بزرگداشت نام و مرام شهدا با مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی

پیروز حناچی _ شهردار تهران

در حیات انسان‌ها و به‌خصوص در فرهنگ دینی ما، جان انسان‌ها حرمت فراوان دارد. زندگی عطیه الهی است. ارزش‌های اندکی در جهان هستی آنقدر مهم‌اند که بتوان زندگی را در پای آنها قربانی کرد. در فرهنگ شیعی سیدالشهدا(ع)، نماد تام و تمام قربانی کردن حیات در پای چنین ارزش‌هایی است. این فرهنگ حسینی است که تشیع را در طول تاریخ زنده نگاه داشته است. همانگونه که امام‌خمینی(ره) فرمود، «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است». 

تأملی در کلام امام‌حسین(ع) نشان می‌دهد که در رأس ارزش‌هایی که او بر سر آنها ایستاد و با شهادت خود، پیام دفاع از آنها را بر تارک تاریخ ثبت کرد، مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی قرار داشته است؛ جایی که حضرت فرمود «إِنِّیْ لا أَرَیَ الْمَوْتَ إِلَّا سَعَادَةً وَالحَیاةَ مَعَ الظّالِمِینَ إِلّا بَرَما» (من مرگ را جز سعادت و زندگی با ظالمین را به‌جز مایه بدبختی نمی‌بینم)، جایی که پای ظلم‌پذیری در جامعه به میان می‌آید، ادامه حیات معنای خود را از دست خواهد داد.

فلسفه قیام امام‌حسین، در امتداد بعثت پیامبران، دعوت مردم برای برپاداری عدالت و مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی بود. بنابراین شهید نماد هر گروهی است که در مسیر پیامبران یعنی عدالت‌خواهی و مبارزه با ظلم پایداری ورزد. به همین اعتبارِ ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی مردم ایران است که شهید، نماد همه مردم ایران بوده و هست. نه می‌توان شهید را از جامعه ایران حذف کرد و نه می‌توان آن را به نفع این گروه و آن گروه مصادره نمود.
در دوران معاصر، جنگ ما جنگ نبود، مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی‌‌ بود. ظلمی که زورگویان جهانی پشت رژیم بعث عراق، خواستار تحمیل آن به ملت ایران بودند. شاید جنگ یکی از دشوارترین تجربه‌های زندگی بشری باشد، اما آنجا که جنگ هدفی مقدس و والا را دنبال می‌کند، سختی‌ها و تلخی‌های آن تبدیل به لحظات ناب و به‌یادماندنی و الگوساز می‌شود. جنگ ما نیز دفاع از شرف و انسانیت و اسلام محمدی بود. دفاع‌مقدس مظهر مقاومت، رشادت، ایثار و ازخودگذشتگی و شهادت با دستان خالی و امکانات نابرابر بود.

این خودباوری و اعتمادبه‌نفس جوانان رشید کشور بود که عدم‌توازن در حوزه امکانات را جبران می‌کرد. در این جنگ برای رزمندگان ما غیرممکن وجود نداشت. نیروهای ما در دشوارترین شرایط، بر ناامیدی غلبه می‌کردند، امید می‌آفریدند و راه‌های جدیدی می‌گشودند. آنها یا راهی می‌ساختند یا راهی می‌گشودند و غیرممکنی وجود نداشت. در حالی‌ که ما در هیچ دوره‌ای از جنگ حتی کسری از امکانات و حمایت‌هایی را که دولت عراق از آنها برخوردار بود نداشتیم. اما اراده پولادینی داشتیم که همه نابرابری‌ها را جبران می‌کرد؛ اراده پولادینی که ناشی از همزمانی 2جهاد اکبر و جهاد اصغر در سیروسلوک رزمندگان و جانبازان و در رأس همه شهدای گرانقدر آن بود؛ آنان که به‌دور از هیاهو و ریا و تزویر با خدای خویش معامله کرده‌اند و می‌کنند و از ملامتگران و اربابان زر و تزویر و زور بیم نداشتند و نخواهند داشت و همچنان در پی‌ کسب معرفت و رسیدن به لقای حضرت حق‌اند. در این جنگ همه اقشار، جنسیت‌ها و رده‌های سنی حضور داشتند؛ مرد و زن و پیر و جوان. اراده جمعی، وحدت کلمه‌ای در برابر دشمن می‌ساخت که پذیرش هرگونه ظلمی را از طرف ملت ایران ناممکن می‌کرد. ما در جنگ یک تنِ واحد بودیم.

امروز که به برکت شهادت آنها، استقلال کشور حفظ شده، معنای واقعی تداوم راه آنها و گرامیداشت نامشان را باید در تداوم راه شهدا در مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی بدانیم. آنچه امروز ما را در تداوم واقعی راه شهدا قرار می‌دهد، مبارزه با فسادی است که متأسفانه در این سال‌ها، به دلایل مختلف نه فقط در بخش‌هایی از ساختار بوروکراتیک اداره شهر که در اداره کشور نیز راه یافته است. ما چنین مبارزه‌ای را برای ممانعت از تضییع حقوق مردم آغاز کرده‌ایم. زمین و آسمان و فضاهای عمومی شهر، اموال مردم‌اند و ما حق نداریم حق برابرِ همه مردم در بهره‌مندی از این اموال را ضایع کنیم. ما حق نداریم با تداوم شیوه‌های نادرست درآمدزایی برای شهر، به فاصله طبقاتی و نابرابری در شهر دامن بزنیم و نسبت به حقوق بی‌قدرتان و مستضعفان جامعه بی‌تفاوت باشیم. ما هم نام شهدا را در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر گرامی خواهیم داشت و هم با مبارزه با فساد و بی‌عدالتی از راه و منش آنها در جامعه دفاع خواهیم کرد.
امروز که به یاری پروردگار فرصت خدمت برای همه ما به‌واسطه آن تجربیات گرانقدر فراهم گردیده، با تلاش و خدمت صادقانه و خالصانه از جانفشانی‌ها و رشادت‌ها و شهادت‌ها حفاظت و صیانت خواهیم نمود.
در همین جهت از همه کسانی که دلسوزانه نسبت به گرامیداشت نام شهدا در کوچه و خیابان‌های شهر، همواره حساسیت نشان می‌دهند، دعوت می‌کنیم همین حساسیت را در کنار ما در تداوم راه و منش شهدا در مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی نیز پیگیری کنند. فقط با یک اراده ملی و عبور از تنش‌های سیاسی و جناحی است که می‌توانیم راه و منش شهدا را در ترازی ملی و آرمانی دنبال کرده و به آن افتخار کنیم. ان‌شاءالله 
إِنْ أُرِیدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِیقِی إِلَّا بِاللَّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ (من قصدی جز اصلاح [جامعه] تا آنجا که بتوانم ندارم و توفیق من جز به [یاری] خدا نیست؛ بر او توکل کرده‌ام و به سوی او بازمی‌گردم) (هود-88)