کارکرد بوستان شهری و کاربری سبز در واحد همسایگی را ندارند.

 «پیام جوادیان» مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم، هم در این جلسه با تأکید بر اهمیت فضای سبز شهری گفت: بازخوردی را که بوستان‌های شهری دارند اصلا بوستان‌های حاشیه شهر نمی‌توانند داشته باشند. از طرفی، ما با سیاست ایجاد فضای سبز در حاشیه شهر در حال افزایش تقاضای سفر و ایجاد ترافیک هستیم، در حالی که با تقویت فضای سبز شهری می‌توانیم این معضل را حل کنیم.

او معتقد است طرح تفصیلی فعلی هم حتی هکتارها فضای سبز به شهر بدهکار است و در صورت تغییر کاربری سبز،  این بدهی‌ها مدام افزایش پیدا خواهد کرد.


مخالفت با کاهش عرض خیابان‌های اطراف مسجد جمکران

مسأله تقلیل عرض خیابان ظهور در اطراف مسجد جمکران به 20 متر از موضوع‌های مطرح‌شده در طرح تفصیلی است. این خیابان در وضع موجود خود هم 20 متری است، اما در طرح تفصیلی به صورت یک خیابان 60 متری دیده شده است.
معاون استاندار قم در این زمینه معتقد است نباید کاهش عرض در اطراف مسجد جمکران اتفاق بیفتد، چراکه این فضاها مناسب برای کاربری‌های مختلف از جمله کاربری اقامتی هستند و عرض 20 متر برای این قضیه کم است.

«محسن بهشتی» افزود: شهرداری قم در نزدیکی این خیابان،  یک خیابان جدید در حال احداث دارد که آن را 60 متر در نظر گرفته است و تصمیم دارد زیر بار تعریض خیابان ظهور نرود.

«غلامرضا جان قربان» معاون شهردار قم، در این جلسه با اشاره به این‌که عبور و مرور به سمت مسجد جمکران پس از راه‌اندازی خیابان حجت از این خیابان انجام خواهد شد گفت: ایجاد 2 خیابان 60 متری به فاصله 100 متر توجیه ندارد.