کشورهایی با ارز مجازی ملی

سمیرا رحیمی/روزنامه‌نگار

ارزهای رمزگذاری‌شده به سراسر جهان نفوذ کرده‌اند؛ چه دولت‌ها استفاده از آنها را قانونی اعلام کرده‌باشند چه غیرقانونی. همچنین اینطور به‌نظر می‌آید که شهروندان کشورهای درگیر بحران، علاقه بیشتری به بهره‌برداری از فواید پول دیجیتال تمرکززدایی‌شده دارند تا شهروندان کشورهای توسعه‌یافته.
براساس نتایج پژوهش و نظرسنجی‌ای که وب‌سایت آماری استاتیستا در سال2019 انجام داده‌است، ضریب نفوذ ارزهای رمزگذاری‌شده میان شهروندان کشورهای ترکیه، برزیل، کلمبیا، آرژانتین، آفریقای جنوبی، مکزیک، شیلی، چین، اندونزی و اسپانیا از بالاترین میزان برخوردار است. اگرچه ونزوئلا در نتایج این پژوهش جایی ندارد  اما این کشور یکی از معدود کشورهای جهان است که سازگاری قابل توجهی با ارزهای رمزگذاری شده داشته‌است. درحال حاضر بیش از 200کسب و کار رسمی، پرداخت‌های بیت‌کوینی را در کاراکاس و دیگر شهرهای بزرگ این کشور به رسمیت می‌شناسند و اینطور به‌نظر می‌آید تجارت‌های بیشتری به پذیرش بیت‌کوین و دیگر ارزهای رمزگذاری‌شده رو‌آورند. دولت این کشور حتی تا جایی پیش رفت که ارز رمزگذاری‌شده رسمی و ملی‌اش را با پشتوانه نفت و منابع معدنی خود در سال2018 با نام پترو ارائه کرد؛ ارزی که ظاهرا از نظر اقتصادی و در بستر داد‌و‌ستد‌های تجاری چندان کارآمد عمل نکرده‌است.
دولت جزایر مارشال دولت دیگری است که باهدف بهبود وضعیت اقتصادی خود طرح ایجاد ارز رمزگذاری‌شده ملی‌اش را در سال2018 ارائه کرد. دولت جزایر مارشال با تصویب قانونی، ارز مجازی SOV را به‌عنوان واحد رسمی پول خود اعلام کرد؛ پولی که از پشتیبانی دولت برخوردار خواهد بود و سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی را به سوی خود جذب خواهد‌کرد.
اکوادور، چین، سنگال، سنگاپور و تونس از دیگر کشورهایی هستند که طرح‌هایی برای ایجاد ارز رمزگذاری‌شده ملی در دست اجرا دارند و استونی، ژاپن، فلسطین، روسیه و سوئد نیز به‌زودی به این کشورها می‌پیوندند. با این‌همه، این ارزهای مجازی هنوز به‌صورت رسمی به‌کار گرفته نشده‌اند و رایج‌ترین ارزهای رمزگذاری شده جهان را همان ارزهای خصوصی مانند بیت‌کوین و اتریوم تشکیل می‌دهند.
اگرچه به‌نظر واضح‌ترین کاربری ارز‌های رمزگذاری‌شده، سرمایه‌گذاری است اما این واحد‌های پولی را می‌توان مانند هر پول دیگری برای خرید و فروش کالاها و خدمات نیز استفاده کرد. امروزه بسیاری از شرکت‌هایی که در زمینه تجارت الکترونیک فعالیت دارند، خدمات و محصولات خود را در ازای بیت‌کوین در اختیار کاربران شان قرار می‌دهند و از آنجا که این شرکت‌ها در بستری بین‌المللی فعالند، بیشتر کشورهایی که استفاده از ارزهای مجازی را مجاز می‌دانند، می‌توانند از خدمات آنها استفاده کنند. با این‌همه تا زمانی که ارزهای رمزگذاری‌شده به واحد پول همه‌گیری برای خرید و فروش مایحتاج روزمره انسان‌ها تبدیل شود، همچنان راه‌درازی در پیش است.
