گره‌گشایی از کارخانه نفلین سینیت سراب

سیدمرتضی احمدپور| تبریز – خبرنگار:


سالانه یک میلیون تن ماده اولیه آلومینیوم و صنایع وابسته در کشور مصرف می‌شود که در حال حاضر تولید 250 هزار تن از این ماده در داخل کشور صورت می‌گیرد. 750 هزار تن هم از کشورهایی مانند استرالیا وارد کشور می‌شود. 

این در حالی است که از سال 61 با کشف معادن نفلین در شمال غرب کشور، زمزمه احداث کارخانه فرآوری این ماده معدنی شنیده شد و در نهایت در سال 79 مطالعات احداث این کارخانه در سراب به اتمام رسید. بر این اساس 510 هکتار زمین در حوالی روستاهای سراب برای احداث این کارخانه در نظر گرفته شد و در سال 83 کلنگ آن به زمین خورد. 

اما به‌رغم هزینه‌های چند میلیارد دلاری و چند صد میلیارد تومانی اعتبارات ملی و استانی این کارخانه به بهره‌برداری نرسیده و عقد قرارداد با کشورهایی چون آلمان، چین و ارمنستان هم نتوانست چرخ این کارخانه را راه بیندازد. در حال حاضر به جز چند سوله فلزی بزرگ، که البته ناقص رها شده، خبری از این کارخانه نیست. 

این در حالی است که در آخرین سفر رئیس‌جمهوری در هفته‌های اخیر به استان بار دیگر خبرهایی از راه‌اندازی این کارخانه شنیده می‌شود و باید منتظر ماند و دید این بار وعده مسئولان برای افتتاح این واحد صنعتی محقق می‌شود یا خیر؟ 


توجه ملی به راه‌اندازی کارخانه 

از مهر 96 وزیر وقت صمت قول داد در مدت 3 ماه تکلیف کارخانه روشن شود و بعد از آن 203 نماینده در نامه‌ای نسبت به راه‌اندازی سریع این کارخانه تأکید کردند. در ماه‌های بعدی با سفر رئیس مجلس و وزیر صمت، همچنین سفر رئیس‌جمهوری به استان نگاه‌ها به این کارخانه دوباره جلب شد. 

بر اساس آخرین برآوردها این کارخانه می‌تواند سالانه 2 میلیون تن سیمان، 250 هزار تن پودر آلمونیا، 150 هزار تن پودرهای کربنات سدیم تولید کند و با توجه به نیاز کشور به رفع تحریم‌ها و تأمین مواد اولیه آلمونیا در کشور راه‌اندازی این واحد صنعتی با تحرکات جدی مسئولان ملی و استانی پیگیری می‌شود. 

برگزاری نشست‌های تخصصی با حضور مسئولان و متخصصان در محل کارخانه و شهرستان سراب و بازدیدهای میدانی از یک سال گذشته تاکنون موجب شده فعالان اقتصادی در استان و حتی کشور به راه‌اندازی این کارخانه امیدوار باشند. همراهی مجمع نمایندگان استان با نماینده سراب هم در پیگیری‌های ملی و نامه‌های مشترک موجب شده در یک سال گذشته توجه بیشتری در ابعاد ملی به این کارخانه صورت گیرد. 


نبود اجماع برای راه‌اندازی آلومنیا

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به علل راه‌اندازی نشدن کارخانه نفلین سینیت در 2 دهه گذشته به همشهری می‌گوید: پیچیدگی راه‌اندازی این صنعت و بزرگ بودن آن از یک‌سو و ملی بودن آن از سوی دیگر موجب شده بود تمام اختیارات در خود استان تامین نشود و نیاز به یک نگاه ملی و جدی در این زمینه وجود داشته است. 

 «علی جهانگیری» ادامه می‌دهد: استاندار آذربایجان شرقی از بدو حضور در استان راه‌اندازی این کارخانه را از اهداف خود اعلام کرده بود و با توجه به انتخاب وزیر صمت از استان، همچنین اجماع نمایندگان استانی و توجه خاص ریاست جمهوری و همراهی مدیران ایمیدرو، اجماع کم‌نظیری برای راه‌اندازی این کارخانه به وجود آمده است. 

وی بیان می‌کند: یکی از موضوعات مهم تامین زمین مناسب برای این کارخانه بود که حل شده و مخازن لازم نیز در حال طراحی است. از سوی دیگر ملی بودن این طرح و تاثیر راه‌اندازی این کارخانه در ابعاد ملی برای مسئولان کشوری دستاورد مهمی است و دیگر فقط به بازدیدهای بی‌نتیجه ختم نمی‌شود، بلکه در عالی‌ترین سطوح، پیگیری‌های جدی برای راه‌اندازی این کارخانه وجود دارد. 

با توجه به انجام چندین طرح مطالعاتی و وجود نقشه‌های لازم و تامین زیر‌ساخت‌ها می‌توان خیلی زودتر از زمان سپری‌شده به بهره‌برداری این کارخانه امید بست. 


آغاز تجهیز کارگاه احداث کارخانه 

فرماندار سراب با اشاره به آخرین وضعیت احداث کارخانه نفلین سینیت در سراب اظهار می‌کند: واقعیت این است که در 25 سال گذشته همت جدی برای راه‌اندازی این کارخانه و اجماع کافی وجود نداشت. 

