اعتماد جوامع بین‌المللی به طرح‌های احیای دریاچه ارومیه

معاون محیط ‌‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌‌زیست کمک 6 میلیون دلاری برای احیای دریاچه ارومیه در ۶ مرحله را دلیل اعتماد مجامع بین‌المللی عنوان کرد. «احمدرضا لاهیجان‌زاده» به ایرنا گفت: از مدتی قبل طرحی با مشارکت بخش عمرانی سازمان ملل و دولت جمهوری اسلامی ایران برای احیای تالاب‌ها شروع شده که دریاچه ارومیه و چند تالاب اقماری آن در آذربایجان ‌غربی یکی از استان‌های پایلوت کشور در اجرای این طرح است.

وی افزود: در این طرح کمک‌های بین‌المللی در قالب ۶ مرحله و در هر مرحله یک میلیون دلار برای احیای دریاچه ارومیه هزینه شده که دولت نیز معادل این مبلغ را برای این منظور اختصاص داده است. در این طرح کمک‌های بین‌المللی در کنار اعتبارات پیش‌بینی‌شده دولت، زمینه را برای مشارکت جوامع محلی برای احیای دوباره دریاچه ارومیه و تالاب‌های اقماری فراهم کرده است که در صورت موفقیت در سایر استان‌های کشور نیز اجرا می‌شود.

لاهیجان‌زاده بیان کرد: در اجرای این طرح ضمن احیای دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌های اقماری آن، اعتماد جوامع بین‌المللی بیشتر جلب می‌شود و این باعث خواهد شد در آینده کمک‌های بیشتری به احیای تالاب‌های کشورمان انجام شود و از سوی دیگر، مشارکت بخش‌هایی از مردم در احیای تالاب‌ها، موجب مشارکت سایر اقشار جامعه نیز می‌شود. این نوع مشارکت مردم در احیای تالاب‌ها نوعی حرکت از پایین به بالا است و باعث تغییر نگاه مردم به نقش دولت در زمینه مدیریت و حفاظت از محیط‌ زیست و معطوف به مشارکت مردم شده است.


برداشت نمک برای احیای دریاچه

معاون محیط ‌زیست انسانی سازمان محیط ‌زیست هم با اشاره به این‌که هم‌اکنون به کمک سازمان محیط زیست 2 ناحیه شناسایی شده که اجازه دهد برای افزایش طول عمر دریاچه، نمک‌ها از کف دریاچه برداشته شود اظهار کرد: هم‌اکنون از تمامی دریاچه‌های مشابه دریاچه ارومیه در جهان نمک برداشت می‌شود و بر این اساس، در 5 سال گذشته یکی از مصوبات سازمان محیط زیست استحصال صنعتی از نمک دریاچه ارومیه به لحاظ ملاحظات زیست‌محیطی بود.

«مسعود تجریشی» افزود: سپس دستورالعملی در سازمان محیط ‌زیست تهیه شد که در قانون پیشین برداشت را منع می‌کرد و بنابراین برداشتی صورت نمی‌گرفت و اگر هم صورت می‌گرفت، به صورت غیرصنعتی برداشت می‌شد و حتی در صورت برداشت صنعتی، منافع حاصل از آن به دریاچه ارومیه بازنمی‌گشت.

وی بیان کرد: در مرداد سال گذشته و زمانی که قانون برنامه ششم توسعه ابلاغ شد، این منع قانونی برداشته شد و مطالعاتی که مشاوران خارجی با ایرانیان روی انتقال آب خزر انجام دادند مدل‌سازی‌های انجام‌شده نشان داد که در 500 سال آینده، اگر وضعیت به همین صورت باقی بماند، کف دریاچه بالا می‌آید و پلایا (اقلیم خشک و ویژگی قلیایی زیاد و پوشش گیاهی بسیار کم) می‌شود.

تجریشی با اشاره به این‌که در سازمان محیط‌ زیست مقرر شد که برای افزایش طول عمر دریاچه ارومیه بخشی از نمک دریاچه برداشته شود افزود: در این مورد مطالعاتی که با کمک سازمان زمین‌شناسی انجام شد مشخص کرد که در دهه 70 شمسی در بیشتر نقاط دریاچه، اصلا نمکی در کف آن وجود نداشت. پس از خشک شدن دریاچه و ورود کمتر آب و تبخیر بیشتر در برخی مناطق دریاچه ارومیه، نمک آن تا 5 متر تجمع می‌یابد و باید به لحاظ افزایش عمر دریاچه، نمک دریاچه را برداشت کرد.

این مسئول بیان کرد: هم‌اکنون مطالعات مربوط به آن تکمیل شده تا کمک کند که در کجا تجمع نمک بیشتر است و هم‌اکنون به کمک سازمان محیط زیست، 2 ناحیه شناسایی شده که اجازه دهد برای افزایش طول عمر دریاچه، نمک‌ها از کف دریاچه برداشته شود و همزمان نیز هماهنگی با سازمان برنامه و بودجه انجام شده تا بخشی از برداشتی که صورت گرفته بتواند به احیای دریاچه ارومیه بینجامد.

معاون محیط ‌زیست انسانی سازمان محیط‌ زیست گفت: بنابراین، قانون این موضوع وجود دارد، اما یکی- دو سال وقت نیاز دارد تا بتوان ضوابط آن را در کنار هم گذاشت و سرمایه‌گذاران مناطق را شناسایی کرد و بتوان نمکی برداشت کرد که عمر دریاچه را افزایش دهد تا دریاچه مسطح نشود. وی با اشاره به این‌که در 2 سال گذشته 10 میلیارد تن نمک در دریاچه ارومیه وجود داشت اظهار کرد: هم‌اکنون نیز بیش از 5 میلیارد تن نمک در دریاچه وجود دارد.