فرصتهای حضور در گردهمایی جهانی
حسن بهشتیپور_ کارشناس روابط بینالملل
نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل که از اواخر سپتامبر قریب به یکماه برگزار میشود، فرصتهای کمنظیری در اختیار کشورها قرار میدهد تا دیدگاهها، مواضع و مسائل مورد نظر خود را در جامعه جهانی و از تریبون این سازمان جهانی مطرح کنند؛ از آنجا که اخبار و گزارشهای مرتبط با نشستهای مختلف سازمان ملل مورد توجه افکار عمومی در سطح جهان است و بازتابهای گستردهای دارد، حضور در این نشستها و بهرهبرداری از فرصتهای آن، جذابیت ویژهای برای دولتها ایجاد میکند.
یکی از جذابیتهای ویژه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، مذاکرات دوجانبه و یا چندجانبه میان رهبران کشورهای مختلف است؛ در شرایط عادی هرگونه دیدار روسای جمهور، وزرای خارجه و نخستوزیران کشورها با هزینهها، تشریفات، مقدمات و رعایت پروتکلهای پیچیده همراه است، اما گردهمایی سران کشورها در نیویورک این امکان را برای دولتها بهوجود آورده است تا با کمترین زمان و هزینه ممکن و فارغ از تشریفات و پروتکلهای معمول بتوانند برای انجام دیدارها و مذاکرات در عالیترین سطوح با یکدیگر اقدام کنند.
اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل از طرفی این فرصت را برای کشورها فراهم آورده است تا آنها دیدگاهها و مواضع خود درباره طیفی از مهمترین موضوعات روز دنیا مانند آلودگی هوا، محیطزیست کره زمین، خلع سلاح، حقوق بشر و... را در نشستهای تخصصی به اشتراک بگذارند و دغدغهها و راهکارهای خود را در این زمینهها مطرح کنند.
اجلاس سازمان ملل سالانه این فرصت را در اختیار هیأت ایرانی قرار میدهد تا در بخش دیپلماسی عمومی نیز فعالیتها و اقداماتی را انجام دهند؛ حضور و سخنرانی در جمع نخبگان ایرانی و غیرایرانی و مصاحبه و گفتوگو با شبکههای بینالمللی و رسانههای پرمخاطب دنیا فرصتهای قابل توجهی را در اختیار هیأت ایرانی قرار میدهد تا با افکار عمومی جهان ارتباط برقرار کرده و سیاستهای جمهوری اسلامی ایران را از طریق آنها تبیین کنند.
تبیین سیاستهای کشور در موضوعات هستهای، امنیت منطقه و خلیجفارس یک امر ضروری است که میتواند در راستای خنثیسازی تبلیغات ایرانهراسی مؤثر باشد. طرح گفتمانهایی مانند «گفتوگوی تمدنها» و یا «جهان عاری از خشونت» که در دورهها و سالهای گذشته مطرح شدند از ظرفیتهای قابل توجهی در حوزه دیپلماسی عمومی برخوردارند اما متأسفانه چنانکه باید، به آن پرداخته نشد و مورد پیگیری قرار نگرفت. گفتمانهایی که مسائل و دغدغههای مشترک جهانی را تحت پوشش قرار میدهد باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد. طرح گفتمانهای مشابه از طرف هیأت ایرانی در شرایطی که سنگینترین تحریمها، هجمهها و اتهامات از سوی آمریکا و متحدانش علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح است، میتواند ظرفیتهای قابل توجهی در حوزه دیپلماسی عمومی تولید کند؛ بهواسطه این گفتمانها ما میتوانیم تبیین کنیم که امروزه چه کسانی خشونت را در جهان ترویج میکنند، چه کسانی میلیاردها دلار اسلحه در مناطق بحرانی جهان میفروشند و سودهای هنگفت میبرند و چه کسانی از تخریب تاسیسات نفتی و پالایشگاهها و بازسازی آنها بهره میبرند.
معرفی اینکه چه کسانی بمب و موشک بر سر مردم یمن میریزند و چه کسانی مسئول بحرانآفرینی در مناطق مختلف جهان هستند، بسیار مهم است؛ سهم کمپانیهای اسلحهسازی و نفتی در این بحرانآفرینیها اهمیت ویژهای دارد که میتواند بهعنوان محورهای دیپلماسی عمومی مورد توجه هیأت ایرانی در نیویورک قرار بگیرد.