ویتنام؛ آینه‌ جهنم تغییرات اقلیمی

تغییرات اقلیمی تا سال2050 میلادی، 140میلیون نفر را مجبور به مهاجرت خواهد کرد. شاید سال2050 دور به‌نظر برسد، اما برای ویتنامی‌ها، جهنم از همین حالا ساخته شده است؛ صدها هزار ویتنامی، به‌خاطر تغییرات شدید اقلیمی، مجبور به ترک دلتای مکانگ شده‌اند و شرایط، روزبه‌روز در حال بدتر شدن است.
به گزارش بی‌بی‌سی، در 10سال اخیر، صدها هزار نفر به‌خاطر سخت‌تر شدن شرایط زندگی مجبور به ترک این منطقه حاصلخیز شده‌اند و انتظار می‌رود شرایط نگران‌کننده حالا، در سال‌های پیش‌رو حتی بدتر شود. ویتنام یکی از آسیب‌پذیرترین کشورهای دنیا در برابر تغییرات اقلیمی است. اما ویتنامی‌ها تنها بخشی از جوامع بشری هستند که به‌خاطر تغییرات اقلیمی، ‌مجبور به جابه‌جایی هستند. در واقع، ‌تاریخ معاصر بشریت، هرگز شاهد این میزان جابه‌جایی اجباری نبوده است. بخش بزرگی از این جابه‌جایی‌ها، به‌خاطر تغییرات اقلیمی است و دلتای مکانگ ویتنام، مثال بارزی از بلایی است که تغییرات اقلیمی می‌تواند سر انسان بیاورد. این منطقه پست، خطوط ساحلی زیادی دارد و شبکه‌ای گسترده از آبراه‌های کوچک و بزرگ در آن در جریان است. به همین‌خاطر است که بالاآمدن سطح آب، این دلتا را عملا در خود غرق کرده است. در سال2016 وزارت کشاورزی ویتنام اعلام کرد که ممکن است در برخی مناطق، سالانه 30 تا 100متر از زمین‌های ساحلی به‌خاطر فرسایش از بین برود.
این منطقه 18میلیون نفر را در خود جای داده است. براساس گزارش‌های دولتی، نزدیک به یک‌میلیون و 300هزار نفر در 10سال گذشته از این منطقه مهاجرت کرده‌اند. دانشمندان در دانشگاه وان‌لانگ در ویتنام اعلام کرده‌اند که دلیل مهاجرت حداقل 20درصد آنها، تغییرات اقلیمی بوده است.
بالاآمدن سطح آب باعث شده نه‌تنها کشاورزی به‌شدت آسیب ببیند، که زندگی عادی مردم هم به خطر بیفتد. در میانه ماه جولای، 2خانه در این منطقه به‌خاطر بالاآمدن سطح آب، به یکباره ویران شد و ساکنان آن خوش‌شانس بودند که جان خود را از دست ندادند. انگوین وان‌لونگ ساکن یکی از این خانه‌ها می‌گوید: «آب و هوای این منطقه به‌شدت تغییر کرده است. جریان آب، بدون آنکه ما متوجه شویم، به نزدیکی مناطق مسکونی رسیده، خاک را سست و خانه‌ها را آسیب‌پذیر کرده است.»
ویرانی این 2خانه، ساکنان محلی را به‌شدت ترسانده و بسیاری از آنها، به این فکر افتاده‌اند که برای زندگی، به مناطق دیگر بروند.
دکتر لتی کیم اونا از دانشگاه وان‌لانگ درباره مهاجرت مردم به دیگر مناطق ویتنام به‌خاطر تغییرات اقلیمی می‌گوید: «تأثیر تغییرات بسیار زیاد است. خشکسالی و دماهای بالا، رانش زمین و سیل اثرات زیادی داشته‌اند اما من فکر می‌کنم مهم‌ترین خطر، شوری آب است. شوری آب، به‌شدت روی فعالیت‌های کشاورزی تأثیر می‌گذارد. وقتی که مردم کار و پول نداشته باشند، مجبورند که به جای دیگری بروند. تغییرات اقلیمی، روزبه‌روز قوی‌تر می‌شود.»
بدترین جنبه تغییرات اقلیمی، در ویتنام و سراسر دنیا، این است که بیشترین تأثیر را روی فقیرترین قشر جوامع می‌گذارد. این قشر از جامعه به‌خاطر نبود امنیت غذایی، درآمدهای پایین و نبود شرایط امن زندگی، بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر تغییرات اقلیمی دارند.
فا تی هانگ، یک کشاورز در منطقه دلتای مکانگ، تمایلی ندارد خانه‌اش را ترک کند و به شهرهای بزرگ‌تری برود. اما شرایط کشاورزی، چندان برای او رضایت‌بخش نیست؛ «به‌جای 3بار در سال، تنها 2بار می‌توانیم کشت کنیم. هیچ تضمینی هم نیست که محصولات خوبی داشته باشیم.»
زمین‌های شور و اسیدی، به دشمن شماره‌یک کشاورزی در دلتای مکانگ تبدیل شده‌اند و برخلاف خانواده فا تی هانگ، کشاورزان زیاد دیگری به فکر مهاجرت به شهرهای بزرگ هستند. مهاجرت آنها، باعث افزایش جمعیت شهرهای بزرگ می‌شود و تأثیرات عمیقی در این منطقه خواهد داشت.
بخشی از مشکلات در دلتای مکانگ، دست‌ساخته بشر است؛ احداث سدهای متنوع در مناطق بالادستی دلتای مکانگ در ویتنام و تایلند و دیگر کشورها، بر سطح آب شیرین در این منطقه اثر مستقیم گذاشته و کشاورزی و ماهیگیری رودخانه‌ای را از رونق انداخته است.
اتفاقی که در ویتنام می‌افتد، منحصر به این کشور نیست و بانک جهانی پیش‌بینی کرده که در سال2050 بیش از 140میلیون انسان به‌خاطر تغییرات اقلیمی، ‌مجبور به جابه‌جایی و مهاجرت داخلی خواهند شد.
بانک جهانی در گزارشی که بهار امسال منتشر کرده، هشدار داده است که چنین حجمی از مهاجرت اجباری به‌خاطر تغییرات اقلیمی‌، می‌تواند به یک بحران انسانی تبدیل شود و پروسه توسعه در کشورهای مختلف را با تهدید مواجه کند. «مهاجران اقلیمی»، براساس این گزارش، بعد از مهاجرت به شهرهای بزرگ‌تر، در یک محیط جدید قرار می‌گیرند و با ریسک‌های دیگری مواجه خواهند شد.
بانک جهانی در این گزارش توصیه کرده که برای مقابله با این وضعیت بحرانی، باید تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای قطع و برنامه‌های توسعه‌ای، با محوریت تغییرات اقلیمی بازتعریف شود.