مسکن و کالای اساسی کارگران روی میز شورا

سرانجام پس از 2هفته تأخیر، دعوتنامه شرکت در دویست‌و‌هشتاد و پنجمین جلسه شورای‌عالی کار برای شرکای اجتماعی ارسال شد و قرار است فردا، سه‌شنبه، جلسه این شورا با دستور کار بررسی راهکارهای «تقویت تعاونی‌های مسکن و مصرف کارگران»، «تأمین مسکن مشارکتی کارگران» و «تأمین کالاهای اساسی کارگران توسط تعاونی‌های توزیع» برگزار شود.

به گزارش‌ همشهری، بیش از یک سال است که تشکل‌های کارگری از شورای‌عالی کار خواسته‌اند راهکاری برای جبران هزینه‌های تحمیل‌شده به معیشت کارگری ارائه دهد و زمینه ایجاد توافقی میان نمایندگان دولت و کارفرما با نمایندگان کارگری را فراهم آورد اما تاکنون این درخواست‌ها به‌جایی نرسیده است.

در ادامه، نمایندگان کارگری با به‌روزرسانی درخواست‌های قبلی خود، کمک به کارگران در تأمین مسکن و کالاهای اساسی را خواستار شدند و مقرر شد این درخواست‌ها با حضور شرکای اجتماعی و معاونان وزیر کار در جلسه شورای‌عالی کار بررسی شود. حالا اما، دعوتنامه این شورا برای برگزاری جلسه در سه‌شنبه آینده صادر شده و هر دو درخواست کارگران برای تأمین مسکن و کالاهای اساسی در دستور کار قرار گرفته است. از سوی دیگر، به‌واسطه اینکه پیش‌تر کارگران تأکید داشتند کمک به جامعه کارگری از مسیر توانمند‌کردن تعاونی‌های کارگری صورت بگیرد، بررسی راهکارهای تقویت تعاونی‌های مسکن و مصرف کارگران نیز در دستور کار این جلسه قرار گرفته است.

کارگران چه می‌خواهند؟
2هفته پیش قرار بود جلسه شورای‌عالی کار برگزار شود، اما با تأخیر 2هفته‌ای، برگزاری نشست این شورا به فردا موکول شده است. در آن زمان علی خدایی، نماینده کارگران در شورای‌عالی کار به همشهری گفته بود طرف‌های کارگری 2پیشنهاد برای تأمین مسکن و کالاهای اساسی موردنیاز کارگران از مسیر تعاونی‌های کارگری به دبیرخانه این شورا ارسال کرده‌اند و همچنان بر حل مشکلات کارگری بدون افزایش دستمزد تأکید دارند. خدایی می‌گوید: مسکن در سبد هزینه‌های کارگران سهم بسیار بالایی دارد و تاکنون نیز برای کاهش این هزینه اقدام مؤثری صورت نگرفته است درحالی‌که دولت برای کارکنان خود و اقشار ضعیف برنامه‌های تأمین مسکن در دستور کار دارد. در این وضعیت به‌نظر می‌رسد هدایت کمک‌های دولتی به تعاونی‌های کارگری می‌تواند یک گام روبه‌جلو برای کمک به جامعه کارگری باشد. نماینده کارگران در شورای‌عالی کار می‌گوید: اصلاح ساختار تعاونی‌های مسکن کارگری، تشکیل نهادی سه‌جانبه برای نظارت بر تعاونی‌ها و اعطای تسهیلات بانکی به تعاونی‌ها ازجمله مواردی است که نمایندگان کارگران در شورای‌عالی کار پیگیری می‌کنند. خدایی همچنین اصلاح فرایند توزیع کالاهای اساسی وارد‌شده با ارز دولتی را ازجمله پیشنهاد‌های کارگران عنوان می‌کند که به تأمین نیاز خانوارهای کارگری با هزینه پایین کمک می‌کند. او تأکید می‌کند که پیشنهاد مشخص کارگران در این زمینه، استفاده از ارز ترجیحی برای تأمین کالاهای موردنیاز کارگران و توزیع درست این کالاها در میان کارگران است. به عقیده خدایی، باید سازوکار درستی برای حمایت از کارگران در زمینه تأمین کالاهای اساسی صورت گیرد و احیای تعاونی‌ها و قدرتمند‌کردن آنها، یکی از راهکارهایی است که با استفاده از آن می‌توان حمایت‌ها از کارگران را مؤثر و هدفمند کرد.

