شفافیت
225میلیارد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در شهر
ایستگاه‌های سوخت‌رسانی کوچک بیشترین جذابیت را برای سرمایه‌گذاران دارد
محمد سرابی/ خبر‌نگار
بررسی قراردادهای شهرداری منتشر شده در سامانه شفافیت نشان می‌دهد که بیش از 225 میلیارد تومان سرمایه از سوی بخش خصوصی جذب پروژه‌های شهرداری شده است.
اطلاعات موجود در این فهرست شامل قراردادهای هزینه‌ای بالای 250 میلیون تومان است که در دوره زمانی مدیریت شهری جدید (از تاریخ 5شهریورماه1396 تاکنون) منعقد شده‌است.
آورده شهرداری در پروژه‌های بزرگ شهری معمولا زمین و دریافت نکردن عوارض تجاری است و ساخت این پروژه‌ها با سرمایه نقدی بخش خصوصی انجام می‌شود.
براساس قراردادهای مرسوم، سرمایه‌گذار پس از سرمایه‌گذاری در یکی از پروژه‌های شهرداری، و تکمیل آن، چند سال از آن پروژه بهره‌برداری کرده و اصل پروژه را پس از اتمام قرارداد بهره‌برداری برای شهر باقی می‌گذارد. در واقع سرمایه‌گذاران به‌منظور بهره‌برداری چند ساله از یک پروژه سعی می‌کنند در پروژه‌های شهرداری مشارکت کنند و مالکیت این پروژه در اختیار شهرداری است.
در میان پروژه‌های سرمایه‌گذاری‌شده که 35 عنوان پروژه‌است، بیشترین حجم سرمایه‌گذاری به ساخت پروژه مجتمع تجاری - اداری فجر4 در منطقه5 شهرداری اختصاص دارد.
شهرداری برای ساخت این مجتمع، زمینی به ارزش 64میلیارد تومان را اختصاص داده و از دریافت عوارض به ارزش 33میلیارد تومان صرف‌نظر کرده که مجموع آورده آن را تشکیل می‌دهد. سرمایه‌گذار خصوصی هم 41میلیارد تومان برای ساخت این مجتمع در بلوار ابوذر، پایین‌تر از خیابان پیامبر هزینه خواهد کرد تا در دی‌ماه 1401به پایان برسد.
رتبه دوم به ساخت و تجهیز مجموعه تفریحی و شهربازی بوستان بسیج در زمینی به مساحت 25هزار مترمربع واقع در منطقه 14 اختصاص دارد که ارزش این پروژه به 40 میلیارد تومان می‌رسد. تاریخ آغاز این پروژه اردیبهشت 1397 است و باید تا سال 1412 ساخت آن تمام شود. مجتمع تجاری و پارکینگ گاراژ ادیب در چهارراه سیروس به ارزش 25 میلیارد تومان نیز پروژه سوم از لحاظ ارزش است که در اسفند 1399 به‌پایان خواهد رسید.
جزئیات بیشتری از هیچ کدام این پروژه‌ها - مانند مساحت یا طبقات ساختمانی که باید بنا شود - در سایت یافت نمی‌شود.
بخش بزرگی از قراردادهای مشارکتی نیز به پروژه‌های کوچک‌تری اختصاص دارد که خود بخشی از یک مجموعه تفریحی یا خدماتی دیگر مانند بوستان به شمار می‌‌آیند. از سوی دیگر در این فهرست 8پروژه ساخت پمپ بنزین‌های کوچک باعنوان «ساخت و تجهیز، بهره‌برداری و انتقال رایگان با قابلیت بهره‌برداری ایستگاه سوخت‌رسانی کوچک» هم قرار دارد که به شرکت‌های مختلفی با ارزش 3600میلیارد تومان واگذار شده است. قراردادهای خدماتی مشارکتی که در سایت شفافیت قرار دارند نیز بیشتر شامل ساخت و بهره‌برداری از رستوران و کافی‌شاپ یا ایجاد فضا‌ی ورزشی هستند که نشان‌دهنده جذابیت این گروه از پروژه‌ها برای سرمایه‌گذاران است.
هم‌اکنون شهرداری تهران چندین طرح برای سرمایه‌گذاری در حال آماده‌سازی دارد که به‌زودی این طرح‌ها به سرمایه‌گذاران عرضه خواهد شد.
بزرگ‌ترین طرح که طی چند سال گذشته به سرمایه‌گذاران عرضه می‌شود، طرح ساخت تله‌کابین امامزاده داوود است که طرح بزرگ گردشگری در شمال تهران است و قرار است این طرح نیز در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
مدیریت شورای شهر در دوره پنجم شورای شهر تهران، توانسته است الگوهای مناسب سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران را طراحی و آنها را برای افزایش امکانات و خدمات شهر ترغیب کند.
باید سهم سرمایه خصوصی به‌تدریج بیشتر شود
مجید فراهانی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران
در کشورها، شهر‌ها و سازمان‌هایی که علاقه‌مند به جذب سرمایه‌گذار هستند؛ یکی از موانع اساسی سرمایه‌گذاری مناسبات غیرشفاف حاکم است. وقتی سرمایه‌گذار به‌دلیل گنگ و مبهم بودن شرایط، نداند که چه به سر سرما‌یه‌اش خواهد آمد و در پروژه‌های مشارکتی چگونه عمل خواهد شد، از ورود به این بخش اقتصاد منصرف می‌شود. در مقابل هرچقدر که به سمت ایجاد اطمینان و ایجاد رابطه برنده - برنده پیش برویم، هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمی سرمایه‌گذاری بیشتری خواهیم داشت. طبیعی است که انتشار اطلاعات در ابتدای کار 100در‌صد کامل نخواهد بود. همین وضعیت را درخصوص موضوعات دیگر سایت شفافیت هم داشتیم که در ابتدا نواقصی داشتند ولی به مرور زمان برطرف شد.
اقتصاد سالم شهری باید مبتنی بر بخش خصوصی باشد. اگر نگوییم «همه» بخش عمده‌ای از طرح‌هایی که در شهر اجرا می‌شود باید توسط سرمایه‌گذاران تامین شود. در شهر‌های توسعه‌یافته، شهرداری سهم کمی در پروژه‌ها دارد. رقمی که در سایت شفافیت به‌عنوان سرمایه‌های جذب شده، اعلام شده است نیز باید در آینده بیشتر و بیشتر شود و باید به سمتی برویم که نحوه اجرای پروژه‌ها در طول زمان از شهرداری به بخش خصوص منتقل شود.
