آخرین نفس‌های کشاورزی در رودان

غلامعباس شمس‌الدینی | خبرنگار:

شهرستان رودان در 110کیلومتری مرکز هرمزگان با 3724 کیلومتر مربع وسعت و 124هزار و 522 نفر جمعیت به بهشت جنوب مشهور است؛ شهرستانی که قرار گرفتن در ناحیه گرم و خشک بیش از 42هزار هکتار اراضی زراعی و باغی را در خود جای داده است.

 این روزها متولیان آب استان برای اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی برنامه‌هایی نظیر انسداد چاه‌های غیرمجاز را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده‌اند که نارضایتی‌های بسیاری را از سوی کشاورزان به دنبال داشته و باغداران بسیاری را با مشکل مواجه کرده است. 

 انسداد این چاه‌ها معیشت و زندگی مردم را در شهرستانی که اقتصاد 80درصد مردمانش به کشاورزی وابسته است، تحت تاثیر قرار داده است. اگر به طور متوسط هر چاه غیرمجاز فقط 5هکتار اراضی زراعی یا باغی را تحت پوشش آبیاری قرار دهد در مجموع می‌شود 9هزار هکتار که انسداد چاه در این حوزه مشکل‌آفرین خواهد شد و اقتصاد و معیشت 1700خانوار را تحت تاثیر قرار خواهد داد. 


بلاتکلیفی کشاورزان و باغداران

 باغدار و کشاورز روستای 5هزار نفری کمیز بخش مرکزی رودان گفت: من 81 سال دارم و صاحب یک قطعه زمین 5 هکتاری موروثی هستم. بیش از 6 ماه است دنبال دریافت پروانه آب هستم اما می‌گویند اراضی شما ملی است. چرا دولت بعد از 100سال هنوز تکلیف اراضی را مشخص نکرده است؟ 30 نفر از طریق همین زمین امرار معاش می‌کنند. 

 «حسن فلاحی» ادامه داد: روستای ما تا مرکز استان 140کیلومتر فاصله دارد. برای هر مراجعه به آب منطقه‌ای باید 100هزار تومان هزینه ایاب و ذهاب پرداخت کنم. می‌گویند به این دلیل که مقدار زمین کم است، پروانه صادر نمی‌شود مگر این‌که کشت گلخانه‌ای داشته باشید. توان ایجاد گلخانه را ندارم. در نهایت چاه را مسدود و زندگی ما نابود می‌شود. به نظرم باید منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و امور آب در مناطق و روستاها نماینده داشته باشند و تکلیف ما را روشن کنند. 


امرار معاش 95 درصد روستاییان کمیز با کشاورزی 

«مختار فلاحی»، رئیس شورای اسلامی روستای کمیز، در این باره گفت: اقتصاد 95 درصد اهالی از طریق کشاورزی است. چندی پیش چاه یکی از اهالی را پس از یک قرن فعالیت کشاورزی روی زمین و در حالی که 2 هکتار از اراضی‌اش را زیر کشت مرکبات و نخیلات برده بود، مسدود کردند. 

وی ادامه داد: با انسداد این چاه زندگی خود و خانواده 6 نفره‌اش تحت تاثیر قرار گرفت. حتی زمان انسداد، درخت‌ها و نخیلاتش زیر چرخ‌های دستگاه‌های سنگین نابود شد. 

رئیس شورای اسلامی کمیز در این باره گفت: مشکل اساسی مردم مالکیت بر اراضی‌شان است. در برخی اراضی مورثی با وجود این‌که چند دهه فعالیت باغی یا کشاورزی انجام شده، مالکیت باید ثابت شود. 

به گفته وی اولین شرط برای دریافت پروانه همین اثبات مالکیت است. اداره امور آب برای اجرای طرح تعادل‌بخشی به منابع آب و قانون حفاظت بر مردم فشار آورده و از طرف دیگر منابع طبیعی و متولیان دیگر مانع دریافت اسناد مالکیت آن‌ها می‌شوند. 


