سخنگوی صنعت برق و معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت توانیر
اطلاعات‌دقیقی از ماینرهای موجود در ایران نداریم
مصرف برق برای استخراج ارز دیجیتال چگونه مدیریت می‌شود؟
مائده امینی /روزنامه نگار
هر جایی ممکن است وجود داشته باشند؛ در خانه، مدرسه، مسجد و مراکز دولتی. با خرید یک دستگاه ماینر 10میلیون تومانی، هر کسی می‌تواند برای خودش رمز ارز تولید کند اما با مصوبه‌های جدید دیگر نرخ برق استخراج‌کننده، نرخ ارز صادراتی و 630دلار خواهد بود. بر این اساس تولید هر بیت‌کوین براساس برق صادراتی چیزی حدود 3هزار دلار آب می‌خورد درحالی‌که هم‌اکنون هر واحد بیت‌کوین در بازارهای جهانی چیزی حدود ١٠هزار دلار خرید و فروش می‌شود؛ این یعنی از این کار حدود 7هزار دلار سود به‌دست می‌آید. تا پیش از این مصوبه، برقِ تقریبا رایگان ایران، محل خوبی برای تولید بیت‌کوین شده بود. چندین دستگاه ماینر خریداری شد و به اماکن عمومی برده شدند. تا جایی که نهادهای رسمی کشور نسبت به این اتفاق واکنش نشان داده و قوانین جدیدی برای آن وضع کردند. مصطفی رجبی مشهدی- سخنگوی صنعت برق- درباره جزئیات این واکنش‌ها و وضعیت کنونی رمز ارزها در وزارت نیرو به همشهری می‌گوید که ظرفیت کنونی ایران برای فعالیت در این حوزه فعلا کمتر از یک درصد مصرف برق کشور و 500مگاوات است.
اما اساسا چند ماینر (دستگاه استخراج بیت‌کوین) می‌تواند در ایران وجود داشته باشد؟ بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که هر دستگاه ماینر جدید حدود 1.5کیلووات بر ساعت برق مصرف می‌کند. برای دستگاه‌های قدیمی‌تر این رقم حدود 2.4کیلووات است که باتوجه به ظرفیت 500مگاواتی، به‌طور میانگین می‌توانیم در فعال‌ترین حالت، حدود 25هزار ماینر فعال در کشور داشته باشیم.
آقای رجبی! تا امروز چند ماینر در حال فعالیت کشف شده‌است؟
ماینرهای کشف شده تا امروز حدود 150مگاوات برق مصرف کرده‌اند و تعداد دقیقی نمی‌توان از این دستگاه‌ها اعلام کرد. اساسا اطلاعات دقیقی از ماینرهای موجود در ایران وجود ندارد.
وزارت نیرو از افراد درخواست کرده که به شکل قانونی به استخراج بیت‌کوین بپردازند و از مزارع دیجیتال استفاده کنند. تا‌کنون چند نفر به این فراخوان پاسخ مثبت داده‌اند؟
هم‌اکنون تعداد ثبت‌نام‌کنندگان برای استفاده از مزارع دیجیتال، مشخص نیست.
آقای رجبی هر روز خبر تازه‌ای در این خصوص از دستگاه‌های ذی ربط به گوش می‌رسد. واقعا مسئله ساماندهی تولید رمز ارزها در ایران در کدام مرحله است؟
مصوبه هیأت دولت در این خصوص ابلاغ و به همه دستگاه‌های اجرایی فرمان داده شد که دستورالعمل‌های لازم تدوین و مجوزهای لازم در این حوزه صادر شود. هم‌اکنون وزارت نیرو در حال رایزنی است که وزارت صنعت، معدن وتجارت به استخراج‌کنندگان ارزهای مجازی، مانند هر صنعت دیگری، مجوز یا پروانه برای بهره‌برداری بدهد.
منظور از رایزنی چیست؟
ببینید ! هم‌اکنون نحوه اتصال به شبکه امروز مورد بحث است که 2 راهکار پیش پای فعالان این حوزه و استخراج‌کنندگان است. براساس راهکار اول، استخراج‌کنندگان می‌توانند از شبکه برق سراسری استفاده و براساس راهکار دوم، نیروگاه تاسیس کنند.