بیت‌کوین به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین ارز مجازی جهان، بالاترین میزان نفوذ را میان بازارهای مختلف جهان دارد. اگرچه داد‌و‌ستد این ارز مجازی از نظر رسمی و قانونی در کشورهایی مانند چین و هندوستان ممنوع است اما در مقابل در تجارت کشورهایی مانند مالت، سوئیس، ژاپن، کره‌جنوبی، لوکزامبورگ، سنگاپور و بلاروس به‌کار گرفته می‌شود و در کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و فرانسه و بریتانیا درحال توسعه است.
آمریکا میان دیگر کشورهای جهان، پیشروترین کشور در زمینه سازگاری و بهره‌برداری از ارزهای رمز‌گذاری شده، به‌ویژه بیت‌کوین به شمار می‌رود. آمریکا رویکرد عموما مثبتی نسبت به این ارز دارد؛ اگرچه چندین نهاد دولتی در این کشور در تلاشند تا از استفاده از آن در تراکنش‌های غیرمجاز در شبکه‌های تاریک اینترنتی جلوگیری کنند. ارزهای مجازی اگرچه بیشتر به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند اما به‌عنوان پول نقد نیز کارایی دارند. کسب‌و‌کارهای مهمی مانند فروشگاه مایکروسافت، آمازون (به‌صورت غیرمستقیم)، ویکی‌پدیا، اکسپدیا، اوراستاک و رستوران‌هایی مانند ساب‌وی از پرداخت‌های بیت‌کوینی استقبال می‌کنند. درحال حاضر بیش از 11291 شرکت و تجارت حقیقی در آمریکا و جهان پذیرای بیت‌کوین هستند. ارزهای رمزگذاری‌شده همچنین در بازار مشتقات ارزی آمریکا حضوری پررنگ دارند. شبکه اجرای جرایم مالی وزارت خزانه‌داری آمریکا از سال2013 برای استفاده از بیت‌کوین دستورالعمل ویژه‌ای ارائه و بیت‌کوین را نه به‌عنوان واحد پولی بلکه به‌عنوان تجارت خدمات پولی معرفی کرده‌است.
کانادا نیز مشابه آمریکا رویکردی دوستانه نسبت به بیت‌کوین و دیگر ارزهای رمزگذاری‌شده دارد و همزمان در تلاش است از سوءاستفاده از این ارز به‌ویژه در زمینه پولشویی جلوگیری کند. بیت‌کوین از نظر آژانس درآمد کانادا یک کالا محسوب می‌شود، ‌این به معنی آن است که بیت‌کوین به شکل ابزاری برای معاملات پایاپای درنظر گرفته می‌شود و درآمد حاصل از آن نیز درآمد حاصل از تجارت خواهد‌بود. برهمین اساس مالیات بر بیت‌کوین در کانادا بستگی به این دارد که فرد در تجارت خرید‌و‌فروش از بیت‌کوین استفاده می‌کند یا سرمایه‌گذاری. کانادایی‌ها از بیت‌کوین برای خرید انواع کالاها و خدمات از فروشگاه‌های پذیرای بیت‌کوین استفاده می‌کنند. علاوه بر وب‌سایت‌های بین‌المللی مانند مایکروسافت، ویکی‌پدیا و AT&T، رستوران کی‌اف‌سی کانادا نیز برای دورانی محدود بیت‌کوین را برای پرداخت هزینه سفارش‌های توسط مشتریان پذیرفته‌است.
در میان کشورهای اروپایی نیز دادوستد بیت‌کوین به‌صورت غیررسمی میان شهروندان رایج است. فنلاند، بیت‌کوین را به‌عنوان خدمات مالی می‌شناسد و این ارز را یک کالا درنظر می‌گیرد. فنلاند و بلژیک بیت‌کوین را از مالیات بر ارزش افزوده معاف کرده‌اند و یونان نیز مانند این دو کشور مقررات محکمی برای استفاده از این ارز تصویب نکرده‌است. خرید و فروش بیت‌کوین و پرداخت در ازای کالا و خدمات توسط این ارز رمزگذاری شده در کشورهای انگلستان، بلغارستان و آلمان نیز رایج و آزاد است و مالیات بر درآمد بیت‌کوینی متناسب با افرادی که با این ارز سر و کار دارند، صرافان، استخراج‌کنندگان بیت‌کوین، شرکت‌ها و کاربران عادی، می‌تواند متفاوت باشد.