ماجرای فیلتر دوده و یک سوال بی‌پاسخ
سیدمحمد فخار _ خبرنگار
این روزها از دفتر رئیس‌جمهور تا ابرشرکت‌های خودروساز، از شوراهای شهر تا رسانه‌ها و حتی افکار عمومی همه در پی پاسخ به این پرسش هستند که سرنوشت مصوبه فیلتر دوده چه می‌شود؟
حال هوا بد است. با آغاز 6ماه دوم سال، لشکری از ذرات معلق برای ورود به ریه 40میلیون شهروند در شهرهای بزرگ کشور به صف شده‌اند. این قصه را باید با غصه خواند که بسیاری از بیماری‌های رایج و مهلک کشور زیر سر همین ذرات کشنده نادیدنی است. آلودگی هوا برای هر کس به تناسب ترددی که در هوای آزاد دارد، بلایی به همراه می‌آورد. دیگر پای سرفه و نفس تنگی در میان نیست. ریزذرات سلامت همه اعضای بدن را هدف گرفته‌اند. تریبون‌های اقتصادی جهان از اثرات میلیون دلاری آلاینده‌ها می‌گویند اما ارزش مرگ و زندگی عزیزان‌مان را با کدام عدد و رقم تخمین می‌زنیم؟ تنها راه برای نفوذ نکردن ذرات معلق به عمق ریه‌ها، پیشگیری از انتشار آنهاست. برای خودروهای سواری، طرح‌های کنترلی بسیاری اجرا شده و می‌شود. موتورسیکلت‌ها هم که به‌علت آنکه در اختیار قشر ضعیف هستند، همواره برای خفه‌کردن مردم، چتر حمایتی دارند. می‌ماند وسایل نقلیه دیزلی که از قضا سهمی فزاینده در انتشار ذرات معلق و سایر آلاینده‌ها دارند. آمارها می‌گوید بیش از یک‌سوم آلودگی هوای شهرهای بزرگ کشور زیر سر این وسایل نقلیه است. دود اتوبوس‌ها و کامیونها در سایه فرسودگی، برای مردم سرطان هدیه می‌آورد. تجزیه خروجی اگزوز یک وسیله نقلیه دیزلی شامل بزرگ‌ترین منابع کربن سیاه است؛ ماده‌ای مهلک که سرطان‌زا بودنش از بدیهیات علمی جهان است. علاوه بر این حدود 200ماده سمی دیگر از این اگزوز به‌طور مستقیم وارد هوا می‌شود. دولت برای مهار این بحران در سال93 به چاره‌ای جهانی رو آورد که فیلتر دوده (DPF) نام داشت. خودروساز ملزم شد محصول تولیدی یا وارداتی خود را با چنین فیلتری مجهز کند. فیلتر دوده اگر گازوئیل یورو4 دریافت کند، 99درصد خروجی‌های دیزل را پالایش می‌کند و اثری فوق‌العاده بر بهبود کیفیت هوا دارد.
3سال پیش دولت وزارت نفت را مکلف کرد گازوئیل یورو4 تولید و توزیع کند و از سال96 این مهم در شهرهای بزرگ و اطراف آن عملیاتی شد. این برگ برنده‌ای بزرگ به نفع سلامت مردم بود. آخرین پالایش‌ها نشان می‌دهد هنوز توزیع این گازوئیل با کیفیت بالا و به دور از گوگرد‌های بالا ادامه دارد اما فیلتر دوده پابه پای این پیشرفت جلو نرفت. نگارنده به‌شخصه در جلساتی حاضر بودم که مسئولان مربوطه 3سال پس از تصویب قانون فیلتر دوده و فارغ از انجام هیچ اقدامی، در آن ابراز نگرانی می‌کردند نکند کامیونها با فیلتر دوده آتش بگیرند! در همان سال بود که کشورهای درجه 3دنیا نیز به صرافت نصب این فیلترها افتادند و انجامش دادند. آن زمان قیمت هر فیلتر دوده، 20میلیون تومان بود. این قانون حالا 5سال است زمین مانده و قیمت هر فیلتر دوده به بیش از 70میلیون تومان رسیده است. هنوز از نظر اقتصادی نصب آنها توجیه دارد اما خودروسازان نامه نوشتند که معاون اول رئیس‌جمهور به‌علت تحریم، نصب فیلتر دوده را لغو کند. با این نامه هم موافقت شد اما پاسخ این پرسش که سلامت مردم در روزهای تحریم چه می‌شود را هنوز کسی نمی‌داند.
در همینه زمینه :
