کاهش تنش با نقش‌ها و رنگ‌ها

گیتی نوروزیان/ نقاش


با کمتر شدن فضاهای طبیعی در شهرها، اشکال مختلفی جای گیاهان، گل‌ها و درختان را می‌گیرند؛ اشکالی که افراد گوناگون با انگیزه‌های متفاوت آنها را پدید آورده‌اند، پس طبیعی است که نوعی سردرگمی و ناهمسویی در آنها وجود داشته باشد. همه ما از حضور در اتاقی که شلوغ و درهم‌ریخته است ناراحت می‌شویم و اولین کار ما برای از بین بردن چنین حالتی نظم و ترتیب دادن به وسایل و چیدن قاعده‌مند آنهاست. حضور ما در شهر هم بر همین مبنا می‌تواند خوشایند یا ناخوشایند باشد. شهر گستره‌ای بسیار وسیع‌تر از یک اتاق دارد، بنابراین اجزای فراوانی در شکل‌دهی به آن سهیم‌اند. این فراوانی تأثیر مثبت و منفی آنها را نیز بیشتر می‌کند.
تصور کنید تردد در مسیری که در تمام آن سروصدای آزاردهنده به‌گوش می‌خورد و رنگ‌های تیره و شکل‌های ناهمخوان به‌چشم می‌آید تا چه حد می‌تواند آزاردهنده باشد. برعکس مسیری که صداها ریتم آرامی دارند، تصاویر بهره‌مند از رنگ‌های دلچسب و اشکال تا حدی هماهنگ‌اند، چقدر آرامش‌بخش است.
مدیریت شهری از آنجا که می‌تواند فضاسازی واحدی را اعمال کند، همواره در این زمینه مهم‌ترین عامل شناخته می‌شود، اما با تنظیم مقرراتی می‌توان اقدامات مختلف را برای داشتن شهری زیبا، همسو کرد.
مثلا همه شهروندان مکلف باشند از محوطه‌های بیرونی منازل، بالکن‌ها و پاگردهایی که رویت عمومی دارند به‌عنوان انبار استفاده نکنند و وسایل اضافی و غیرقابل مصرف را در چنین جاهایی نگذارند. یا نمای بناها براساس یک منطق عمومی و لحاظ کردن سیمای کلی شهر شکل بگیرد. همچنین در نصب و بهره‌برداری از مبلمان شهری ایجاد هماهنگی بین اشکال و فضا مورد توجه قرار گیرد.
چنین اقداماتی، هزینه اضافی ندارند اما به‌طور محسوسی به زیبایی شهر می‌افزایند. علاوه بر آن از تنش‌های روحی و عصبی ناشی از دیدن دائمی ناهماهنگی و سطوح زشت و تیره می‌کاهند.
به‌نظر می‌رسد اگر شهروندان به این اطمینان برسند که هر اقدام مثبتی که برای زیباتر شدن سیمای شهر انجام می‌دهند، مثمرثمر خواهد بود، مشارکت بالایی در این زمینه خواهند داشت. یکی از نتایج قابل مشاهده چنین مشارکتی می‌تواند این باشد که شهروندان درپی اولین فرصت برای فرار از محیط شهری نباشند و نشان دهند که از حضور در محدوده شهری لذت می‌برند.