تعهدات آب منطقه‌ای 

رئیس شورای اسلامی بخش جغین با اشاره به این‌که شغل اکثر مردم کشاورزی و باغداری است، گفت: این بخش از 2 دهستان و 17روستای دارای شورای اسلامی و دهیاری تشکیل شده و 17هزار نفر جمعیت دارد. در بخش جغین 1200حلقه چاه وجود دارد و مردم از طریق کشاورزی و باغداری امرار معاش می‌کنند.  «همایون راستین» با اشاره به تعداد چاه‌های مسدودشده کشاورزی افزود: تقریباً بیش از 40حلقه چاه در این بخش مسدود شده و زندگی مردم در معرض خطر جدی قرار دارد. پس از پیگیری‌های لازم، متولیان آب گفتند کشاورزان و باغداران تعهد محضری بدهند که به انسداد چاه‌ها اعتراضی ندارند، ما اول آب را تامین می‌کنیم سپس اقدام به انسداد چاه‌ها می‌کنیم. 

بعد از این‌که مردم تعهد دادند چاه‌ها پلمب شد اما آب کشاورزی و باغی مردم تامین نشد. راستین در پاسخ به این سؤال که آیا آب منطقه‌ای چاه مرجع را تجهیز کرده است یا خیر؟ پاسخ داد: در روستای ناصرآباد چاهی حفر و تجهیز شده ولی فقط یک نفر از آن بهره می‌برد. 

وی ادامه داد: این در حالی است که در زیردست همان چاه، باغ‌های مردم خشک می‌شود و کسی به فکر آن‌ها نیست. 
راستین با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده اظهار کرد: پیگیری‌ها از سوی مسئولان و نمایندگان مردم صورت گرفته ولی جوابی نگرفته‌ایم؛ حتی جهاد کشاورزی گفته اگر آب منطقه‌ای چاهی را تجهیز کند ما حاضریم اراضی را به طور رایگان به آبیاری قطره‌ای مجهز کنیم و در اختیار مردم قرار دهیم. 

راستین در ادامه گفت: رودان قطب کشاورزی استان است و باید در سالی که به نام رونق تولید است حمایت لازم از کشاورزان و باغداران انجام شود. با سیاست یک بام و دو هوا امکان رونق تولید نیست. 


کاهش منابع آبی

 «سعید شایسته‌فر»، باغدار جغینی، گفت: تلاش کردم مسئولان به کمک ما کشاورزان بیایند. از آب کمک جدول هم فقط 2 نفر بهره می‌گیرند و بس. با نابودی این باغ زندگی من هم از بین خواهد رفت. 

 «حسن کمالی» از روستای قلعه جغین نیز گفت: ما هم قبول داریم که خشکسالی منابع آبی را کاهش داده است. طی توافقی که با مسئولان امور آب داشتیم 20 نفر از بهره‌برداران تعهد محضری دادیم که اعتراضی نسبت به انسداد چاه‌های خود نداشته باشیم مشروط به این‌که آب مورد نیاز با فعال کردن یک حلقه چاه تامین شود. حالا بیش از یک سال است چاه‌های ما را پلمب کردند ولی آب مورد نیاز ما تأمین نشد. 
به گفته وی 40 سال است از همین طریق امرار معاش می‌کنم اما هم‌اکنون با اجرای این طرح زندگی ما نابود می‌شود. انتظار ما از دولت حمایت است. 

دهیار روستای شیخ بختیار بخش جغین با اشاره به مشکل کشاورزی این روستا گفت: با توجه به این‌که چاه کشاورزی و شرب این روستا خشک شده از سال 97 درخواست جابه‌جایی کردم اما به بهانه عبور لوله از بستر رودخانه مجوز نمی‌دهند؛ در حالی که افراد دیگری در منطقه لوله را از بستر رودخانه عبور داده و باغ و کشاورزی‌شان را آبیاری می‌کنند. انتظار ما حمایت و تامین آب برای کشاورزی و شرب است.


معیشت 1700 خانوار

اگر به طور متوسط هرچاه غیرمجاز فقط 5 هکتار اراضی زراعی یا باغی را تحت پوشش آبیاری قرار دهد، در مجموع می‌شود 9هزار هکتار که انسداد چاه در این حوزه مشکل‌آفرین خواهد شد و اقتصاد و معیشت 1700 خانوار را تحت تاثیر قرار خواهد داد.