و در هر کدام از راهکارها با چه مزایا و معایبی به‌عنوان استخراج‌کننده مواجه هستیم؟
اگر نیروگاهشان حرارتی باشد باید مستقل از شبکه فعالیت کنند و اگر نیروگاهشان تجدیدپذیر باشد می‌توانند به شبکه برق سراسری هم وصل باشند در زمانی که تجدیدپذیرها تولید برق نمی‌کنند از برق پشتیبان استفاده کنند.
نرخ برق و گاز در این صورت برای این افراد چگونه محاسبه می‌شود؟
نرخ استفاده از شبکه برق سراسری معادل نرخ برق صادراتی و حدود 630دلار است. اما اگر کسی بخواهد خودش نیروگاه تاسیس کند و تولیدکننده برق باشد؛ نرخ گاز مورد استفاده در نیروگاهش حدود 70درصد نرخ گاز صادراتی محاسبه می‌شود.
آیا مؤسس یک نیروگاه تجدیدپذیر می‌تواند هر وقت بخواهد از برق صادراتی استفاده کند؟
نه. فقط زمانی که آفتاب ندارد می‌تواند روی وزارت نیرو برای تامین برق پشتیبان خود حساب کند.
پیش‌بینی می‌کنید دستگاه‌های ذی‌ربط تا کی برنامه‌ها و دستورالعمل‌های خود را ارائه کنند؟
نمی‌توان دقیق اعلام کرد. ان شاءالله تا پایان شهریور‌ماه تمامی دستگاه‌ها برنامه‌های خود را ارائه خواهند کرد.
سؤال دیگری که برای همه این روزها مطرح است، راهکار وزارت نیرو برای شناسایی استخراج‌کننده‌هاست؟ آیا سازوکار دقیقی وجود دارد؟
هنوز سازوکار دقیقی تدوین نشده است اما هم‌اکنون مصرف همه افراد با مصرف دوره مشابه‌شان مقایسه و کنترل می‌شود. افزایش مصرف برق غیرنرمال هر مشترکی به راحتی قابل تشخیص است. ضمن اینکه دستگاه‌های استخراج ارزهای مجازی هم گرمای زیادی تولید می‌کنند هم سر و صدای زیادی دارند و عموما همسایه‌های از حضور آنها آگاه شده و به وزارت نیرو در این‌باره هشدار می‌دهند.
حتی درصورت نرخ 630دلاری هنوز هزینه تولید بیت کوین در ایران کمتر از نصف هزینه تولید آن در جهان است. این ارزان بودن برق در کشور آیا موجب آن نمی‌شود که ایران تبدیل به مهد مهاجرت استخراج‌کنندگان شود؟
قیمت برق صادراتی در ایران تقریبا معادل قیمت برق در کشورهای همسایه ایران است و این برابری تا حدودی امکان مهاجرت به ایران برای استخراج‌کنندگان خارجی را کم می‌کند. فراموش نکنید که سیاست کشورها به این سمت پیش می‌رود که یا تولید بیت‌کوین و امثالهم را محدود یا نرخ برق را برای این افراد واقعی‌تر کنند. مثلا ممنوعیت‌های دولت چین تا حدی زیادشده که ماینرها تصمیم گرفتند این کشور را ترک کنند.
شما آینده ماینرها در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من بعید می‌دانم که ظرفیت ماینرها از 1000مگاوات در ایران بیشتر شود.
و چند درصد این ظرفیت مورد استفاده قرار خواهد گرفت؟
حدود 80درصد این ظرفیت احتمالا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
یعنی بر این باورید که از سیاست‌های تازه استقبال خواهد شد؟
من امیدوارم با شرایط تازه‌ای که فراهم شده است، دریچه‌های تازه‌ای روی صنعت کشور باز شود. با استفاده از راه‌های غیرقانونی خسارت هنگفتی متوجه خود افراد، محیط‌زیست و کشور خواهد شد.
قیمت برق
نرخ استفاده از شبکه برق سراسری معادل نرخ برق صادراتی و حدود 630دلار است. اما اگر کسی بخواهد خودش نیروگاه تاسیس کند و تولیدکننده برق باشد نرخ گاز مورد استفاده در نیروگاهش حدود 70درصد نرخ گاز صادراتی محاسبه می‌شود
در همینه زمینه :