دولتی‌ها چه می‌گویند؟
بازخوانی شرح جلسات شورای‌عالی کار در یک سال گذشته نشان می‌دهد در بسیاری موارد نمایندگان دولت نظری همراستا و نزدیک به نمایندگان کارگری داشته‌اند و اغلب مواقع خواسته‌های آنها را تأیید کرده‌اند اما هیچ‌گاه گام مؤثری برای محقق‌شدن خواسته‌های کارگران برای جبران هزینه‌های معیشت برنداشته‌اند. حالا در شرایطی که قرار است یکی از جلسات سرنوشت‌ساز شورای‌عالی کار برای تعیین تکلیف خواسته‌های کارگری برگزار شود، معاون تعاون وزیر کار، به‌عنوان یکی از دعوت‌شدگان به این جلسه جزئیاتی از مواضع نمایندگان دولت در این جلسه را تشریح کرده است. محمد کبیری، معاون تعاون وزیر کار درباره پیشنهاد‌های حوزه تعاون وزارت کار در جلسه شورای‌عالی کار به تسنیم می‌گوید: با توجه به اینکه تعاونی‌های مسکن همواره دچار مشکلات مدیریتی و تأمین مالی بوده‌اند، تفاهمنامه‌ای ‌با بانک توسعه تعاون منعقد شده تا از این طریق مشکل تأمین مالی اعضا برای تکمیل پروژه‌های مسکن تعاونی‌های مسکن حل شود.
کبیری می‌افزاید: در روال فعلی تعاونی‌های کارگری، گاهی برخی از اعضا سهم خود را نمی‌پرداختند و این مسئله باعث می‌شد اتمام کار پروژه با تأخیر مواجه شود اما با تفاهمنامه شرایطی مهیا می‌شود که اگر اعضای تعاونی نتوانند سهم خود را پرداخت کنند، بانک موظف است پیمانکار را تأمین مالی کند تا پروژه تکمیل شود و در مقابل این مبلغ را به‌صورت تسهیلات از فرد دریافت می‌کند. به گفته او، برای حل مشکل تأمین مالی منظم پروژه‌ها، بانک توسعه تعاون هزار میلیارد تومان تسهیلات برای تکمیل پروژه‌های مسکن تعاونی‌های مسکن درنظر گرفته ‌‌و ممکن است این پیشنهاد با پیشنهادهای احتمالی دولت در شورای‌عالی کار تلفیق شود.
به گزارش همشهری، بررسی راهکارهای تأمین کالاهای اساسی کارگران توسط تعاونی‌های توزیعی نیز یکی دیگر از دستور جلسات شورای‌عالی کار است که طبق گفته معاون تعاون وزیر کار، باید با افزایش راندمان سیستم و نظام توزیع تعاونی انجام شود. کبیری می‌گوید: برای این کار با شرکت بازرگانی دولتی تفاهمنامه‌ای منعقد شده تا کالاهای اساسی طی تفاهمنامه‌ای در اختیار اقشار آسیب‌پذیر و تعاونی‌ها قرار بگیرد و طرحی هم از سوی اتاق تعاون ایران برای نظام هوشمند توزیع کالای اساسی طراحی شده ‌که در حال بررسی است.

   چالش کارگران و حق وتوی کارفرمایان

در نشست آتی شورای‌عالی کار تا جایی که پیشنهاد‌های ارائه‌شده برای تأمین مسکن و کالاهای اساسی موردنیاز کارگران و تقویت تعاونی‌های کارگری هزینه اضافه‌ای برای کارفرمایان به همراه نداشته باشد، با آن مخالفتی ندارند و البته همواره تأکید می‌کنند که وضعیت نامساعد معیشت کارگری ناشی از بی‌توجهی دولت به انجام تکالیف خود بوده است. ازاین‌رو هر پیشنهادی که دولت در این نشست ارائه دهد، از منظر کارفرمایان یک انجام‌وظیفه بوده و باید انجام شود. چالش کارگران در این نشست، پیشنهاد‌هایی است که می‌تواند به‌نوعی برای کارفرمایان هزینه‌ای به همراه بیاورد؛ چراکه در این صورت نمایندگان کارفرمایی بی‌درنگ آن را وتو خواهند کرد و توجیه همیشگی آنها نیز افزایش هزینه‌های تولید، ورشکستگی و تعطیلی بنگاه‌‌های اقتصادی و تهدید به بیکار‌شدن نیروی کار موجود خواهد بود. بر این اساس باید امیدوار بود 2 درخواست ارائه‌شده از سوی کارگران، این‌بار با همت دولت پذیرفته شود.