فشار قطعات تقلبی بر تعمیرکاران خودرو

احمد میرخدایی/خبر‌نگار

   با گران‌شدن خودرو، قیمت لوازم‌یدکی و قطعات هم سر به فلک گذاشته و هزینه نگهداری خودرو چند برابر شده است. از نگاه بازار، تورم چند صد درصدی قیمت قطعه و لوازم‌یدکی توسط متولیان توزیع اعمال شده اما در این بین آنچه بیش ‌از پیش مشکل‌ساز شده رواج عرضه قطعات فیک و تقلبی به جای قطعات اصلی و شناسنامه‌دار است که گاهی مالکان خودرو را مجبور به تعویض چندباره یک قطعه معیوب با تحمیل پرداخت هزینه آن و دستمزد تعمیرکار می‌کند. البته آنطور که علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌های خودروی تهران به همشهری می‌گوید: با جهش قیمت قطعه، مراجعه به تعمیرگاه‌ها کم شده و بسیاری از صاحبان خودرو ترجیح داده‌اند همچنان با خودروهای معیوب رانده یا خودرو را در پارکینگ  بخوابانند.

وقتی یک طرف بازار هرج‌ومرج می‌شود، راه قانون‌شکنی و تخلف در دیگر جنبه‌های بازار هم باز می‌شود؛ اتفاقی که در راسته تعمیرکاران افتاده و باعث شده تا صاحبان خودرو از هزینه‌های بی‌سروتهی که برخی تعمیرکاران برایشان می‌تراشند شوکه شوند اما بنابر قوانین اتحادیه صنفی ذی‌ربط، نرخ خدمات تعمیرگاهی مشخص شده و روی سایت این اتحادیه وجود دارد، پس درصورتی‌که تعمیرکار، درخواست غیرمعقولی برای اجرت داشت، بد نیست نگاهی به نرخ‌نامه اتحادیه بیندازید.

دستمزد تعمیرکار، فدای قطعه تقبلی
در ماجرای قطعه فیک و تقلبی، آنچه صاحبان خودرو را جدا از خطرات احتمالی در رانندگی و پرداخت هزینه بیهوده آزار می‌دهد، معطلی چند باره در تعمیرگاه است، در نقطه مقابل تعمیرکاران نیز از امپراتوری قطعات فیک و تقلبی دل‌خوشی ندارند؛ چراکه وقتی شخصاً مجبور می‌شوند قطعه را خود خریداری و نصب کنند، صاحب خودرو برای استفاده از گارانتی محصول خواستار ضمانت تعمیرکار شده و حتی درصورتی که تعمیرکار زیر بار تضمین نرود، نیز راه برای شکایت از او نزد اتحادیه و جریمه تعمیرکار وجود دارد. در چنین وضعیتی اگر تعمیرکار بتواند قیمت قطعه خراب را از فروشنده اصلی بگیرد نیز باید قید گرفتن دستمزد خود را بزند.

تعمیرکارهایی که تعویض‌کار شدند
برخلاف نام تعمیرکاران و تصور ذهنی مشتریان از تعمیرگاه‌های سنتی خودرو، اکنون مکانیک‌ها معتقدند طراحی قطعات در خودروهای جدید به‌گونه‌ای است که پس از اتمام عمر مفید آنها چاره‌ای جز تعویض باقی نمی‌ماند و همین مسئله بازار قطعات تقلبی را داغ کرده است؛ چراکه مردم مجبورند قطعه جدید را با هر قیمت و کیفیتی تهیه و خودروی خود را تعمیر کنند. اما هنوز هم برخی مشتریان به‌دنبال تعمیر‌کردن قطعات معیوب قبلی هستند که البته در اغلب موارد پاسخ راضی‌کننده‌ای نمی‌گیرند و همین موضوع آمار شکایت مشتریان ناراضی به این اتحادیه را بالا برده است؛ چراکه قطعه تعمیری روی کار جواب نداده و صاحب خودرو علیه مکانیک شاکی می‌شود. جدا از ضرر مالی این ماجرا، اغلب قطعات در پروسه تعمیر از حالت استاندارد خارج شده و ریسک رانندگی را بالا می‌برد؛ اما وقتی بازار از قطعه تقلبی پر شده آیا راه بهتری هم باقی می‌ماند؟


قصه اصل‌وفرع دربازار قطعه
اهالی بازار قطعات خودرو می‌گویند تیراژ قطعه اصلی بسیار کم است و در شرایط تحریم و تنش ارزی، خودروسازها هرگز به خدمات پس از فروش محصولات و تأمین قطعه پایبند نیستند؛ درنتیجه ماهیگیری سودجویان در بازار گل‌آلود قطعه جواب می‌دهد و موجی از قطعات فیک و تقلبی وارد بازار می‌شود؛ قطعاتی با نام‌های متفرقه و ناآشنا که برخی تولید داخل است و برخی دیگر فقط در داخل کشور بسته‌بندی می‌شود. روی دیگر این ماجرا قطعاتی است که با نام و مشخصات ظاهری قطعه اصلی به مشتریان فروخته می‌شود اما ذاتاً قطعاتی تقلبی با جعل همه عناوین و بسته‌بندی نزدیک به قطعه اصلی یا حتی بسته‌بندی اصلی است. متأسفانه سودجویان تا جایی پیش رفته‌اند که اصالت برخی از این قطعات تقلبی را حتی زبده‌ترین تعمیرکارها نیز تشخیص نمی‌دهند و به اصطلاح فقط پس از نصب قطعه مشخص می‌شود که اصل است یا فرع.


نبض بازار
تعمیرکاران نیز از امپراتوری قطعات فیک و تقلبی دل‌خوشی ندارند؛ چراکه وقتی شخصاً مجبور می‌شوند قطعه را خود خریداری و نصب کنند، صاحب خودرو برای استفاده از گارانتی محصول خواستار ضمانت تعمیرکار شده و حتی درصورتی که تعمیرکار زیر بار تضمین نرود، نیز راه برای شکایت از او نزد اتحادیه و جریمه تعمیرکار وجود دارد