همواره در یکی از مراحل مشکلاتی به وجود می‌آمد که موجب گذشت این همه سال از احداث کارخانه شد. اما اکنون با توجه جدی استاندار و همت وزیر صمت و همراهی نمایندگان و پیگیری شخص رئیس‌جمهوری در آخرین سفر خود به استان، تأکید خاصی بر اتمام این کارخانه وجود دارد. 

«ایرج ثقفی» با اشاره به امضای جدیدترین مناقصه اجرای این کارخانه بیان می‌کند: از اوایل سال جاری مناقصه با طرف‌های داخلی و خارجی امضا شده و در روزهای اخیر هم کارگاه در حال تجهیز شدن است و رفت و آمدهای نیروهای فنی در محوطه این کارگاه دیده می‌شود. 

وی بیان می‌کند: این کارخانه در صورت اتمام نهایی می‌تواند 10 هزار نفر را مشغول به کار و از خروج سالانه میلیون‌ها دلار از کشور جلوگیری کند. بر این اساس مسئولان شهرستان سراب هم تمهیدات لازم برای اجرای این طرح را فراهم می‌کنند. 

فرماندار سراب ادامه می‌دهد: یکی از مشکلات راه‌اندازی این کارخانه نبود برق کافی بود که با افتتاح پست برق در ماه‌های اخیر و تجهیز این پست برق دیگر نگرانی از بابت تعطیلی کارگاه نداریم. زیرساخت‌های لازم فراهم شده و با توجه به دستور وزیر صمت به ارائه گزارش ماهانه از روند فعالیت کارگاه فعلی به شخص وزیر و تاکید استاندار به فرمانداری برای پیگیری جدی، امیدواریم پیمانکاران هم با جدیت این طرح را دنبال کنند. 

ثقفی تاکید می‌کند: مسئولان ارشد کشوری و استانی به این نتیجه رسیده‌اند که نباید این کارخانه در چنین شرایطی رها شود، در حالی که می‌توانیم در پی احداث این کارخانه صنایع پایین‌دستی متعدد در استان و حتی استان‌های همجوار راه‌اندازی کنیم. در حال حاضر عزم جدی برای بهره‌برداری از کارخانه نفلین سینیت سراب وجود دارد و نباید شاهد از دست دادن رفتن‌ زمان باشیم. 


جلوگیری از خروج سالیانه یک میلیارد دلار ارز

نماینده سراب در مجلس هم با بیان این‌که کارخانه آلومینای سراب ۲۷ شهریور ۸۲ به‌دست «اسحاق جهانگیری»، وزیر صنایع وقت کلنگ‌زنی شد، بیان می‌کند: در این مجتمع زیرساخت‌های لازم فراهم شده ولی کار به خوبی پیش نمی‌رود که باید شتاب بیشتری به روند ساخت این مجتمع بدهیم. 

 «یوسف داوودی» با انتقاد از عده‌ای که استحصال آلومینا از نفلین سینیت را بدون توجیه اقتصادی برای کشور عنوان می‌کنند، می‌افزاید: عملی شدن طرح تولید آلومینا از نفلین سینیت در سراب موجب جلوگیری از خروج یک میلیارد دلار ارز از کشور برای واردات پودر آلومینا می‌شود. 

اجرای پروژه تولید پودر آلومینا از کانی نفلین سینیت سراب اتفاق بزرگی برای ایران، آذربایجان شرقی و سراب است و مسئولان باید گره این طرح اقتصادی و صنعتی را باز کنند تا مردم از مزایای اقتصادی و اشتغال آن بهره‌مند شوند.


ظرفیت منابع آلومینا در سراب 

کارخانه نفلین سینیت سراب در حالی با رکود ساخت 25 ساله روبه‌رو بوده است که به تاکید مسئولان در حال حاضر می‌تواند سالانه از خروج یک میلیارد دلار ارز از کشور برای واردات پودر آلومینا جلوگیری کند. آلومینیوم از جمله کالاهای در فهرست تحریم‌های آمریکا علیه ایران است و تولید آلومینا از صنایع راهبردی به‌شمار می‌آید. 

تنها معدن نفلین سینیت کشور برای تولید آلومینا با ظرفیت 30 میلیارد تن در شهرستان سراب واقع شده، آن هم در حالی که منابع آلومینا در ایران و جهان محدود است و در آذربایجان و شهر سراب به وفور این ماده معدنی یافت می‌شود. تا‌کنون هیچ عزم جدی‌ای برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های این معدن وجود نداشته است. 

هر چند طی سال‌های گذشته میلیاردها تومان برای فراهم کردن زیرساخت‌های احداث کارخانه نفلین سینیت سراب از قبیل 500 هکتار زمین حصارکشی‌شده، برق، آب و گاز مورد نیاز آن هزینه شده است، تا چندی پیش هیچ توجهی به تکمیل این واحد صنعتی وجود نداشت. به گفته مسئولان استانی با عملی شدن طرح تولید آلومینا از نفلین سینیت در سراب ۷۰۰ میلیون دلار سرمایه جذب می کند.